Είχε μπροστά του τρεις εκδοχές : να τρελαθεί (μα δεν το μπόρεσε), να αυτοκτονήσει (μα δεν το τόλμησε) και να το ζήσει.Επέλεξε την τελευταία...

      O Ντοστογιέφσκι είναι κάποιος που βρίσκεται μέσα στη θυσία. Ο Βαν Γκογκ είναι κάποιος που βρίσκεται μπροστά στη θυσία. Ο Νίτσε είναι κάποιος που βρίσκεται μετά τη θυσία. Οι τρεις ετούτοι έζησαν μαζί – και δεν εννοώ πως έζησαν στα ίδια χρόνια. Ο Ολλανδός αρνήθηκε να κατανοήσει τούτη την ορμή του και την έκανε λιόδεντρα και σταροχώραφα. Ο Γερμανός την κατανόησε και την αφιέρωσε σε μία χαρωπά εσχατολογική ουτοπία που εντέλει τον κατασπάραξε. Ο Ντοστογιέφσκι την έζησε γράφοντας, γιομάτος από παρανοήσεις που τόσο του άρεζαν.  
          Οι τρεις τους είναι η μεγάλη τραγική τριλογία του κόσμου που αναμετριέται με τον Πατέρα-Αφέντη. Τι επιτρέπεται λοιπόν και τι όχι; Ο Βαν Γκογκ απάντησε: Επιτρέπονται αυτά που βλέπουμε. Ο Νίτσε απάντησε: Επιτρέπονται όλα όσα σκεφτόμαστε. Ο Ντοστογιέφσκι απάντησε: Σκεφτόμαστε όλα όσα περιμένουμε.

          Έζησε, εξωθώντας τη ζωή του στα άκρα. Έκανε ό,τι πολλοί τολμούν να προχωρήσουν μέχρι τη μέση.Γύρεψε λογής πολιτικές ευτοπίες, πέρασε από τα κάτεργα και την αναμονή του αποσπάσματος, ώσπου κάποτε συνέλαβε το σχήμα τού πώς γίνεται κανείς άγιος με τον ίδιο τρόπο που συνέλαβε το πώς γίνεται κανείς δολοφόνος. Στην καρδιά της παραφοράς του βρισκόταν η βία του ανθρώπου προς τον άνθρωπο – η βία μέχρι το τέλος. Δεν είχε σκοτώσει ποτέ του, μα αρκεί ο μπαλτάς του Ρασκόλνικοφ, για να φανεί περίτρανα πως είχε ετούτον τον μπαλτά από καιρό κρυμμένο κάτω από την αμασχάλη του, πως ε ί χ ε αυτόν τον επικείμενο φόνο μέσα του. Και μετά τον Ρασκόλνικοφ δεν μπορούμε πια να κρυφτούμε: τον έ χ ο υ μ ε όλοι – και τον μπαλτά και το φόνο.Να πώς φιλοσοφεί κανείς: με τον μπαλτά, με την ανάμνηση του μπαλτά, με την αναμονή του μπαλτά – με την π ρ ο σ δ ο κ ί α του μπαλτά.        
          Πέθανε κάτω από τη Μαντόνα Σιξτίνα του Ραφαήλ Σάντσιο. Είχε τη δαιμονική ενάργεια να μπορεί να σκηνοθετήσει και συνάμα τη συναισθηματική ασυδοσία να ζει τις σκηνοθεσίες του. Αν τον είχαν οι ψυχίατροι, μισόν αιώνα αργότερα, και τον ξάπλωναν στα κρεβάτια τους, θα πατούσαν το συναγερμό. Ο τύπος που παρίστανε τον Ρώσο μοναχό ετοιμαζόταν να ζήσει τους δαίμονές του.
      Οι άνθρωποι είναι πλασμένοι και για να πυροβολούν. Το κρίσιμο είναι πως αυτοί οι άνθρωποι είμαστε εμείς. Η αγάπη είναι κάτι που συμβαίνει, ενώ πυροβολούμε ανθρώπους.
Θανάσης Τριαρίδης, "τα γυμνά μάτια"