"Ανάμεσα στις επιθυμίες και στις ηδονές, υπάρχουν κάποιες παράνομες.Σε μερικούς περιστέλλονται από τους νόμους και από άλλες καλύτερες επιθυμίες, με την επικουρία του λογικού.Έτσι, ή φεύγουν εντελώς ή όσες μένουν είναι λίγες και αδύνατες. Σε άλλους όμως είναι δυνατότερες και περισσότερες..."
Πλάτωνος Πολιτεία

Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

Το καλοκαιράκι πλησιάζει....

Για να μυρίσουμε τη θάλασσα,να ονειρευτούμε τα ελληνικά νησιά, τις διακοπές,να φανταστούμε ζεστές νύχτες με αυγουστιάτικο φεγγάρι και να κάνουμε για λίγο ακόμη κουράγιο...







Παρασκευή 26 Μαρτίου 2010

Προτάσεις για προβληματισμό και σύνταξη κειμένου.


Πέμπτη 25 Μαρτίου 2010

Ιεροκλής Μιχαηλίδης: Ζούμε σε εποχή παρακμής και έλλειψης πνευματικότητας.



Συνέντευξη στον Μίμη Τσακωνιάτη

Η απάντηση στο ερώτημα γιατί η τέχνη σήμερα όχι μόνο έπαψε να διεγείρει πνευματικά τον άνθρωπο αλλά τον μολύνει κιόλας εσωτερικά, νομίζω πως είναι απλή. Επειδή οι καλλιτέχνες, αλλά και οι αποδέκτες του καλλιτεχνικού έργου, αντί να καλλιεργούν την ψυχή τους και να κρατάνε διαρκώς καθαρή και πάντα ζωντανή την εσωτερική πηγή τους, το μέσα πηγάδι, το μπαζώνουν ή το μετατρέπουν σε δοχείο λυμάτων. Έτσι, αντί για φως εκπέμπουν σκοτάδι… Μία αγνή ζωή μοιάζει σαν μία αναβλύζουσα πηγή που διώχνει καθετί κακό. Γιατί παρατηρήστε μία πηγή: κυλάει και αναβλύζει ασταμάτητα, και μάλιστα αν κάποιος θελήσει να τη λερώσει πετώντας σκουπίδια, αυτή εξακολουθεί να κυλάει και το ρεύμα παρασύρει όλες τις βρομιές. Η πηγή λοιπόν μένει πάντα καθαρή, πάντα ζωντανή, γιατί δε σταματάει ούτε μία στιγμή να κυλάει. Κι αν την πάρουμε σαν πρότυπο, και γίνουμε όμοιοι με αυτή, και κάνουμε τη ζωή να αναβλύζει, την αγάπη να αναβλύζει, τότε και η τέχνη θα μας ξεδιψάει και θα μας αναζωογονεί. Ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης είναι ένας γνήσιος καλλιτέχνης, μία από τις λιγοστές γάργαρες πηγές που διαθέτει η Ελλάδα, η οποία χάνει με ασύλληπτους ρυθμούς τα γόνιμα εδάφη της και οδηγείται σε μαζική ερημοποίηση. Δεν είναι η πρώτη φορά στη μακρόχρονη ιστορία της, αλλά αν δεν κάνουμε συλλογικά κάτι και τάχιστα, τότε αυτό θα σημάνει και τον οριστικό ενταφιασμό της. Και τούτη τη φορά τον Επιτάφιο Λόγο δε θα τον απαγγείλει ο Περικλής αλλά η ανελέητη… φύση.

IER0-Πριν τρία χρόνια, στη διαφημιστική φωτογραφία της τελευταίας σας παράστασης με τίτλο οι «Άγαμοι Θύται στο Ζυγό», όντας δεμένοι σαν υποζύγια τραβούσατε μαζί με τον Δημήτρη Σταρόβα ένα κάρο φορτωμένο με τους συνεργάτες σας. Και είχαμε πει σε μία παλαιότερή μας συνέντευξη ότι σε ένα αλληγορικό, φιλοσοφικό επίπεδο αυτό το βάρος που κουβαλάτε δεν είναι άλλο από το φορτίο της ζωής. Το νιώθεις από τότε να έχει ελαφρύνει κάπως ή μήπως έγινε βαρύτερο;

Νομίζω ότι μεγαλώνοντας γίνεται πιο βαρύ το φορτίο, επειδή σε εγκαταλείπουν οι δυνάμεις σου ή λόγω του ότι η αίσθηση της χαράς που αποκομίζεις από τη δημιουργία μειώνεται. Κάποια στιγμή νιώθεις ότι χάνεις ένα μέρος της απόλαυσης της διαδρομής. Δεν ξέρω αν αυτό γίνεται λόγω της ηλικίας ή λόγω του φόρτου εργασίας. Από την άλλη μεριά όμως, επειδή στην ωριμότητά σου οι επιλογές σου γίνονται πιο αυστηρές, καταλαβαίνεις τι είναι το πιο σημαντικό στη ζωή σου και το λιγότερο σημαντικό το αφήνεις πίσω σου. Έτσι, κατά έναν παράδοξο τρόπο, αυτό το άχθος ελαφραίνει κιόλας επειδή πετάς από πάνω σου τα περιττά, το έρμα. Παρόλα αυτά, η διαδρομή για την κατάκτηση ενός πράγματος εξακολουθεί να είναι απολαυστική όσο δε χάνεις την αρχική σου ματιά, την καθαρότητα σου και την αίσθηση ότι κάθε φορά ξεκινάς από το μηδέν. Πολλές φορές σκέφτομαι ότι όλο αυτό δεν είναι μία γραμμική πορεία αλλά ένας διαρκής κύκλος, ο οποίος κλείνει και ξανανοίγει συνεχώς. Υπάρχει δηλαδή μία διαρκής επανάληψη των πραγμάτων. Στην ουσία τα ίδια πράγματα αναζητάς, βρίσκεις και ξαναψάχνεις.



- Πάντως, για το παράδοξο της συνύπαρξης κόπου και ανάπαυσης που επιφέρει η δημιουργική πορεία μιλάει ο Καβάφης, όταν λέει ότι «και μες στην τέχνη ξεκουράζομαι από τη δούλεψή της…»

Ακριβώς, γιατί και η ίδια η διαδρομή, ενώ είναι κουραστική, δεν παύει να είναι ταυτόχρονα και απολαυστική. Πάντα όμως με την προϋπόθεση πως αυτό που κάνεις έχει για σένα βαθύτερη υπαρξιακή αξία. Δεν μπορεί να έχει μόνο βιοποριστική αξία ή να ικανοποιεί μόνο τη ματαιοδοξία σου. Αν δεν έχεις κυτταρική σχέση μαζί του, είναι εξοντωτικό. Και στη διαδρομή, ωστόσο, όταν συμβαίνει να μην ελέγχεις πάντα απόλυτα το πλαίσιο όπου κινείσαι, καθώς το ορίζουν άλλοι, ή όταν οι επιταγές της αγοράς είναι πάνω από αυτό που θέλεις, τότε αντιστρέφονται οι όροι, κι αυτό νομίζω είναι που βαραίνει πολύ. Δηλαδή μου έχει τύχει να κάνω δουλειές που τις αγαπώ πάρα πολύ, αλλά όταν αυτές ξεπερνούν χρονικά ένα όριο και είσαι υποχρεωμένος να συνεχίσεις, τότε υποφέρεις πολύ. Όταν είσαι νεότερος μπορείς και το αντέχεις, αλλά μεγαλώνοντας δε θέλεις να το υφίστασαι επειδή το θεωρείς πλέον περιττό και θέλεις να κεντράρεις μόνο στην ουσία. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Κάποιες φορές αναγκάζεσαι να κάνεις αυτή τη διαδρομή μεγαλύτερη από όσο χρειάζεται και αυτό στην ωριμότητά σου σου φαίνεται ως απώλεια επειδή σου στερεί χρόνο από το να κάνεις άλλα πράγματα.

-Εσύ, το βιώνεις αυτό έντονα;

Πολλές φορές βιώνω αυτή την αίσθηση του χαμένου χρόνου. Αυτό που μου λείπει περισσότερο είναι ο χρόνος της ανάπαυλας και της ενδοσκόπησης. Θέλεις να κάνεις και άλλα πράγματα, όμως για να συμβεί κάτι τέτοιο, κι αυτό ακούγεται λίγο οξύμωρο, για να παράγεις πολύ πρέπει να κάθεσαι. Για να είσαι δημιουργικός δηλαδή πρέπει να έχεις χρόνο να μπορείς να σκέφτεσαι. Να κλείνεις κύκλωμα με τον εαυτό σου. Αν σου το στερούν αυτό, στην ουσία είσαι λιγότερο παραγωγικός. Αυτό είναι που μου λείπει. Δηλαδή αν μου πεις τι έχεις στερηθεί στη ζωή σου, θα πω μόνο αυτό. Τίποτα άλλο.

-Μεγαλώνοντας σε πιάνει η ματαιοδοξία να αφήσεις πίσω σου κάτι, κάποια ίχνη για τους μεταγενέστερους;

Νομίζω ότι μεγαλώνοντας η ματαιοδοξία μου έχει αμβλυνθεί και είμαι καλύτερα από ό,τι ήμουν νεότερος. Όσο μπορώ να αυτοπαρατηρηθώ, δεν είμαι σίγουρος πού τελειώνουν τα όρια της υγιούς φιλοδοξίας και πού της ματαιοδοξίας. Πάντως, αν υπήρχε η τελευταία, την είχα πιο νέος. Μεγαλώνοντας καταλαβαίνεις τη ματαιότητα ορισμένων πραγμάτων και το ξεπερνάς, γιατί βλέπεις πως υπάρχει και αλλού ενδιαφέρον. Ίσως να είχα μικρές φιλοδοξίες και γι’ αυτό νιώθω ότι καλύφθηκα, γιατί λίγα πράγματα που ήθελα τα πέτυχα. Δηλαδή αυτό που κάθε άνθρωπος θέλει να νιώθει, ότι του αναγνωρίζουν οι άλλοι την αξία του και του προσφέρουν αγάπη και τρυφερότητα γι’ αυτό που είναι. Όταν το εισπράξεις αυτό και ξέρεις ότι το έχεις κατακτήσει –βέβαια αυτός είναι διαρκής αγώνας και δε σταματάει ποτέ–, από κει και πέρα νομίζω πως ηρεμείς. Λες «μου είπαν μπράβο πέντε άνθρωποι που ήθελα και τώρα μπορώ να χαλαρώσω». Δε χρειάζεται πλέον να αποδείξεις κάτι, εκτός αν θεωρείς βέβαια πως είσαι πολύ σημαντικός και ήρθες σε αυτό τον κόσμο για να κάνεις κάτι άλλο. Αλλά αυτό θεωρώ ότι φτάνει πια στα όρια της κλινικής συμπεριφοράς, αν και είναι συνηθισμένο. Παρόλα αυτά, ακόμη και από τις μεγαλοφυΐες που έχουν επίγνωση της αποστολής τους, του ρόλου τους και της σημαντικότητάς τους, εγώ προτιμώ εκείνες που έχουν συμφιλιωθεί με αυτό και δεν πάσχουν από τέτοια κλινικά συμπτώματα. Ξέρεις ότι το μεσσιανικό σύνδρομο είναι ενδιαφέρον, αλλά πάει πακέτο μαζί και με μανία καταδιώξεως. Νομίζω ότι όσο πιο νωρίς συνειδητοποιήσεις την ασημαντότητά σου τόσο περισσότερο εξυψώνεσαι.



-Ξέρεις τι με ενοχλεί αφάνταστα στο χώρο των καλλιτεχνών; Ότι οι άνθρωποι παίρνουν πολύ στα σοβαρά τον εαυτό τους αλλά και αυτό που κάνουν! Και όταν μιλάνε για τέχνη νιώθουν και μία ανωτερότητα.

Ξέρω και ανθρώπους δήθεν ταπεινόφρονες, οι οποίοι ο τρόπος που εκφράζουν την σεμνότητά τους είναι έπαρση. Κάποτε αυτό με εξόργιζε. Τώρα μου φαίνεται απλώς αστείο. Δηλαδή νομίζω ότι απέκτησα χιούμορ και μπορώ να αντιμετωπίσω αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα (γελάει). Αν είναι φίλοι μου, πολλές φορές λυπάμαι. Νομίζω ότι όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσεις, απελευθερώνεσαι. Και υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να λυτρωθείς από αυτό το σύνδρομο. Ένας είναι η τεμπελιά. Ξέρεις είναι πολύ δύσκολο και κουραστικό να αισθάνεσαι διαρκώς σπουδαίος (γελάει). Μόλις αντιληφθείς ότι δεν είσαι τίποτα σπουδαίο, δηλαδή το αποφασίσεις αυτό, κάτι που είναι τελείως διαφορετικό από τη φυσική ανάγκη να θες να εισπράξεις από τους άλλους την αποδοχή τους, αυτόματα αλλάζει γύρω σου η καθημερινότητά σου.

-Αυτό που λες όμως, για να το πετύχεις θέλει εσωτερική εργασία.

Ναι, αλλά είναι απλή. Υπάρχουν μερικά κλειδιά, τα οποία είναι πολύ εύκολο να τα ανακαλύψεις, και αμέσως η διαδρομή παύει να φαντάζει μεγάλη. Απλώς πρέπει να απαρνηθούμε ορισμένα πράγματα που είναι κομμάτια του εαυτού μας, κάτι πολύ εύκολο. Νομίζω ότι αυτό που είπα για την τεμπελιά δεν ήταν ακριβώς αστείο. Είναι ένας τρόπος για να ανοίξεις πιο εύκολα αυτή την πόρτα. Και όταν λέω τεμπελιά εννοώ ένα είδος στωικότητας. Όχι αναγκαστικά με τη φιλοσοφική έννοια αλλά με τον τρόπο που η λέξη στωικότητα έχει περάσει στην καθημερινή μας ζωή.

-Στην Ανατολή και συγκεκριμένα ο Λάο Τσε θα το έλεγε «Βου-βουέι»: δηλαδή, μη-πράξη, ασ’ το να είναι, το οποίο είναι εντελώς διαφορετικό από το να μην κάνεις τίποτα. Καθώς έχεις επίγνωση της αποχής σου από το πράττειν αφήνεις τα πράγματα απλώς να είναι.

Πρέπει να έχεις απόλυτη συνείδηση του τι δεν πράττεις. Στην ουσία ξεχωρίζεις το σημαντικό από το ασήμαντο. Ο αγώνας όμως για κυριαρχία, για εξουσία και για χρήματα πολλές φορές είναι μάταιος. Μπορεί να είναι αυτό που είπε ο Χριστός, ότι πιο εύκολο είναι να περάσει μία καμήλα από την τρύπα μιας βελόνας παρά ένας πλούσιος στον Παράδεισο. Αν αυτό γίνεται αυτοσκοπός τότε επιθυμείς επιβολή, δόξα και ισχύ άλλου επιπέδου. Ωστόσο, θεωρώ θεμιτό και φυσιολογικό το γεγονός πως κάποιοι ισχυροί άνθρωποι θέλουν να προσφέρουν έργο στην πατρίδα τους και να φτιάξουν μία καλύτερη κοινωνία και αγωνίζονται γι’ αυτό. Δεν το θεωρώ ματαιόδοξο. Δηλαδή δε με αφήνουν αδιάφορο οι ήρωες και οι άνθρωποι που θυσιάζονται για το κοινό καλό. Εκεί υπάρχει η έννοια της διαρκούς προσφοράς και της επικοινωνίας με τους άλλους και όλα αυτά είναι γοητευτικά. Κερδίζεις δηλαδή ζωή σε ένα άλλο, πνευματικό επίπεδο.



-Πάντως το ηρωικό στοιχείο έχει εκλείψει στην εποχή μας, καθώς δεν είναι πια καιρός για ήρωες.

Πολλά από αυτά που συζητάμε μπορεί να θεωρηθούν ουτοπικά ή ρομαντικά, αλλά μην ξεχνάμε ότι όλοι οι μεγάλοι πολιτισμοί στηρίχθηκαν σε αυτές τις έννοιες και τις αξίες. Ενώ σήμερα αξία αποτελεί το πώς μπορώ να κοροϊδέψω τον διπλανό μου και να επιβιώσω λάθρα, στη ζούλα.

-Ειδικά στην Ελλάδα.

Ναι, αλλά αυτό είναι και σύμπτωμα της καθημερινότητάς μας. Το συναντάς στις καθημερινές σου συναλλαγές αλλά και σε όλο το δημόσιο βίο της χώρας, και αυτό είναι το ανησυχητικό. Δηλαδή στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια η μοναδική αξία που επικρατεί είναι να θεωρείται μάγκας όποιος κατορθώσει και κοροϊδέψει τους άλλους και πιάσει την καλή. Αυτό με εξοργίζει.

-Η μαγκιά όμως του Νεοέλληνα ως δείγμα εκφυλισμού έχει διαποτίσει την κοινωνία σε όλα τα επίπεδα. Ακόμη και στο χώρο των γραμμάτων και των τεχνών, στην πλήρη όμως αντιστροφή των πραγμάτων, καθώς αυτό που παλιά θεωρούνταν ντροπή και αμορφωσιά τώρα εκλαμβάνεται ως μαγκιά. Δηλαδή το να μην ανοίγει βιβλίο κανείς σήμερα!

Η κλίμακα των προτεραιοτήτων μας, για να μην πω των αξιών μας, έχει αλλάξει από τον πάτο προς την κορυφή και αυτό αποτελεί αιτία δυστυχίας και στρέφεται και κατά του ανθρώπου. Δημιουργεί δηλαδή συνθήκες απάνθρωπες μέσα σε μία άγρια καθημερινότητα όπου επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας.

-Η ευκολία και η μη αντίσταση στη ζωή δε σε οδηγεί στο τέλμα;

Σίγουρα, και είναι και μεγαλύτερη δυσκολία αυτή η ευκολία. Το να είσαι δηλαδή μηχανορράφος είναι πολύ πιο κουραστικό από το να είσαι ευθύς!

-Εξαντλείσαι (γέλια);

(Γέλια) Κάνεις άπειρες διαδρομές για το τίποτα.

-Αυτό είναι ένα δαιδαλώδες πλέγμα που στήνεις σαν την αράχνη και πέφτεις ο ίδιος μέσα στα δίχτυα σου.

Δεν ξεφεύγεις από αυτό, καθώς είναι φαύλος κύκλος. Αν ανοίξεις μία λάθος πόρτα στην αρχή μετά πας αλλού…

-Είναι αυτό που λέει «Πρόσεχε το βήμα σου!»

Κοίτα, αν αυτό που ζούμε είναι ένα δίλημμα που διαρκώς έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε δύο πόρτες, νομίζω ότι κραυγάζει ποια είναι η σωστή. Είναι αυτονόητο.

-Σύμφωνοι, αλλά γιατί πολλοί ανοίγουμε τη λάθος πόρτα;

Ναι, αναρωτιέσαι γιατί συμβαίνει αυτό. Ίσως επειδή φαντάζει πιο γοητευτικό το να μην κοπιάζεις για τίποτα, καθώς έτσι νομίζεις ότι θα κερδίσεις περισσότερα. Δεν έχεις όμως να πάρεις τίποτα. Στο τέλος το μόνο που σου μένει είναι κόπος και αρνητικά συναισθήματα.

-Ο σπόρος, ωστόσο, όταν τον φυτεύεις πρέπει να μπει όσο γίνεται στο σωστό βάθος μέσα στη γη, να παραμείνει στο σκοτάδι και όχι στο φως, επειδή έτσι θα έχει μεγαλύτερη κόντρα ώστε να φυτρώσει…Γιατί αν τον ρίξεις στην επιφάνεια και δε συναντήσει αντίσταση δεν πρόκειται να βλαστήσει!

Αυτό ακριβώς, και βλέπω ανθρώπους των οποίων η διαδρομή, όπως λέει ένας φίλος μου, αυξάνεται κατά πλάτος, όχι κατά βάθος. Αλλά η φύση της διαδρομής είναι αυτή. Είναι ανθρώπινο να θέλεις να προχωρήσεις μπροστά, να ανοίξεις το μέτωπο. αλλά αυτό μπορεί να είναι μόνο δύο εκατοστά. Εντούτοις, αν έχει και δύο χιλιόμετρα βάθος τότε είναι πιο σημαντικό από τα δύο χιλιόμετρα μέτωπο που είναι όλο στην επιφάνεια! Πάντως είναι λογικό να κυριαρχεί αυτού του είδους η νοοτροπία, καθώς μας επιβλήθηκε η μαζική κουλτούρα. Και η κακώς εννοούμενη δημοκρατία, δηλαδή η δικτατορίας της πλειοψηφίας.

-Που καταλήγει κανονική οχλοκρατία.

Έτσι. Είναι ένα είδος εκδίκησης ξέρεις.

-Η «Εκδίκηση της γυφτιάς» (γελάει);

Ακριβώς.

-Και αν όχι της γυφτιάς, η εκδίκηση της Καλομοίρας (γέλια).

Ας πούμε. Θα μπορούσαν όλα αυτά τα πράγματα να είναι ενδιαφέροντα, γιατί συνιστούν κομμάτι της καθημερινής ζωής. Απλώς οι ισορροπίες είναι που τα κάνουν να φαίνονται τόσο τραγικά. Δηλαδή όταν ένας χώρος έχει κυριαρχήσει τόσο πολύ, καταστρατηγεί την έννοια της ισορροπίας. Η άλλη πλευρά, η ελαφριά, η επιφανειακή, είναι απαραίτητη στη ζωή. Η ελαφρότητα είναι σημαντική. Αν όμως περιθωριοποιήσει τη σοβαρή πλευρά και γίνει η απόλυτα κυρίαρχη, τότε μετατρέπεται σε κτηνωδία.

-Αλλά να φτάνει ο Πατριάρχης να ευλογεί την Καλομοίρα δε δείχνει ανάγλυφα το πόσο παρακμιακή είναι η εποχή που ζούμε; Μία εποχή που θυμίζει ακριβώς την αντίστοιχη λίγο πριν την έλευση του Χριστού, όπου οι θρησκευτικές αλλά και ηθικές αξίες του παλαιού κόσμου είχαν παρακμάσει και οι νέες δεν είχαν ακόμη εμφανιστεί στο προσκήνιο. Σήμερα με τι όρους μπορεί να εξηγήσει κανείς την έντονη αντισημιτική και νεοναζιστική τάση που αναπτύσσεται στο Ισραήλ;! Δεν είναι η απόλυτη σχιζοφρένεια;

Ακριβώς, καθώς το ζήτημα άπτεται πια της ψυχιατρικής. Ζούμε σε εποχή παρακμής και έλλειψης πνευματικότητας, και το βλέπεις αυτό και στην πολιτική αλλά ακόμη και στην εκκλησιαστική ζωή. Δηλαδή η εκκλησία αντί να είναι ένας πνευματικός καθοδηγητής, αυτό που την αφορά περισσότερο είναι η κοσμική της εξουσία, η νομική και η πολιτική της διάσταση. Ή στην καλύτερη περίπτωση έχουμε ένα είδος ευσεβισμού. Το ζήτημα όμως είναι η στάση ζωής και πώς μπορείς να αγκαλιάζεις τους ανθρώπους. Να έχεις μία κοινότητα, γιατί εκκλησία σημαίνει μία ομάδα ανθρώπων. Εδώ υπάρχει απόλυτη πολιτική ιεραρχία, υπάρχει εξουσία και παρέμβαση στα πολιτικά πράγματα με έναν τρόπο ο οποίος τις περισσότερες φορές είναι αντιχριστιανικός.



-Ο νέος Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πάντως δείχνει να φέρνει νέο ήθος.

Από τις βασικές του τοποθετήσεις δείχνει ότι έχει μία θεολογική και χριστιανική στάση απέναντι στα πράγματα. Και αυτό είναι και το ζητούμενο. Από την άλλη είναι δείγμα υγείας πως η πλειονότητα των ιερέων εξέλεξε τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Άρα, και μέσα στους κόλπους της εκκλησίας υπάρχουν δύο τάσεις. Μία με την οποία δε συμφωνούμε, και μία άλλη η οποία προφανώς είναι πολύ πιο κοντά σε αυτό που συζητάμε, και είναι παρήγορο το γεγονός ότι έστω και στιγμιαία κυριαρχεί σε έναν τομέα. Στην πολιτική ζωή δε βλέπω όμως να υπάρχει ανάλογη κίνηση. Το ότι η εκκλησία μετά από την εποχή του Χριστόδουλου γύρισε σελίδα είναι δείγμα υγείας. Πρέπει όμως να δούμε και ανάλογα φαινόμενα στην πολιτική ζωή.

-Ο σημερινός πολιτικός λόγος μπορεί να δώσει λύσεις στα νέα πλανητικά προβλήματα ή μήπως απηχεί μία αλλοτινή εποχή;

Καμία. Είναι μη-λόγος. Αναπαράγει το τίποτα, τα αφόρητα κλισέ και είναι και υποκριτικός λόγος. Δεν τοποθετεί τα πράγματα ούτε τα προβλήματα στην πραγματική τους διάσταση. Σε άλλες εποχές ακόμη και τα πολιτικά αυτά τσιτάτα ίσως είχαν ένα ενδιαφέρον. Σήμερα δεν έχουν ούτε καν αυτό. Δε συνεγείρουν στο ελάχιστο κανέναν, γιατί είναι σαν ένα στημένο παιχνίδι το οποίο αλλιώς εκφράζεται δημόσια και αλλιώς ιδιωτικά. Βέβαια, από την άλλη μεριά ζούμε σε μία χώρα με αυτή τη δύσκολη και πολυτάραχη σύγχρονη ιστορία και παρόλα αυτά τα τελευταία τριάντα χρόνια πλησιάσαμε σε ευημερία την ανεπτυγμένη Δύση και πιθανόν συγκριτικά με άλλες χώρες ευημερούμε ακόμη, παρόλα τα οικονομικά προβλήματα. Δηλαδή ζούμε μία άνετη ζωή σε σχέση με το τι γίνεται στον υπόλοιπο πλανήτη. Αλλά αυτό που με ανησυχεί είναι ότι δεν έχουμε πάρει χαμπάρι πως αυτή η ευημερία είναι πλαστή και θα τελειώσει σύντομα, καθώς δεν έχουμε καθόλου δομές, οργάνωση, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και πρόβλεψη. Δηλαδή ζούμε λίγο τυχαία περιμένοντας τον θεό της Ελλάδας να μας σώσει στην επόμενη κρίση.

-Μην ξεχνάς όμως ότι ο θεός είναι φιλέλληνας!

Ναι, είναι η αντίστοιχη θεωρία του περιούσιου λαού που έχουν οι Εβραίοι. Απλώς αυτοί τη δουλεύουν κιόλας και την πιστεύουν (γελάει). Εμείς είμαστε λίγο αναρχικοί, καθώς πιστεύουμε πως είμαστε ο περιούσιος λαός και ταυτόχρονα το χλευάζουμε. Δηλαδή είναι παράδοξο.

-Οι μέρες ευημερίας σίγουρα τελειώνουν, αν σκεφτείς ότι ξεχάσαμε τι σημαίνει ατομική αποταμίευση και ταυτόχρονα καταφέραμε να ξεπεράσουμε στο δανεισμό ακόμη και τους Αμερικανούς που ήταν το καταναλωτικό πρότυπο προς αποφυγήν.

Κάνουμε άλματα. Έχω ξαναπεί πολλές φορές ότι όταν κάνεις ένα άλμα πρέπει να ξαναγυρνάς πίσω και να κάνεις τη διαδρομή κανονικά. Η ελληνική κοινωνία και πολιτικά και οικονομικά έχει κάνει άλματα και θέλουμε να γίνονται όλα αυτά ως διά μαγείας. Αλλά δε μας αφορά ότι πρέπει να στήσουμε δομές και θεσμούς για να δουλέψει σωστά μία κοινωνία. Είμαστε σχεδόν αδιάφοροι γι’ αυτό που λέμε κοινωνική συνύπαρξη και αλληλεγγύη, που είναι αναγκαίες συνθήκες για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε ως λαός. Δηλαδή δε γίνεται να είμαστε τόσοι πολλοί άνθρωποι σε ένα χώρο, χωρίς να έχουμε ορίσει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο να κινούμαστε. Και το υπάρχον πλαίσιο είναι πολλές φορές άδικο και επιβιώνουν τα αρπακτικά. Βέβαια πάντα θα γίνεται αυτό, πάντα θα υπάρχουν οι άνθρωποι που θα καταστρατηγούν ένα σύστημα, αλλά πρέπει να υπάρχει και το σύστημα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει τίποτα.



-Ο Αμερικανός επιστήμονας που δημιούργησε το ίντερνετ έλεγε πρόσφατα κάπου στον Τύπο πως όποτε έρχεται στην Ελλάδα θλίβεται από το γεγονός ότι βρισκόμαστε εντελώς έξω από το τρένο των σύγχρονων εξελίξεων!

Εμείς έχουμε και ένα σημαντικό επαρχιωτικό σύνδρομο. Νομίζουμε –και παλαιότερα και τώρα– ότι ο πλανήτης αρχίζει και τελειώνει σε αυτή τη χώρα.

-Ενώ είμαστε χωριό.

Πάντα ήμασταν ένα χωριό του πλανήτη και η κατάσταση είναι χειρότερη στο κέντρο, γιατί η ελληνική ύπαιθρος έχει μεγαλύτερη συνείδηση της θέσης της. Το τρομερό είναι η Αθήνα που νομίζει πως είναι η πρωτεύουσα του κόσμου ενώ είναι κεφαλοχώρι.

-Και έχουμε χάσει και τις ρίζες μας με τη γη και τη φύση.

Ναι, και θεωρούν ότι αυτός εδώ ο τόπος, η Αττική, είναι η ιστορία τους και το μέλλον τους, ενώ δεν είναι τίποτα από αυτά γιατί είναι ένας ανύπαρκτος τόπος. Είναι μία τυχαία συνεύρεση εκατομμυρίων ανθρώπων, οι οποίοι όχι μόνο έχουν χάσει την επαφή με όλη την ελληνική ύπαιθρο, με το ζωντανό κομμάτι της, αλλά δεν έχουν και επαφή με το τι συμβαίνει έξω από μας, με τον υπόλοιπο πλανήτη. Οι κάτοικοι του Κολωνακίου δηλαδή δεν έχουν συνείδηση πως είναι το ίδιο επαρχιώτες με τους κατοίκους του τελευταίου απομακρυσμένου χωριού της Πίνδου, και μάλιστα εκείνοι έχοντας επίγνωση της απομόνωσής τους συμπεριφέρονται καλύτερα. Ενώ οι άλλοι έχουν απόλυτη άγνοια και γι’ αυτό που ζουν στο Κολωνάκι και γι’ αυτό που συμβαίνει στη Νέα Υόρκη, στο Τόκιο και στις Βρυξέλλες. Είναι σαν να μην υπάρχουν. Μόνο σε τουριστικό επίπεδο, επειδή ανεβήκαμε οικονομικά, μπορούμε πια και ταξιδεύουμε πολύ εύκολα, ειδικά στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και λέμε «Μα, είμαστε κοσμοπολίτες!» Δεν είναι έτσι όμως, γιατί αν είχαμε ανοικτά τα μάτια μας και πραγματική επαφή με αυτές τις κοινωνίες θα προσπαθούσαμε να διδαχτούμε από αυτές, πράγμα που δε συμβαίνει, καθώς είναι σαν να είμαστε από άλλο ανέκδοτο.

-Διάβασα κάπου ότι σε είκοσι χρόνια το πρώτο σε πέραση επάγγελμα στον ανεπτυγμένο κόσμο θα είναι αυτό του μηχανικού τεχνητής νοημοσύνης! Η Ελλάδα πάντως εκτός από το ωραίο κλίμα της, που την καθιστά αυτομάτως τουριστικό προορισμό, συνιστά έναν αληθινό πνευματικό καιάδα, καθώς όλη η μετριότητα που λυμαίνεται τα πάντα αποτελεί μεγάλη τροχοπέδη για τους δημιουργικούς ανθρώπους.

Εγώ μίλησα και με ερευνητές που δουλεύουν σε προχωρημένα ερευνητικά ινστιτούτα στο εξωτερικό, με εγκεκριμένους Έλληνες φυσικούς και χημικούς, και μου είπαν πως ερευνητικά η κατάσταση στην Ελλάδα είναι τραγική. Εδώ βλέπεις τόσο σημαντικές προσωπικότητες στο εξωτερικό, όπως επιστήμονες του επιπέδου του Νανόπουλου, και στην Ελλάδα τους αντιμετωπίζουμε με το στυλ «εντάξει μωρέ!» Πώς θα πάει μπροστά αυτή η χώρα; Τα καλύτερα μυαλά φεύγουν έξω, καθώς δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα στον τόπο τους, και κατά τα άλλα είμαστε προηγμένη χώρα. Και δεν έχει ενδιαφερθεί κανείς να τα κρατήσει. Είναι αυτό που λέμε εδώ και πολλά χρόνια. Εγώ αυτό που συζητάμε το έχω πει για τα πανεπιστήμια το 1982 και ήθελαν όλοι να με δείρουν ως αντιδραστικό! Είχαμε κάνει τότε ένα θίασο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και, επειδή ήμασταν πάμπτωχοι και δεν είχαμε χώρο να στεγαστούμε, ανοίξαμε με ένα κλεμμένο κλειδί μία αποθήκη για να βάλουμε τα σκηνικά μας. Και βρήκαμε και κάποιους ελεύθερους χώρους στη Θεολογική και Φυσικομαθηματική σχολή που μας τους παραχώρησαν οι σύλλογοι των φοιτητών για να ανεβάσουμε τις παραστάσεις μας. Συγκροτήσαμε λοιπόν αυτή τη θεατρική ομάδα και σκεφτήκαμε ότι το αυτονόητο ήταν πως με το να βάλουμε πολύ φτηνό εισιτήριο θα τρέξουν να μας δουν οι φοιτητές, η πολιτικοποιημένη νεολαία, οι άνθρωποι του πνεύματος. Σε πληροφορώ ότι επειδή κανένας δεν έκοψε το πάμφθηνο αυτό εισιτήριο, αναγκαστήκαμε για να έχουμε θεατές να πάμε έξω από τα κυλικεία που ήταν γεμάτα από όλες τις κομματικές παρατάξεις και να τους πούμε «ελάτε, μπείτε μέσα να δείτε παράσταση τσάμπα!» Σε πληροφορώ ότι και πάλι δεν ήρθε ούτε ένας! Και τότε είπα ότι αυτά δεν είναι πανεπιστήμια. Το γεγονός ότι εκατοντάδες, χιλιάδες φοιτητές εκείνης της εποχής αδιαφορούσαν για το τι συμβαίνει δίπλα τους έδειξε πως υπήρχε πολύ σοβαρό πρόβλημα. Δεν υπήρχε καν η περιέργεια να δουν πέντε λεπτά από την παράσταση και αν δεν τους αρέσει να φύγουν. Νομίζω ότι αυτός ο κύκλος της παρακμής κλείνει σήμερα γιατί αυτά δεν είναι πνευματικά ιδρύματα.



-Θυμάμαι ότι ο λόγος που ήθελα να πάω στο πανεπιστήμιο δεν ήταν η επαγγελματική καριέρα, αλλά επειδή είχα κάποια μεγάλα ερωτήματα και έντονους προβληματισμούς για τη ζωή που με έκαιγαν και ήθελα να τα μοιραστώ. Βέβαια εκεί μέσα (Νομική Σχολή) δε βρήκα τίποτα άλλο πέρα από πνευματική έρημο.

Κανένας δεν υπήρχε. Με ποιον να τα μοιραστείς; Γιατί αν στο πανεπιστήμιο, στο χώρο και στο περιβάλλον στο οποίο ειδικεύεσαι δεν έχεις άλλους να συνομιλείς για τις ανησυχίες σου, να κάνεις δηλαδή ουσιαστικές παρέες, τότε ζεις μία τραγωδία. Αν το πανεπιστήμιο δε δημιουργεί κοινωνική ζωή, πώς θα δημιουργήσει κοινωνικά κινήματα; Και δεν εννοώ με τη στενή πολιτική έννοια. Δηλαδή στο πανεπιστήμιο θα έπρεπε ένας άνθρωπος που έχει φιλοσοφικές ανησυχίες και υπαρξιακά ερωτήματα όπως εσύ να βρίσκει εκεί μέσα τους κατάλληλους ανθρώπους για να τα μοιραστεί. Πέρα από το να μιλήσει για ποδόσφαιρο και να γραφτεί σε μία κομματική παράταξη.

-Τουλάχιστον αν έβγαζε υψηλά καταρτισμένους τεχνίτες θα ήταν κάτι.

Ναι, κάτι θα ήταν. Αν όμως είχαμε κατακτήσει το υψηλό επίπεδο τεχνικής κατάρτισης θα είχαμε κατακτήσει και όλα τα υπόλοιπα που συζητάμε.

-Θα ήταν η βάση.

Ναι, γιατί είναι η βάση της κοινωνίας και ο κανόνας, που δημιουργούν και την επιθυμία για το άλλο, επειδή αυτός που θα παρέμενε εκεί θα έπρεπε να είναι σοβαρός στη δουλειά του, και σε έναν τέτοιο άνθρωπο του επιβάλλεται το πλαίσιο. Και όταν ο χώρος είναι σοβαρός, μπορεί να κάνει και όλα τα άλλα. Θα ήταν φτιαγμένος για τα άλλα. Τώρα ασχολείται με όλα τα άλλα εκτός από αυτό. Γιατί να ενδιαφερθεί για τα πράγματα που μιλάμε; Ακόμη και να θέλει ένας πρωτοετής φοιτητής τι θα κάνει; Θα δημιουργήσει μόνος του την ατμόσφαιρα, αν το μόνο πράγμα που ενδιαφέρει εκεί μέσα είναι να τον τραβάνε όλοι από το μανίκι για να μπει στη δική τους παράταξη; Και σε αυτό κατά τη γνώμη μου η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει μεγαλύτερη ευθύνη και από την πολιτεία για τους νόμους που θέσπισε, αλλά και από τους φοιτητές. Και τώρα είναι το ίδιο υποκριτές όταν μιλάνε για το κατάντημα των ελληνικών πανεπιστημίων, ενώ στην ουσία έχουν στήσει όλοι μικρά μαγαζάκια επειδή δεν ήθελαν ποτέ να υπάρξουν άλλες διαδικασίες που θα πήγαιναν τα πράγματα μπροστά. Γιατί όταν υποστηρίζεις συνδικαλιστικά το ήδη υπάρχον πλαίσιο, σημαίνει ότι δε θέλεις να πάει μπροστά όλο το σύστημα. Άρα, έχουν απόλυτη ευθύνη και ας έρθουν να μου πουν ότι δεν έχουν.

-Πάντα φταίνε οι άλλοι!

Βέβαια. Γιατί δεν έκαναν ποτέ μία απεργία ώστε να πείσουν τους φοιτητές; Αλλά και οι φοιτητές ευθύνονται για τον τρόπο με τον οποίο διεκδίκησαν κάποια αιτήματα μέσα από τις κομματικές παρατάξεις τους και επειδή δεν έκαναν ποτέ μία ουσιαστική κινητοποίηση. Αυτά τα συνθήματα που έχουν τώρα είναι τριτοκοσμικές παλαιοκομμουνιστικές ανοησίες που λέγαμε το 1960, όταν ο πλανήτης ήταν αλλού. Ή αυτά τα αστεία επιχειρήματα με το άσυλο.

-Έξω ετοιμάζονται οι άνθρωποι να συνυπάρξουν με τα ρομπότ και εδώ η “προοδευτική” νεολαία έχει καταλήξει συντηρητής “απολιθωμάτων”. Τα παιδιά είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας.

Συζητάνε αστεία πράγματα και πλασματικά. Δηλαδή το πρόβλημά μας είναι αν είναι ιδιωτικά ή δημόσια τα πανεπιστήμιά μας ή ότι δεν έχουμε καθόλου πανεπιστήμια; Το αστείο είναι ότι εγώ που έχω στείλει το παιδί μου σε δημόσιο σχολείο και κατέστρεψε την εφηβεία του για να περάσει στο δημόσιο πανεπιστήμιο, και τώρα το τελειώνει, θα συζητούσα με πολύ ενδιαφέρον για ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο υψηλού επιπέδου, τη στιγμή που όλοι αυτοί οι “αριστεροί” οι οποίοι έστειλαν τα παιδιά τους στα καλύτερα ιδιωτικά σχολεία στον κόσμο είναι κατά των ιδιωτικών πανεπιστημίων! Αυτό είναι σχιζοφρένεια.

-Το λόγο έχει η επιστήμη!

Και λένε είναι ταξικό ζήτημα. Εντάξει, είναι ταξικό, αλλά εμένα με ενδιαφέρει αν θα έχω υψηλό επίπεδο παιδείας. Φτιάξτε τα δημόσια πανεπιστήμια και μην κάνετε ιδιωτικά, αλλά πείστε με ότι αυτά είναι σπουδαία ιδρύματα. Έχουμε σπουδαία κρατικά πανεπιστήμια στη Γερμανία και σπουδαία ιδιωτικά στην Αμερική. Εμείς απλώς δεν έχουμε πανεπιστήμια. Δηλαδή, έλεος. Μιλούσα πρόσφατα με έναν καθηγητή του Πολυτεχνείου και μου έλεγε πως υπάρχουν αρχιτέκτονες που δεν ξέρουν τι θα πει κάτοψη! Εγώ γνωρίζω φιλολόγους που δεν ξέρουν ποιος ήταν ο Καραγάτσης! Το μεγάλο ερώτημα είναι, γιατί δίνουν πτυχία;

-Για μικροκομματικούς λόγους. Όταν οι ανάγκες ενός συγκεκριμένου ιδρύματος είναι εκατό θέσεις και δέχονται τετρακόσιους φοιτητές, το κάνουν για να δείχνουν ότι παράγουν εκπαιδευτικό έργο. Έτσι όμως ασελγούν πάνω στο μέλλον όλων αυτών των απελπισμένων παιδιών.

Έτσι. Το όνειρο κάθε παιδιού είναι όταν τελειώσει το Λύκειο να μπει σε ένα πανεπιστήμιο, όχι σε ένα μη πανεπιστήμιο. Αυτό δεν είναι πανεπιστήμιο. Είναι ανεπιστήμιο! Είναι το σύνδρομο όλης της κοινωνίας. Τι να το κάνεις όμως αν χαθεί το μεράκι, η αξιοπρέπεια και αν είναι ελαστική η συνείδηση. Δηλαδή, είναι δυνατόν να είμαι γεωπόνος και να μην ξέρω να φυτέψω δύο λουλούδια ή ένα δέντρο;

-Συζητούσα πρόσφατα με κάποιους γεωπόνους και μου έλεγαν με μεγάλη τους έκπληξη πως στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια υπάρχουν μεγάλα παιδιά της πόλης που δεν ξέρουν τι είναι η κατσίκα ή ο γάιδαρος, και κάποια μάλιστα όταν τα πρωτοείδαν ήθελαν να τα πάρουν για κατοικίδια στο σπίτι τους (γέλια)!

(Γέλια) Αυτό είναι σαν το γνωστό ανέκδοτο, που βγήκε το παιδί κάποιο Σαββατοκύριακο εκδρομή με τον μπαμπά του στο χωριό και βλέποντας ένα γουρούνι τού λέει «μπαμπά, ένας μεγάλος κουμπαράς!»

-Πόσο εύκολο είναι για κάποιον ηθοποιό στην Ελλάδα, που στέκεται στο προσκήνιο για πολλά χρόνια, να παραμένει ταυτόχρονα αυθεντικός και αυτόφωτος;



Δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι. Απλώς αυτό είναι διαρκώς το ζητούμενο. Από την άλλη μού φαίνεται πιο δύσκολο το να κτυπάς πόρτες και να κάνεις δημόσιες σχέσεις. Δεν πιστεύω εγώ σε αυτά τα πράγματα, και θα ήθελα να πιστεύω ότι δεν κυριαρχούν. Όσοι άνθρωποι προσπαθούν να κάνουν καλή δουλειά την κάνουν. Εντάξει, υπάρχουν και αυτοί που στήνουν την καριέρα τους πάνω σε ένα δελτίο τύπου. Αυτό είναι δικό τους πρόβλημα. Δεν ξέρω όμως τι λένε στον εαυτό τους, όταν γυρνάνε το βράδυ στο σπίτι. Είναι μεγάλη ικανοποίηση να πεις εγώ έκανα αυτή την παράσταση και άρεσε και σε άλλους δέκα και είμαι πολύ χαρούμενος αν βρέθηκε και ο Μίμης που αρθρογραφεί κάπου και έγραψε και δύο καλές κουβέντες. Αν όμως ο Μίμης είναι ένας άνθρωπος τον οποίο τον έχω κεράσει και του έχω πει «γράψε μία καλή κουβέντα», το βράδυ πώς θα αισθάνομαι χαρούμενος; Έτσι δεν είναι; Υπάρχει ένας τρόπος να κάνεις τη δουλειά σου. Κάνε αυτό που γουστάρεις με πάθος και τα υπόλοιπα γίνονται μόνα τους. Εντάξει, χρειάζεται να είσαι ευέλικτος, ευγενικός και να μάθεις να συγκρούεσαι κιόλας. Τρία πράγματα είναι. Μην κλείνεις τις πόρτες στη μούρη των ανθρώπων, αν δεν έχεις κανένα λόγο και μη βάζεις νερό στο κρασί σου. Θα μου πεις αυτά ακούγονται σαν αντίφαση, αλλά δεν είναι. Και τα υπόλοιπα είναι να κάνεις πράγματα τα οποία σε ενεργοποιούν, σε δονούν. Δηλαδή, σου λέει κάτι κάποιος και λες «αμάν αυτό με φτιάχνει!» Αν δε με φτιάχνει τίποτα, πώς θα γίνει;

-Μετά είναι θέμα απλής διεκπεραίωσης.

Εντάξει, θα κάνεις και μερικές διεκπεραιώσεις, αλλά αυτές θα πρέπει να είναι ελάχιστες.

-Είναι σαν το φυτό. Αν του ρίξεις λίγη κοπριά θα το ωφελήσει. Αν ρίξεις πολύ θα καεί!

Το ζήτημα είναι να ρίχνεις καλό οργανικό λίπασμα. Καμιά φορά αν χρειαστείς να ρίξεις και λίγο χημικό δεν πειράζει. Αν ρίχνεις όμως μόνο χημικό και πολύ, τότε είσαι κατεστραμμένος.

-Πέρασαν τρία χρόνια από την τελευταία σου παράσταση με τους Άγαμοι Θύται.

Από τότε η επικαιρότητα τρέχει αλματωδώς και νέες εξελίξεις στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, έχουν αλλάξει το τοπίο μέσα στο οποίο ζούμε. Αυτό δε σε ωθεί να βγεις πάλι στη σκηνή και να κάνεις μία δική σου αισθητική και ιδεολογική παρέμβαση;

Μου λείπει και σκέφτομαι να το ξανακάνουμε. Σε αυτό έχεις πάντα την αίσθηση ή την ψευδαίσθηση ότι θες ή έχεις να πεις κάτι και έχεις πάθος γι’ αυτό. Για μένα δηλαδή το κίνητρο είναι το ερώτημα «έχουμε όρεξη να ανεβούμε στη σκηνή να πούμε κάτι το οποίο νομίζουμε ότι αφορά και κάποιους άλλους;» Υποκειμενικά τελείως, γιατί αν εμείς το πιστεύουμε θα ανεβούμε. Πρέπει πάντα να κρατάς μία απόσταση. Εμένα αυτή η ερασιτεχνική σχέση που έχουν οι Άγαμοι Θύται με την αγορά με γοητεύει. Δεν μπορεί να είναι επάγγελμα. Οι Άγαμοι Θύται είναι κάτι που τους αγαπώ πολύ, τους προσέχω ως κόρη οφθαλμού και δεν ήθελα μέχρι τώρα να εκφυλιστούν και να γίνουν ένα επαγγελματικό σχήμα, το οποίο κάθε χρόνο πρέπει να έχει να πει ωραία καλαμπούρια για το τι συμβαίνει και να ψυχαγωγήσει τον κόσμο. Πρώτα θέλω να είμαι ικανοποιημένος εγώ. Να έχω όρεξη όταν γίνεται αυτό ή έστω την ψευδαίσθηση ότι κάτι θα πούμε.

Να περάσουμε καλά και να επικοινωνήσουμε με τους θεατές μας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να το κάνεις λίγο, τόσο όσο διατηρείς το πάθος σου και δεν εκφυλίζεται. Πάντα όμως έχω την αγωνία μήπως η επόμενη φορά είναι μία κακή φορά και ηττηθούμε. Μέχρι στιγμής λίγο πάνω λίγο κάτω έχουμε κρατήσει το επίπεδο που θέλουμε και γίνεται έτσι ένα ψυχωφέλιμο πανηγύρι για μας, και ελπίζω και για τους θεατές. Είναι αυτό που είπε ο Φασμπίντερ πως «η τέχνη είναι κατά βάση ψυχαγωγία. Αν διδάσκει και κάτι τόσο το καλύτερο». Εγώ παραφράζοντας αυτή τη ρήση λέω πως οι Άγαμοι Θύται προσπαθούμε να είναι μία γνήσια ψυχαγωγία από ένα έργο καρδιάς. Αν υπαινιχτούν έστω και ένα πραγματάκι, τόσο το καλύτερο.

-Αφού καταλήξαμε στο ότι το να ζεις στην Ελλάδα θα πρέπει να είσαι αληθινός ήρωας, εσένα ποιο είναι το “σημείο φυγής” σου;

Το “σημείο φυγής” μου είναι ένα σπιτάκι στην Εύβοια κοντά στη θάλασσα (γελάει). Ένα μπαξεδάκι. Έχω βάλει φέτος σπανάκι και άλλα χειμερινά κηπευτικά. Είμαι ερασιτέχνης ακόμη, αλλά μόλις μάθω, και εδώ σε προκαλώ να με ασκήσεις στην κηπουρική αλλά και στην οπωροκηπευτική, θα μπορώ να έχω ένα πολύ μεγάλο “σημείο φυγής” (γελάει). Εκεί είναι που αναμετριέσαι με τον εαυτό σου, με το χρόνο, με τους υπόλοιπους, με ό,τι έχει συμβεί μέχρι τώρα. Όλα από εκεί ξεκινάνε. Από έναν λαχανόκηπο και μία… μουριά.

Δημοσιεύτηκε στο Camera Professional, τεύχος 25

Φεβρουαρίου 25, 2009

Επάγγελμα ηθοποιός



Επάγγελμα ηθοποιός: φώτα, λάμψη, πλούσια κοστούμια, δημοσιότητα, εξώφυλλα, αυτόγραφα. Σκληρή δουλειά, πολύμηνες πρόβες, χαμηλές αποδοχές, αναζήτηση εργασίας δύο ή και τρεις φορές τον χρόνο. Επάγγελμα ηθοποιός: ανεργία 60%, βασικός μισθός 867 ευρώ (καθαρά 780 ευρώ), σύνταξη γύρω στα 550 ευρώ

Ηθοποιός σημαίνει...

Κάθε χρόνο υπολογίζεται ότι περίπου 1.500 ηθοποιοί απασχολούνται τουλάχιστον ένα τρίμηνο (ή πεντάμηνο) σε σύνολο 6.000 συναδέλφων τους, σε μία από τις διακόσιες παραγωγές που πραγματοποιούνται στη χώρα μας. Χωρίς να υπολογίζεται η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, ο κινηματογράφος, οι διαφημίσεις και οι μεταγλωττίσεις (που δεν παρέχουν σταθερότητα, αφορούν μειονότητες και η αμοιβή είναι συνήθως με την ημέρα ή με το επεισόδιο), μόνο τέσσερις στους δέκα που δηλώνουν ηθοποιοί απασχολούνται κιόλας. Οι υπόλοιποι δεν μπορούν να θεωρήσουν το βιβλιάριο ασθενείας τους (σ.σ.: από όπου και προκύπτουν τα στατιστικά στοιχεία, με πηγή προέλευσης το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών). Κάθε χρόνο αποφοιτούν νέοι που προστίθενται στη μακρά λίστα των ηθοποιών. Από το 1981 που καταργήθηκε (και καλώς) η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, οι ενδιαφερόμενοι αυξάνονται και πληθύνονται. Επισήμως δεν είναι περισσότεροι από 100-110 οι νέοι που αποφοιτούν από μια αναγνωρισμένη από το κράτος δραματική σχολή (είναι περίπου 25), έχοντας περάσει εισαγωγικές και πτυχιακές εξετάσεις από την αρμόδια επιτροπή του υπουργείου Πολιτισμού. Τα εργαστήρια όμως και οι υπόλοιπες σχολές επιτρέπουν σε δεκάδες νέους να ονειρεύονται τη μεγάλη καριέρα στο σανίδι, ως τη στιγμή που η απογοήτευση θα πάρει τη θέση της ελπίδας. Διότι η ανεργία αφορά κυρίως τους νέους. Οι μεγαλύτεροι βγαίνουν στη σύνταξη αφού έχουν πρώτα συμπληρώσει την ηλικία των 55 και 60 χρόνων (γυναίκες και άνδρες αντιστοίχως) και κυρίως αφού έχουν εξασφαλισμένα 4.500 ένσημα του IKA, εκ των οποίων τα 1.500 πρέπει να χαρακτηρισθούν βαρέα και να αφορούν την τελευταία επαγγελματική 13ετία. Τίποτε δεν είναι εύκολο στο θέατρο. Αυτό επιβεβαιώνουν οι προσωπικές συνεντεύξεις που φιλοξενεί σήμερα «Το Βήμα», με στόχο να παρουσιάσει τις πολλές και διαφορετικές πλευρές του ειδικού αυτού, όπως χαρακτηρίζεται, επαγγέλματος που είναι συγχρόνως και τόσο γοητευτικό. Και ίσως η ρήση της Μαρίκας Κοτοπούλη, πριν από μια πρεμιέρα, να κρύβει την ουσία: «Τι στενοχωριέσαι, παιδί μου» είπε σε έναν ηθοποιό. «Ή θα πετύχεις ή θα αποτύχεις». Μόνο που στο θέατρο και το ένα και το άλλο παίζουν με την ψυχή σου. Ηθοποιός σημαίνει φως. Και σκοτάδι... Αυλαία.

ο πρωταγωνιστής Γιώργος Μιχαλακόπουλος " Επιβιώνουν όσοι «ματώνουν» "

«Θυμάμαι κάποιες σχολικές παραστάσεις στο 5ο Γυμνάσιο Εξαρχείων, οι οποίες μου άφησαν μια περίεργη γεύση. Ακόμη και ο γυμνασιάρχης μου τότε - αν και σκληρός άνθρωπος - με παρότρυνε να ασχοληθώ με το θέατρο. Εγώ μέχρι τότε φοβόμουν, δεν ήμουν σίγουρος. Με ενθάρρυναν και από την οικογένειά μου. Εδωσα εξετάσεις και πέρασα στο Θέατρο Τέχνης. Τότε δύο επιλογές είχαμε, το Εθνικό και τον Κουν. Είχαμε μπει 16-17 άτομα αλλά τελειώναμε 6. Ο Κουν έκανε επιλογή ακόμη και κατά τη διαδικασία της μαθητείας. Ηταν παρών ο δάσκαλος τότε. Μου έδωσε τον πρώτο πρωταγωνιστικό ρόλο το 1961. Τα πήγα αρκετά καλά και με είχε στριμώξει για να κάνει το καλύτερο. Συζητήθηκε πολύ τότε... Μετά κατέβηκα στο Μουσούρη στο "Τελωνείο του θεάτρου". Τα πράγματα έρχονταν μόνα τους. Δεν έχει σημασία που είμαι πρωταγωνιστής. Πιστεύω ότι κάθε πόστο στο θέατρο είναι μεγάλη και απέραντη ευθύνη. Το θέατρο είναι υπόθεση συνόλου και το μερτικό του καθενός είναι τεράστιο. Χωρίς δεύτερους ρόλους δεν υπάρχουν πρώτοι και το σημαντικό είναι να είναι καλές διανομές. Σήμερα πάντως νομίζω ότι τα πράγματα για τους ηθοποιούς είναι πιο δύσκολα, ο πήχης έχει πέσει, δεν υπάρχει ουσιαστική εκπαίδευση, οι δραματικές σχολές είναι χαμηλής απόδοσης - χωρίς εξαίρεση - από τις τότε δικές μας. H τηλεόραση έχει εκμαυλίσει σε συμπεριφορά και υποκριτική τους νέους ηθοποιούς. Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουν είναι ότι πρέπει να επιβιώνουν στο σανίδι όσοι "ματώνουν", θα πρέπει να ασχοληθούν με την ουσία και όχι να είναι γαμπροί, να κάνουν εξώφυλλα ή να πλασάρονται ωραίες κοπέλες, αλλά να ασκούν τα μέσα τους. Υπάρχουν ταλέντα και ελπίζω να μην ενδώσουν σε τέτοιες καταστάσεις. Οσο για τη μέχρι σήμερα πορεία μου, θα ήμουν αχάριστος αν έλεγα ότι έχω απωθημένα. Ομως πάντα θέλω να έχω κάποιον άλλο στόχο γιατί έτσι υπάρχω και να συγκρούομαι με τις ανασφάλειές μου για να γίνομαι καλύτερος...».



η θεατρίνα Μάγια Λυμπεροπούλου " Στο απόσπασμα οι άνω των 35 ετών "

«Οταν εγώ βγήκα στο θέατρο το 1959, δεν υπήρχε βέβαια η τηλεόραση. Υπήρχε μόνο το θέατρο και η βασιλεία του ελληνικού κινηματογράφου με τη Φίνος Φιλμ. Πρέπει ωστόσο να αναφέρω και το γεγονός ότι τότε οι ηθοποιοί που εργάζονταν στο θέατρο εκ των πραγμάτων ήταν δύσκολο να ασχοληθούν με κάτι άλλο, δεδομένου ότι πραγματοποιούσαν δώδεκα παραστάσεις. Εγώ επιπλέον ήμουν στο Θέατρο Τέχνης, όπου υπήρχε και ο άγραφος κανόνας από τον Κάρολο Κουν να μην ασχολούνται οι ηθοποιοί με κάτι άλλο. Και πώς να γίνει αυτό άλλωστε από τη στιγμή που βρισκόμασταν σε ένα ιδιωτικό, μη επιχορηγούμενο θέατρο, το οποίο ανέβαζε και πολλά έργα και πραγματοποιούσε και πολλές παραστάσεις. Με τους ρυθμούς που δουλεύαμε ουσιαστικά θα έπρεπε να αποχωρήσεις αν ήθελες να κάνεις κάτι άλλο. Οπότε εμένα δεν μου ετέθη καν δίλημμα. Μεσολάβησε μια διακοπή έξι ετών όπου βρέθηκα στη Γαλλία. Οταν γύρισα είχε αρχίσει η τηλεόραση, όμως ομολογώ ότι δεν μου έγιναν ιδιαίτερες προτάσεις. Εκτός από κάνα δυο έκτακτες εμφανίσεις, δεν αντιμετώπισα ποτέ τέτοιου είδους δίλημμα. Σήμερα δε επικρατεί μια νεαρολαγνεία στην τηλεόραση σε τέτοιο βαθμό, που φοβάμαι ότι σε λίγο θα "τουφεκίζουν" τους ηθοποιούς άνω των 35 ετών! Αν μου γινόταν μια αξιόλογη πρόταση θα δεχόμουν - όχι να δουλέψω παράλληλα όμως με το θέατρο, γιατί διεκδικώ την απόλαυση. Δεν είμαι από εκείνους που έχουν κατηγορηματικά αρνητική άποψη για τη δουλειά του ηθοποιού στην τηλεόραση. Βέβαια όλοι οι ηθοποιοί γνωρίζουμε καλά πως η καριέρα στην τηλεόραση είναι εφήμερη, αποτελεί όπλο αλλά το οποίο δεν διαρκεί πολύ, είναι προσωρινή η επωνυμία. Το θέατρο, από την άλλη, αν και θνητό και εφήμερο λειτουργεί διαφορετικά. Αυτός που διαρκεί στο θέατρο διαρκεί και μέσα στον χρόνο. Γιατί όταν φεύγει από τη σκηνή παραμένει στη μνήμη των θεατών».

η σταθερή αξία Γιώργος Τσιτσόπουλος " Ολοι θέλουν να γίνουν πρωταγωνιστές "

«Μισός αιώνας θέατρο συμπληρώνεται για μένα. Οταν ξεκινούσα, απόφοιτος της Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, όλα ήταν πιο δύσκολα. Ο κινηματογράφος ήρθε στη συνέχεια. Αλλά τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα: Τον χειμώνα θέατρο, και μάλιστα υπηρετώντας ρεπερτόριο, και το καλοκαίρι ταινίες. Πορεύτηκα και έζησα μόνο με την τέχνη. Είναι δύσκολο να μείνει ο ηθοποιός στο ρεπερτόριο, πρέπει να έχει μια ελάχιστη οικονομική επιφάνεια, αλλιώς θα κάνει εκπτώσεις. Είναι επικίνδυνη η ζωή του ηθοποιού, είναι σαν του πυροσβέστη: Μπορεί να καείς. Και εγώ δεν έκανα υποχωρήσεις. Στο σινεμά έκανα επιλογές (έχω στο ενεργητικό μου περίπου πενήντα ταινίες, εκ των οποίων οι σαράντα πέντε παίζονται ακόμη). Στο θέατρο με επέλεγαν. Συνεργάστηκα με σημαντικούς ανθρώπους, σκηνοθέτες, ηθοποιούς. Επαιξα στους καλύτερους θιάσους. Μετά το Τέχνης, ήρθε ο Χορν και η Λαμπέτη, ο Μινωτής, το Εθνικό. Αντέγραφα, έκλεβα τον τρόπο ερμηνείας τους. Θα έπρεπε να πάω φυλακή λόγω "κλοπής". Δεν έκανα ποτέ θίασο, δεν ήθελα. Από νωρίς είχα επιλέξει να στραφώ σε άλλους ρόλους. Δεν ήθελα να είμαι σταρ, ούτε πρωταγωνιστής. Ούτε το φυζίκ μου βοηθούσε, ούτε μου πήγαινε. Σήμερα όλοι θέλουν να γίνουν πρωταγωνιστές. Το πιο δύσκολο όμως είναι να σταθείς, να ισορροπήσεις σε αυτή τη δουλειά. Δεν είναι απλό να είσαι ηθοποιός με διάρκεια. Δεν έχω απωθημένα. Δεν μετάνιωσα. Σε όλη μου την πορεία έμεινα μία - δύο σεζόν χωρίς δουλειά. Με ενδιέφερε πρώτα απ' όλα ο λόγος, η ποίηση. Ποιος δεν θα ήθελε να παίξει, άλλωστε, τον Τρελό στη "Δωδέκατη νύχτα";».



ηθοποιός του κινηματογράφου Μπέτυ Λιβανού " Φοβόμουν το εμπορικό θέατρο "

«Οταν διαλέγεις να κάνεις μια δουλειά, απαιτείς να ζεις από αυτή. Εκανα σινεμά όχι για βιοποριστικούς λόγους. Το πιο δύσκολο είναι να κάνεις αυτό που θέλεις συνδυάζοντας καριέρα και επιβίωση. Στην Ελλάδα το σινεμά δεν μπορεί να σε ζήσει. Εγώ βγήκα το 1970 και πρόλαβα το τέλος του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, με δύο - τρεις ταινίες που εξακολουθούν να προβάλλονται στην τηλεόραση. Από το 1973, που έκλεισε ο Φίνος, ξανάκανα ταινία το 1978 - "Το ταξίδι του μέλιτος" - με τον νέο ελληνικό κινηματογράφο. Ο κινηματογράφος αρχικά δεν ήταν δική μου επιλογή, αλλά των άλλων. Εκανα μόντελινγκ για ένα χρόνο και μου πρότειναν να κάνω μια ταινία. Με τον καιρό η ανάγκη και η αγάπη μου προς τον κινηματογράφο έγινε συνειδητή. Ηταν επιλογή μου να μην κάνω θέατρο, απορρίπτοντας σημαντικές προτάσεις. Νομίζω ότι φοβόμουν το εμπορικό θέατρο. Ισως αν η πρόταση ερχόταν από πιο πειραματικές ομάδες, να είχα ενδώσει. Το να κάνω σινεμά σήμαινε να κάνω ταινία κάθε τρία χρόνια. Και στράφηκα στην τηλεόραση (στις αρχές της δεκαετίας του '90). Δεν μετάνιωσα όμως ποτέ, γιατί οι επιλογές μου προέκυψαν από προσωπικές ανάγκες. Δεν με ενδιέφερε η προβολή, ούτε παλαιότερα ούτε τώρα. Δεν μπορώ να πουλήσω τον εαυτό μου. Από την άλλη το θέατρο θέλει στρατιώτες: Δεν μπορούσα να απαρνηθώ τα υπόλοιπα και να αφιερωθώ. Οποιοι το έχουν κάνει τους θαυμάζω και τους εκτιμώ. Εγώ ήθελα και προσωπική ζωή και οικογένεια και παιδιά. Δεν ξέρω τι θα έκανα αν ξανάρχιζα. Νομίζω ότι το θέατρο είναι το πιο σοβαρό απ' όλα. Αλλά είναι απίστευτη σκλαβιά. Ζητάει πολλά και σου δίνει πάρα πολύ λίγα».

ηθοποιός με δεύτερη δουλειά Στέλλα Αντύπα " Μου έκρυβαν ακόμη και τις οντισιόν "

«Στο θέατρο το θέμα είναι να σου δοθεί η ευκαιρία. H τύχη παίζει μεγάλο ρόλο. Αν προσπαθείς όμως, και προσπαθείς συνέχεια, τότε σίγουρα κάποια στιγμή θα σου τύχει. Αλλωστε η μια δουλειά φέρνει την άλλη. Πρέπει όμως να χτυπήσεις πολλές πόρτες, να περάσεις από γραφεία παραγωγής, να πας σε οντισιόν και κάστινγκ, να αφήσεις βιογραφικό και φωτογραφία, να πας ο ίδιος σε σκηνοθέτες, να πηγαίνεις σε θέατρα και μετά σε μπαρ, να κάνεις παρέα με ηθοποιούς. Δεν είναι εύκολο όμως να ενημερώνεσαι για τα κάστινγκ, υπάρχει τόση αγωνία, τόσο άγχος και η ελληνική νοοτροπία "να μην το πούμε σε κανέναν άλλον μην τυχόν και μας πάρει τον ρόλο". Προσωπικά ούτε αγόρια από τη σχολή, συμμαθητές μου δηλαδή, δεν μου έλεγαν για οντισιόν. Οταν ξεκινάς για να γίνει ηθοποιός, καλλιτέχνης, δεν φαντάζεσαι πόσα πράγματα πρέπει να κάνεις. Τελικά θέλει ένα συνεχές τρέξιμο. Ενας ηθοποιός που δεν δουλεύει γίνεται χειρότερος. Είμαι τυχερή γιατί δεν έχω μείνει ποτέ χωρίς δουλειά - τελείωσα τη σχολή Βεάκη και έκανα μεταπτυχιακά στην Αμερική (στη σχολή της Στέλλας Αντλερ). Ενας νέος ηθοποιός, όπως εγώ, που κάνει τηλεόραση ("Ευτυχισμένες μέρες") και θέατρο (εφέτος παίζει στο έργο "Οταν ο Κολοκοτρώνης κάλπαζε προς Μέριλιν", στον θεατρικό χώρο Δήλος), δεν μπορεί να ζήσει από αυτό. Ξεκίνησα να φτιάχνω κοσμήματα για να περιορίσω το άγχος και την αγωνία μου ψάχνοντας για δουλειά. Σήμερα με βοηθάει οικονομικά αυτή η δεύτερη επαγγελματική μου απασχόληση. Ηθοποιός είμαι όμως και θα ήθελα να κάνω μια σημαντική πορεία, να γίνω πρωταγωνίστρια, αλλά μόνο μέσα από σωστές επιλογές».



ο θεατράνθρωπος Σταμάτης Φασουλής " Να λάμπεις διά της απουσίας σου "

«Από μικρό παιδί ήθελα να είμαι "όλο το θέατρο". Οταν βγήκαμε στη σκηνή, όλοι τα κάναμε όλα. Ετσι ξεκίνησα κι εγώ. Εμαθα να κάνω τα πάντα: Να γράφω, να σκηνοθετώ, να παίζω, να μεταφέρω σκηνικά. Απλώς εμένα μου έμεινε το κουσούρι. Δεν ξέρω αν και τι μου στέρησε αυτή η συνολική μου ενασχόληση με το θέατρο. Ισως σαν ηθοποιός δεν δίνομαι ολοκληρωτικά, γιατί έχω τον νου μου στην παράσταση. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Γι' αυτό και θα ήθελα πια να κάνω μια παράσταση και να με σκηνοθετήσει ένας νέος άνθρωπος. H μεγαλύτερη δυσκολία είναι να λάμπεις διά της απουσίας σου, να μιλάνε για την παράστασή σου χωρίς να ξεχωρίζει κανένας και τίποτα. Απεχθάνομαι τους σκηνοθετισμούς και δεν έχω καταφέρει να απαλλαγώ από όλα αυτά. H ευθύνη είναι μεγαλύτερη. Κυρίως αν θες να είσαι πρώτος, όχι σε εισπράξεις, αλλά να βρίσκεσαι στο πρώτο επίπεδο. Πάντως η αίσθηση ότι συμμετέχεις στη διαμόρφωση του θεατρικού γίγνεσθαι είναι ιδιαίτερη, σημαντική, γοητευτική. Με ενδιαφέρει να παρουσιάζω νέους ηθοποιούς, να αναδεικνύω πλευρές τους, να τους συστήνω σε άλλους θιάσους (όταν δεν μπορώ να τους πάρω στον δικό μου), να βρίσκομαι μέσα στα πράγματα. Να ανταλλάσσω απόψεις και πληροφορίες, να μετέχω στο στήσιμο ή και στον τίτλο άλλων παραγωγών. Μ΄αρέσει να επηρεάζω αλλά και να επηρεάζομαι. Πάντα ένοιωθα ελεύθερος στις κινήσεις και τις επιλογές μου, χωρίς δεσμεύσεις από παραγωγούς και επιχειρηματίες. Τώρα νοιώθω ακόμα περισσότερο. Επιλέγω τα έργα, στήνω την παράσταση, σε ό,τι αφορά στις δικές μου δουλειές, ενώ συνεργάζομαι με άλλους, μεταφράζω και σκηνοθετώ. Τι άλλο θέλω; Μια πλατεία και μια σκηνή για να αναπαριστώ τη ζωή».

στον κλοιό της ανεργίας Φώτης Αρμένης " Βρίσκεις δουλειά μόνο αν ανήκεις σε παρέες "

«Βγήκα στο θέατρο το 1977, έχοντας τελειώσει τη Σχολή Κατσέλη. Ηδη από μαθητής είχα αρχίσει να δουλεύω. Αλλωστε ο Κατσέλης προσπαθούσε να μας βοηθήσει, να μας προωθήσει. Επαιζα στο θέατρο, στην τηλεόραση (στο "Θέατρο της Δευτέρας"), έκανα ραδιόφωνο. Τότε οι ηθοποιοί ήμασταν λιγότεροι και κριτήριο για να βρούμε δουλειά ήταν η γνώση, η εμπειρία. H αξιοσύνη μας μετρούσε. Ολα ήταν πιο δίκαια. Επρεπε "να τα λες" και όχι να έχεις ένα καλογυμνασμένο σώμα. Με τον καιρό άρχισαν να γίνονται τηλεοπτικές σειρές μόνο για νέους ηθοποιούς και η νοοτροπία άλλαξε. Σήμερα βρίσκεις δουλειά στο θέατρο μόνο αν ανήκεις σε παρέες, κάστες, αυλές. Κάθε σκηνοθέτης, κάθε παραγωγός έχει "τους δικούς του". Εγώ δουλεύω όποτε βρω, όποτε με πάρουν σε μια παράσταση. Υπάρχουν όμως περίοδοι που δεν δουλεύω καθόλου. Εφέτος έκανα περίπου 25 επεισόδια σε μια καθημερινή τηλεοπτική σειρά, αλλά αυτό δεν είναι δουλειά. Δεν μπορείς να ζήσεις. Κάνω τηλέφωνα, επικοινωνώ με ανθρώπους που γνωρίζω, τους λέω "εδώ είμαι". Δεν μπορώ όμως να παρακαλέσω, να γίνω χαμερπής, να κολλήσω σε κάποιον, να γλείψω. Ξεκίνησα καλά και όπου έχω εμφανιστεί πήρα από καλές και πάνω κριτικές. Και αναρωτιέμαι "γιατί;". Επειδή δεν είμαι φίρμα; Εμένα δεν με νοιάζει το να γίνω πρωταγωνιστής, θέλω όμως να δουλεύω ως ηθοποιός. Ετσι δεν ζω, φυτοζωώ. Εχω και οικογένεια. Ξέρεις πώς αντιμετωπίζω την κατάσταση; Βγαίνω και κάνω παντομίμα στην Ερμού. Το προτιμώ από το να χάσω την αξιοπρέπειά μου και να εξευτελιστώ. Και η παντομίμα θέατρο είναι».



μόνιμα και διακριτικά Τρύφων Καρατζάς " H τέχνη του ηθοποιού είναι και βιοπορισμός "

«Με αγάπη και αφοσίωση "μοναχού", κατά τον Τσέχοφ και τον Στανισλάφσκι, υπηρετώ το θέατρο σχεδόν μισό αιώνα τώρα. Πρώτη φορά έπαιξα στη σαιξπηρική "Δωδεκάτη νύχτα" με το Πειραϊκό Θέατρο, που ίδρυσε τότε ο Ροντήρης. Ακολούθησαν το Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη και η δεκαετής θητεία μου στο θέατρο Κώστα Μουσούρη. Συμμετείχα σε παραστάσεις κλασικών κειμένων αλλά και σε μπουλβάρ κωμωδίες που ανέβηκαν με την ίδια σοβαρότητα και τον σεβασμό όπως και με τους κλασικούς. Αυτό το τελευταίο με κάνει να σκεφτώ πόσο φανατικά υπηρετούσαμε και υπηρετούμε κάμποσοι από μας τη θεατρική τέχνη και όχι τον εαυτό μας. Και ύστερα ήλθαν τα χρόνια στο Θέατρο Ερευνας του Δημήτρη Ποταμίτη, στο Εθνικό Θέατρο σε παραστάσεις του Αλέξη Μινωτή και η είσοδός μου στον Παράδεισο, ήτοι στην Επίδαυρο. Ολα τα χρόνια όμως δεν ήταν ρόδινα. H τέχνη του ηθοποιού, εκτός από εφήμερη, είναι και βιοπορισμός. Γι' αυτό και δούλεψα ως εκφωνητής στο κρατικό ραδιόφωνο, σε δύο-τρεις κινηματογραφικές ταινίες αλλά και σε τηλεοτπικές σειρές. Πιστεύω πως αν κανείς αποφασίσει να ακούσει αυτή την εσωτερική φωνή που τον καλεί να μπει στην τέχνη πρέπει να την ακολουθήσει ολόψυχα».

ο αφοσιωμένος στο παιδί Γιάννης Καλατζόπουλος "Είμαστε οι φτωχοί συγγενείς του κλάδου "

«Το πρώτο δίλημμα που αντιμετώπισα όταν άρχισα να παίζω θέατρο για παιδιά ήταν ο τρόπος με τον οποίο έπρεπε να παίξω, καλά ή φυσικά. Με το πέρασμα του χρόνου το δίλημμα ξεπεράστηκε και αυτό γιατί, ανεξαρτήτως ηλικίας θεατών, έπρεπε να αποφύγω το υπερβολικά φυσικό παίξιμο αλλά και το επιτηδευμένο. Οι ιδιαιτερότητες του παιδικού θεάτρου φυσικά είναι αρκετές. Αφενός αισθάνεσαι μεγάλη ικανοποίηση ηθική, γιατί βοηθάς να φτιαχτούν καλύτεροι θεατές για το θέατρο συνολικά. Εχεις ενδόμυχα την παρηγοριά ότι πλάθεις ένα καλύτερο θεατρικό κοινό, πιο απαιτητικό, πιο κριτικό. Αυτή είναι η μεγάλη ανταμοιβή. Από την άλλη, υπάρχει και ένα βαρύ τίμημα: ότι δυστυχώς υπάρχει μεγάλη υποτίμηση από όλους. Από τους ηθοποιούς, από την πολιτεία που το αντιμετωπίζει σαν φτωχό συγγενή, από τους δασκάλους, ακόμη και από τους ίδιους τους γονείς όπως και από τους δημοσιογράφους στον έντυπο και στον ηλεκτρονικό Τύπο. Υπάρχει μια αντίληψη ότι είναι κατώτερο και ευκολότερο. Αυτό είναι τεράστιο λάθος και ανακυκλώνει την υποτίμηση. Εγώ όλα αυτά τα χρόνια ούτε ένα δευτερόλεπτο δεν σκέφτηκα να το εγκαταλείψω. Ο μόνος τρόπος να έλθει στο μυαλό μου κάτι τέτοιο είναι να με ρωτήσει κάποιος. Αν σταματήσω να επικοινωνώ με τα παιδιά θα σταματήσω να υπάρχω. Επιπλέον πρέπει να ομολογήσω και το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια έχω κερδίσει μια καλή θέση, έχω συγκριτικό πλεονέκτημα. Αν αποφάσιζα να μετακινηθώ από το παιδικό θέατρο στο θέατρο ενηλίκων θα έπρεπε να σπρωχτώ και να ξαναμετρηθώ με πολλούς συναδέλφους».



ο ηθοποιός της τηλεόρασης Χάρης Ρώμας " H μικρή οθόνη δεν σου χαρίζεται "

«Είμαι ο ηθοποιός της τηλεόρασης, σε απόλυτο βαθμό και δεν το αρνούμαι. Αποποιούμαι όμως τον όρο "τηλεοπτικός ηθοποιός". Εμαθα νωρίς τους κώδικές της, την αντιμετωπίζω με σοβαρότητα και με τίποτε δεν θα έλεγα ότι προτιμώ το θέατρο. Οποτε παίζω στο θέατρο (όπως συμβαίνει εφέτος) ούτε μιμούμαι ούτε αναπαράγω αυτό που κάνω στη μικρή οθόνη. Παίρνω τα ρίσκα μου. Καταλαβαίνω ότι η τηλεοπτική μου περσόνα είναι πιο ισχυρή, αλλά ξέρω ότι η τηλεοπτική πορεία και επιτυχία μου είναι τροχοπέδη για τη θεατρική και κινηματογραφική μου ταυτότητα. Δεν θα αντάλλαζα με τίποτα την καριέρα μου σήμερα. Απέδειξα ότι η τηλεόραση είναι διαχρονική, σε αντίθεση με όσα λένε. Θέλω όμως να φέρω με το μέρος μου και το δύσπιστο, σε μένα, θεατρικό κοινό. Ο ηθοποιός όμως δεν καταξιώνεται μόνο από το θέατρο. Ξεκίνησα για να παίξω - και, στην περίπτωσή μου, για να γράψω. Εκρινα τα ταλέντα μου και προσπάθησα με αυτά να πορευτώ. Γράφοντας και παίζοντας. Ετσι ήθελα να επικοινωνήσω με τον κόσμο. Εχω όμως πάντα στο μυαλό μου την αποτυχία. Το κόστος της αποτυχίας στην τηλεόραση νομίζω ότι είναι το ίδιο με εκείνο του θεάτρου. H τηλεόραση πάντως δεν σου χαρίζεται. H αγωνία η μεγάλη είναι μήπως και δεν σου δοθεί η επόμενη ευκαιρία. Τώρα πια δεν θα ήθελα να παίξω στο λεγόμενο ποιοτικό θέατρο. Αν θελήσω να κάνω κάτι άλλο στο μέλλον, νομίζω πως θα τα καταφέρω. Δεν μπορώ όμως να μη λάβω υπόψη μου το κοινό που με παρακολουθεί».

έρευνα
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΓΡΑΜΜΕΛΗ - ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ | Κυριακή 6 Μαρτίου 2005

Γιάννης Κότσιρας: Όχι στα ριάλιτι, ναι στα τάλεντ σόου. Πρέπει να γίνουμε πιο ανοιχτοί.



Της Γιωτας Συκκα
29-1-2010

Η είδηση προκάλεσε από αρνητικά σχόλια μέχρι ειρωνικά χαμόγελα. Ο Γιάννης Κότσιρας στο Greek idol; «Τι θέλει αυτός εκεί;» ήταν η πανομοιότυπη απάντηση όσων άκουγαν τα νέα. Τελικά δεν πήγε, η απορία όμως έμεινε. Θα μπορούσε να συνυπάρξει στην ίδια επιτροπή με τον Νίκο Καρβέλα;

«Δεν έχω παρωπίδες»

«Μου άρεσε σαν ιδέα, αφού θα μπορούσα να παρέμβω στο κόνσεπτ της εκπομπής. Έχω αποδείξει ότι δεν έχω παρωπίδες και ότι δεν είμαι απόλυτος» απαντά επιμένοντας πως «δεν πρόκειται για reality αλλά για talent show». Έχει συνεργαστεί άλλωστε με παιδιά που προήλθαν από τον χώρο της τηλεόρασης. Από τον Δήμο Αναστασιάδη και τη Ραλλία Χρηστίδου ώς την Αντιγόνη Ευστρατόγλου. «Ο μηχανισμός που έψαχνε και παρήγαγε νέα ταλέντα έχει καταργηθεί. Η δισκογραφία δουλεύει με παιδιά που ,είτε θυμίζουν κάποιον, είτε προέρχονται από την τηλεόραση. Έχω προτείνει ως παραγωγός, νέες καλές φωνές και τίποτα δεν γίνεται. Γιατί δεν θυμίζουν κάποιον. Αντίθετα με το παρελθόν, το να έχει μια φωνή χαρακτήρα και προσωπικότητα σήμερα, είναι μειονέκτημα».

Ο λόγος που δεν πήγε τελικά στο Greek idol λέει πως δεν έχει σχέση με όλα αυτά. «Νομίζω ότι μπορεί να γίνει ένα τάλεντ σόου με καλές προδιαγραφές. Καλό τραγούδι μπορεί να προκύψει μέσα από την τηλεόραση. Κανέναν δεν βοήθησε η καχυποψία. Ούτε η δικτατορία του εντέχνου που υποστηρίζει ότι όποιος βγαίνει από την τηλεόραση είναι κίτρινο χαρτί. Το ταλέντο δεν έχει ταυτότητα». Ωστόσο, αυτή η πικρή γεύση της συνεργασίας με τον Νίκο Καρβέλα παραμένει σε όσους το ακούσαμε: «Δεν το αντιμετώπισα αρνητικά. Εκφράζουμε δύο διαφορετικούς κόσμους που αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές μερίδες νεολαίας. Αυτό είναι και το ενδιαφέρον της όλης ιστορίας».



Μήπως όμως είναι και η αγωνία για την επιβίωση στην εποχή που η δισκογραφία έπιασε πάτο; «Να τι πέτυχε το “όχι” αυτά τα χρόνια. Άφησε τα πάντα σε άλλα χέρια. Δημιούργησε έναν αφόρητο αποκλεισμό. Πρέπει να γίνουμε πιο ανοιχτοί» απαντά ο ερμηνευτής.

Η σύγχυση καθρεφτίζεται και στα λάιβ. Η ένωση δυνάμεων δείχνει «μια διάθεση να βρεθούμε όλοι μαζί και να δούμε τι κάνουμε». Κάποιοι διστάζουν. «Αισθάνονται υποτιμητικά να τους φάει κάποιος την πρώτη θέση. Όμως η μοναξιά στη σκηνή σε κανέναν δεν κάνει καλό».

Τα ριάλιτι δεν του αρέσουν, είναι σαφής. «Ειδικά όταν εκθέτουν τα παιδιά». Με τα τάλεντ σόου όμως δεν είμαι αφοριστικός. «Ακροάσεις είναι και διαγωνισμοί. Κάτι ανάλογο με το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το “Να η ευκαιρία”. Απλώς τώρα υπάρχει περισσότερη ίντριγκα μεταξύ των κριτών. Μπορεί να μη συμφωνώ, αλλά είναι φυσιολογική στον βωμό της τηλεθέασης. Ποιος έχει επιφυλάξεις για το Αmerican idol; Εκπληκτική σειρά με απίστευτες συμμετοχές. Από την Τζένιφερ Λόπεζ μέχρι τον Ράντι Νιούμαν».

Καλά όλα αυτά σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά πόσα απ’ αυτά τα παιδιά έχουν διάρκεια... «Άλλο φωνή κι άλλο ταλέντο. Οι μισοί Ελληνες έχουν καλή φωνή. Ταλέντο λίγοι. Χρειάζεται δουλειά, παιδεία και διαρκής εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει καλλιτέχνης».

Μέσα σε αυτό το δυσοίωνο κλίμα αναρωτιέται κανείς ποιο είναι τελικά το μέλλον του ελληνικού τραγουδιού. «Κι όμως υπάρχει η δύναμη των νέων αγνώστων των live. Φτιάχνουν ένα δικό τους κόσμο, σε ένα δικό τους χώρο. Όπως οι “Cabaret Balkan”. Εμφανίζονται μόνο λάιβ, δεν έχουν δισκογραφία, έχουν όμως φανατικό κοινό που τους ανακαλύπτει από το Youtube. Ένα νέο σταρ σύστεμ που γεννιέται μέσα από τις στάχτες του παλιού. Ό,τι πιο υγιές έχω δει τα τελευταία 15 χρόνια».

Τα θετικά και τα αρνητικά του νομοσχεδίου για την απόκτηση ιθαγένεια των μεταναστών



14/02/2010
Του Niko Ago

Και από αυτές εδώ τις σελίδες είχαμε εκφράσει την αρχική, πολύ θετική αντίδραση των μεταναστών, σχεδόν στο σύνολό τους, για το σχέδιο νόμου που έθεσε η κυβέρνηση σε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση τον περασμένο Δεκέμβρη και αφορούσε τις βελτιώσεις στον κώδικα ιθαγένειας αλλά και την τακτοποίηση του ζητήματος της λεγόμενης «δεύτερης γενιάς των μεταναστών» όπως και την αναγνώριση δικαιώματος ψήφου σε μερίδα νόμιμων και μονίμως διαμενόντων στην Ελλάδα μεταναστών.

Από την ώρα που το νομοσχέδιο «ανέβηκε» στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου, δέχτηκε χιλιάδες επικριτικά αν όχι και υβριστικά σχόλια (πάρα πολλά από τα οποία όπως καταγγέλθηκε προέρχονταν από τους ίδιους υπολογιστές) που πολλές φορές, εκτός της αντίδρασής τους για τις επερχόμενες ρυθμίσεις, διανθίζονταν με ύβρεις και χυδαϊσμούς. Εντύπωση προκαλεί, πάντως, η αυτούσια δημοσίευσή τους, ακόμα και εκείνων των μηνυμάτων που διακινούν ανοιχτά το μίσος, τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία.Αυτό, όμως, είναι ένα θέμα που αφορά το αρμόδιο υπουργείο και φυσικά έχει να κάνει με τα όρια τα οποία είχε βάλει (αν είχαν μπει τέτοια) στη δυνατότητα του καθένα να καθυβρίζει δημόσια με χυδαίους χαρακτηρισμούς ακόμα και τον πρωθυπουργό της χώρας ή τον υπουργό των Εσωτερικών.

Ας θυμηθούμε ωστόσο, σήμερα, μερικά μόνο από τα σημαντικότερα στοιχεία του σχεδίου νόμου που, μετά την ηλεκτρονική διαβούλευση και τις τελικές παρεμβάσεις, είναι έτοιμο να πάει προς ψήφιση στη Βουλή.



-Δικαίωμα ψήφου στους μετανάστες

Ο τελικός αριθμός των 266.000 που αναφέρεται στο νέο νομοσχέδιο ότι θα λάβουν μέρος στις εκλογές περιλαμβάνει και τους 169.000 ομογενείς. Άρα ο αριθμός των μεταναστών στους οποίους δίνεται αυτή η δυνατότητα δεν ξεπερνά τις 97.000 άτομα! Δεν αλλάζει σε τίποτα η θέση στην οποία μπορεί να εκλεγεί ο μετανάστης και παραμένει η δυνατότητα μόνο δημοτικού συμβούλου. Η δυνατότητα να απορριφθεί, όμως, ο έχων το δικαίωμα μετανάστης να ψηφίσει, για λόγους «γνώσης της γλώσσας» την ώρα που θα πάει στην κάλπη, αν μη τι άλλο δείχνει μια συντηρητική αντίληψη που δύσκολα στέκει.

-Ιθαγένεια

Προστέθηκαν σε σχέση με το σχέδιο νόμου του Δεκεμβρίου όροι και προϋποθέσεις που δυσκολεύουν σε μέγιστο βαθμό την κτήση της από τον ενδιαφερόμενο. Μερικά από αυτά είναι και τα νομικά κωλύματα με κορυφαία αυτά της «αντίστασης κατά της αρχής» και της «συκοφαντικής δυσφήμησης». Οι μεταναστευτικές κοινότητες κρίνουν υπερβολικά και τα θεωρούν ανασταλτικούς παράγοντες το τεστ για τη «γνώση της γλώσσας και της ιστορίας» αλλά κυρίως την αόριστη διατύπωση περί απόρριψης της αίτησης «για λόγους δημόσιας ασφάλειας». Οι τρεις συστατικές επιστολές που απαιτούνται από Έλληνες πολίτες, μαζί με τους δυο Έλληνες που θα πρέπει να υπογράψουν την ημέρα της ορκωμοσίας του, είναι ένας ακόμη όρος που προστέθηκε και κρίνεται τουλάχιστον υπερβολικός από κάθε πλευρά.

Θα πρέπει να επισημανθεί εδώ πως ο χρονικός ορίζοντας των δύο ετών που μπαίνει για την απάντηση αλλά και την αιτιολόγηση της απόρριψης εφόσον υπάρξει τέτοια, είναι από τα πολύ θετικά σημεία. Μπαίνουν κανόνες επιτέλους σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Και οι κανόνες, καλοί η κακοί, δεν παύουν να είναι καλύτεροι από το χάος και την αναβλητικότητα.

-Ιθαγένεια στα παιδιά των μεταναστών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα

Ενώ στο προσχέδιο νόμου του Δεκεμβρίου προβλεπόταν η ύπαρξη ενός μόνο γονέα με νόμιμη διαμονή, τώρα προβλέπεται κάτι τέτοιο και για τους δύο. Αποκλείονται έτσι πάρα πολλά παιδιά τα οποία δεν φέρουν καμία ευθύνη για τη νομιμότητα των γονιών τους. Και λογικά μπαίνει το ερώτημα: τι θα γίνει με αυτά τα παιδιά, θα απελαύνονται ή θα παραμένουν ημιπαράνομα όπως είναι και σήμερα; Αν το ζήτημα, ένα από τα πιο ακανθώδη του μεταναστευτικού, δεν λυθεί ούτε αυτή τη φορά τελεσίδικα, θα πρόκειται, όπως με έμφαση σημειώνουν συνταγματολόγοι και νομικοί αλλά και τα ίδια τα παιδιά, για τεράστιο πλήγμα στο ίδιο το νομοσχέδιο αλλά και στο κύρος της κυβέρνησης στα μάτια αυτής της μερίδας της κοινωνίας.



-Παιδιά που ήρθαν σε μικρή ηλικία στην Ελλάδα

Αρχικά προβλεπόταν ως προϋπόθεση απόδοσης ιθαγένειας η τριετής συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Με τις νέες ρυθμίσεις φτάνει στα έξι χρόνια. Κάτι τέτοιο θα αποκλείσει από τη διαδικασία έναν μεγάλο αριθμό παιδιών που ήρθαν λόγου χάρη στην Ελλάδα και μπήκαν κατευθείαν στο Λύκειο ή στις τελευταίες τάξης του Γυμνασίου. Και αυτός ο αριθμός είναι αρκετά μεγάλος.

Με βάση τις εκτιμήσεις ειδικών στα δημογραφικά και νομικά ζητήματα αλλά και τις εκτιμήσεις των μεταναστευτικών οργανώσεων, ο τελικός αριθμός των παιδιών που θα ωφεληθούν από το νομοσχέδιο αυτό, δεν ξεπερνά τις 30.000. Τη στιγμή σήμερα στη χώρα, σύμφωνα με όλα τα στατιστικά στοιχεία, ζουν περίπου 250.000 παιδιά μεταναστών, όλων των ηλικιών και των διαβαθμίσεων στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Η μη ύπαρξη πρόβλεψης για τα ασυνόδευτα παιδιά και τα παιδιά των μονογονεϊκών οικογενειών, φαίνεται πως είναι στα μεγάλα μειονεκτήματα αυτού του νομοσχεδίου, αν έτσι διαμορφωθεί και ψηφιστεί τελικά.

-Μεταναστευτικό

Σε ό,τι αφορά το καθαυτό μεταναστευτικό ζήτημα, δηλαδή την προσπάθεια να μπει μια τάξη επιτέλους στο χαώδες θέμα των χιλιάδων μη νόμιμων μεταναστών ή ακόμα περισσότερο την επαναφορά στη νομιμότητα εκείνων των μεταναστών που για διάφορους γραφειοκρατικούς λόγους δεν μπόρεσαν να ανανεώσουν την άδειά τους, ενώ ζουν και εργάζονται χρόνια στην Ελλάδα (μερίδα των οποίων πληρούν τις προϋποθέσεις και για την απόκτηση της ιθαγένειας), το παρόν νομοσχέδιο δεν έχει καμία πρόβλεψη.

Η προπαγανδιστική και με όρους ξενοφοβικούς προσέγγιση του θέματος και η σκόπιμη σύνδεση της ιθαγένειας με το μεταναστευτικό από τη δεξιά συντήρηση και την ξενοφοβική ακροδεξιά, οι οποίες συνεπικουρούνται από μερίδα του κλήρου, απλώς επιβεβαιώνει τα αυτονόητα: Δίχως ρήξεις με το χθες και τολμηρές αποφάσεις, καμία κυβέρνηση, όσο ισχυρή και αν είναι, και η σημερινή κυβέρνηση είναι τέτοια, δεν μπορεί να προχωρήσει. Τα θετικά αυτού του νομοσχεδίου, αν δεν συμπληρωθούν με τα απαραίτητα βήματα στο μεταναστευτικό για την προσπάθεια ουσιαστικής ένταξης των μεταναστών στο κοινωνικό σύνολο, προσπάθεια διόλου εύκολη, προς όφελος και των δύο πλευρών, δυστυχώς θα ξεθωριάζουν γρήγορα.

Φάκελος: Κυκλοφοριακό Θεσσαλονίκης!!!

1.ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ... ΔΕΝ ΠΕΡΠΑΤΑΕΙ!



Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2010

Σημαντικές καθυστερήσεις στην κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης ανέφερε χθες ο υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύωνκ. Ι. Μαγκριώτης μιλώντας σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας με θέμα: «Μετρό Θεσσαλονίκης. Πορεία- Προοπτικές», όπου αποκάλυψε ότι σε πέντε σημεία του έργου δεν έχουν καν ξεκινήσει οι εργασίες.

Δεν εκτελούνται εργασίες, όπως είπε, στους σταθμούς:

Παπάφη, όπου έπρεπε να είχαν ξεκινήσει τον Νοέμβριο του 2006. Πατρικίου, όπου θα έπρεπε να είχαν ξεκινήσει τον Φεβρουάριο του 2008 προκειμένου να ολοκληρωθούν τον Ιούλιο του 2011.

Βούλγαρη, όπου οι εργασίες θα έπρεπε να είχαν ξεκινήσει τον Μάρτιο του 2008 προκειμένου να ολοκληρωθούν τον Σεπτέμβριο του 2011. Νέας Ελβετίας, όπου δεν έχει οριστικοποιηθεί η χωροθέτησή του ενώ θα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει οι εργασίες κατασκευής τον Απρίλιο του 2008 προκειμένου να ολοκληρωθούν τον Ιούνιο του 2011.

Επίσης δεν έχουν ξεκινήσει οι εργασίες κατασκευής του αμαξοστασίου , οι οποίες θα έπρεπε να είχαν αρχίσει τον Φεβρουάριο του 2008 προκειμένου να ολοκληρωθούν τον Νοέμβριο του 2010.



Ο κ. Μαγκριώτης τόνισε ότι η «Θεσσαλονίκη θα έπρεπε σήμερα να έχει σε λειτουργία τη βασική γραμμή του μετρό. Η κυκλοφοριακή και περιβαλλοντική της επιβάρυνση την τελευταία 10ετία είναι πολύ μεγάλη» και τόνισε ότι το μετρό ξεκίνησε να κατασκευάζεται και κανείς δεν μπορεί να σταματήσει τη συνέχεια της ολοκλήρωσής του. Ωστόσο, είπε, παρουσιάστηκαν προβλήματα που οδήγησαν την κατασκευή του σε σημαντικές καθυστερήσεις. Οι πηγές των προβλημάτων ήτανη υποχρηματοδότηση, η γραφειοκρατία, η αδυναμία αποτελεσματικής διοίκησης και εποπτείας του μετρό από την Αθήνα και τα εσωτερικά προβλήματα της Κοινοπραξίας που κατασκευάζει το έργο.

Ως το τέλος του 2009, όπως φαίνεται από τη Σύμβαση και την εξέλιξη του έργου, είχε περάσει περίπου το 58% του συμβατικού χρόνου κατασκευής της Γραμμής και είχε κατασκευαστεί περίπου το 13% του φυσικού αντικειμένου. Απορροφήθηκαν περίπου 104 εκατ. ευρώ για το κυρίως έργο και 20 εκατ. ευρώ περίπου για τις αρχαιολογικές εργασίες.



2.ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ!





Πέμπτη, 11 Μαρτίου 2010 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΑΤΙΟΣ

Κυκλοφοριακό χάος επικράτησε χτες το πρωί σε ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη, εξαιτίας αλλεπάλληλων συγκρούσεων οχημάτων στην περιφερειακή. Δύο καραμπόλες, μία διολίσθηση φορτηγού οχήματος και ένα τροχαίο ήταν ο... πρωινός απολογισμός της ημέρας στην περιφερειακή, όπου συνολικά ενεπλάκησαν 17 οχήματα, ενώ σημειώθηκαν και δύο τραυματισμοί οδηγών.

Ο... χορός των συγκρούσεων ξεκίνησε με την πρώτη μεγάλη καραμπόλα, λίγο μετά τις 6.30 το πρωί, στο ύψος της αερογέφυρας του Πανοράματος, με κατεύθυνση προς ανατολικά. Σύμφωνα με την Τροχαία Θεσσαλονίκης, ο οδηγός του προπορευόμενου οχήματος στο αριστερό ρεύμα κυκλοφορίας έχασε τον έλεγχο, με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο να πραγματοποιήσει «τετ α κε» και να προσκρούσει στις προστατευτικές μπάρες.

Ο οδηγός του δεύτερου οχήματος φέρεται να πάτησε ενστικτωδώς φρένο, με αποτέλεσμα να εμπλακούν στο τροχαίο ακόμη εννέα αυτοκίνητα! Δύο από τα οχήματα κάηκαν ολοσχερώς, ενώ, όπως είπε στον «Α» αξιωματικός της Τροχαίας, στη μέση περίπου της καραμπόλας ένα αυτοκίνητο βρέθηκε στην οροφή του προπορευόμενου! Σε νοσοκομείο της πόλης οδηγήθηκαν δύο οδηγοί των οχημάτων, οι οποίοι τραυματίστηκαν ελαφρά, ενώ στο σημείο έσπευσαν τρία ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ και τρία πυροσβεστικά οχήματα.

«Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα. Η πρόσκρουση ήταν ιδιαίτερα σφοδρή και σήμερα θα θρηνούσαν πολλές οικογένειες στη Θεσσαλονίκη. Εχουμε επισημάνει άπειρες φορές πως η περιφερειακή χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και χαμηλές ταχύτητες, όταν το οδόστρωμα είναι ολισθηρό», δήλωσε ο διευθυντής της Τροχαίας Θεσσαλονίκης, Γιώργος Θάνογλου.

Λίγο μετά τις 9 το πρωί και ενώ ο δρόμος είχε δοθεί στην κυκλοφορία περίπου μισή ώρα νωρίτερα, σημειώθηκε νέα καραμπόλα και πάλι σε σημείο πλησίον της αερογέφυρας Πανοράματος. Συγκεκριμένα, τέσσερα αυτοκίνητα με κατεύθυνση προς ανατολικά συγκρούστηκαν ενώ κινούνταν στην αριστερή λωρίδα κυκλοφορίας, χωρίς ωστόσο να σημειωθεί κάποιος τραυματισμός.

Λίγο αργότερα, δέχτηκε... πλήγμα και το ρεύμα της περιφερειακής με κατεύθυνση προς δυτικά. Συγκεκριμένα, στις 9.30 περίπου, δύο οχήματα συγκρούστηκαν με κατεύθυνση προς δυτικά, αμέσως μετά το τούνελ. Το... καρέ ήρθε να κλείσει μια νταλίκα, η οποία διολίσθησε στην είσοδο Κ12 από Χαλκιδική, με κατεύθυνση προς δυτικά.

Μποτιλιάρισμα διαρκείας...

Οι συνεχείς συγκρούσεις στην περιφερειακή, αλλά και κάποια μικροατυχήματα σε άλλα σημεία του οδικού ιστού του κέντρου της πόλης δημιούργησαν για ακόμη μια φορά κυκλοφοριακό κομφούζιο σε ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα. Εξαιτίας της πρώτης καραμπόλας, στις 6.30 το πρωί, το κομμάτι της περιφερειακής στην περιοχή της αερογέφυρας Πανοράματος παρέμεινε κλειστό για περίπου δύο ώρες, μέχρι τις 8.30 το πρωί.

Η εκτροπή των οχημάτων γινόταν από την Κατσιμίδη, τους κόμβους Τούμπας, Πυλαίας και Τριανδρίας προς το κέντρο της πόλης, όπου επικράτησε το αδιαχώρητο. Οι κεντρικές αρτηρίες «φράκαραν» από αυτοκίνητα, ενώ το μποτιλιάρισμα διήρκεσε μέχρι και το μεσημέρι. Εξάλλου, το γεγονός ότι η περιφερειακή παρέμεινε κλειστή τις πρωινές ώρες αιχμής, οπότε οι περισσότεροι πολίτες πηγαίνουν στη δουλειά τους, δημιούργησε νεύρα και διαμαρτυρίες από μέρους των οδηγών. Οπως επισήμανε ο κ. Θάνογλου, «επικράτησε μποτιλιάρισμα ακόμη και στο δυτικό ρεύμα της περιφερειακής, καθώς πολλοί οδηγοί σχεδόν σταματούσαν από περιέργεια για να δουν το ατύχημα στο απέναντι ρεύμα».

Χιλιάδες οχήματα κινούνταν σημειωτόν από τις εισόδους της περιφερειακής μέχρι και το κέντρο, όπου η διαδρομή από το ύψος της ΧΑΝΘ μέχρι την άλλη άκρη της οδού Τσιμισκή διαρκούσε σχεδόν μία ώρα. Ακόμη και δρόμοι μικρότερης κυκλοφορίας, σε γειτονιές στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, μποτιλιαρίστηκαν από οδηγούς, οι οποίοι αναζητούσαν εξόδους διαφυγής από το χάος που επικρατούσε στις κεντρικές οδικές αρτηρίες.




3.ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ:ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ ΚΟΛΛΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ!




Των Βαρβάρας Ζούκα, Νικολέτας Μπούκα
Φεβ 10, 2008

Από απόσταση 504 χιλιομέτρων, που χωρίζουν τη Θεσσαλονίκη από τα υπουργεία των Αθηνών, εξακολουθούν ακόμη μέχρι και σήμερα να ρυθμίζονται από βασικές λειτουργίες της Θεσσαλονίκης έως και θέματα που αφορούν τη διαχείριση της απλής καθημερινότητας των πολιτών.Παρότι όλοι συμφωνούν ότι το κυκλοφοριακό έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια στο νούμερο ένα πρόβλημα της πόλης, οι τοπικοί φορείς καθίστανται στην πράξη αδύναμοι να εφαρμόσουν ακόμη και τα πιο απλά και ανέξοδα μέτρα, που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τους Θεσσαλονικείς, λόγω της πανσπερμίας αρμοδιοτήτων και της διάχυσης εξουσιών μεταξύ κρατικών υπηρεσιών.

Το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Θεσσαλονίκης έχει μελετηθεί περισσότερο ίσως από τα ανάλογα προβλήματα που ταλαιπωρούν κάθε άλλη πόλη της Ελλάδας. Τα μέτρα, ωστόσο, που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπισή του είναι ελάχιστα, είτε γιατί κανείς δεν έχει την αρμοδιότητα για την εφαρμογή τους είτε από φόβο για το πολιτικό κόστος που αυτά θα επιφέρουν.

"Δυστυχώς στη Θεσσαλονίκη υπάρχει μια πρωτοφανής πολυδιάσπαση εξουσιών, που πολλές φορές οδηγεί σε πλήρη ακινησία", επισημαίνει για το θέμα ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Βασίλης Παπαγεωργόπουλος υπογραμμίζοντας χαρακτηριστικά: "Είναι γνωστό ότι στη Θεσσαλονίκη σήμερα άλλος κατασκευάζει το μετρό και την υποθαλάσσια αρτηρία, άλλος κατασκευάζει τα υπόγεια πάρκινγκ, άλλος ρυθμίζει τους σηματοδότες, άλλος αποφασίζει για τη μετακίνηση μιας λαϊκής αγοράς που δημιουργεί κυκλοφοριακή συμφόρηση σε μια περιοχή, άλλος αποφασίζει για τις λεωφορειολωρίδες, άλλος αποφασίζει για να αγοράσει αυτοκίνητα ο ΟΑΣΘ, άλλος ελέγχει τον ΟΑΣΘ, άλλος αποφασίζει για τον αριθμό των ταξί, άλλος αποφασίζει για το πού θα κινούνται τα ταξί, άλλος αποφασίζει για το ωράριο των φορτοεκφορτώσεων, άλλος δίνει εντολές στην ελληνική αστυνομία και στην τροχαία, άλλος αποφασίζει να κόψει μια μέρα έναν δρόμο για να περάσει το αέριο και άλλα τέτοια τραγελαφικά".



ΤΡΕΙΣ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

Ενδεικτικό της αναποτελεσματικότητας του μοντέλου διοίκησης που ισχύει σήμερα στη Θεσσαλονίκη είναι το γεγονός ότι, για να αλλάξει το ωράριο που έχει καθιερωθεί για τις φορτοεκφορτώσεις εμπορευμάτων, απαιτείται η έκδοση κοινής απόφασης, υπογεγραμμένης από τρεις υπουργούς, τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, τον υπουργό Μεταφορών και τον υπουργό Δημόσιας Τάξης.

Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του αντιδημάρχου Δημοτικής Αστυνομίας Θεσσαλονίκης Θεόδωρου Αθανάσαρου ότι, ακόμη κι εάν συμφωνήσουν σήμερα όλοι οι φορείς της πόλης για την αλλαγή του ωραρίου φορτοεκφορτώσεων, θα απαιτηθεί διάστημα τουλάχιστον δύο ετών μέχρι την έκδοση της απαιτούμενης ΚΥΑ και την εφαρμογή των καινούργιων ρυθμίσεων.Η πρόταση που τίθεται στο τραπέζι του διαλόγου από πλευράς δήμου Θεσσαλονίκης, τροχαίας και πανεπιστημίου είναι οι φορτοεκφορτώσεις στους κεντρικούς δρόμους της πόλης να γίνονται μετά τις 9.00 το βράδυ και πριν από τις 7.00 το πρωί.
Σήμερα σε πολυσύχναστους δρόμους της πόλης γίνονται φορτοεκφορτώσεις σε ώρες κατά τις οποίες παρατηρείται μεγάλος κυκλοφοριακός φόρτος, με αποτέλεσμα τα προβλήματα να οξύνονται ακόμη περισσότερο από τη δυσκολία που προκαλούν τα σταθμευμένα φορτηγά στην ομαλή κίνηση των οχημάτων.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Στα υπουργεία των Αθηνών όμως ανήκει η αποφασιστική αρμοδιότητα ακόμη και για την επέκταση των λεωφορειολωρίδων, που εκτιμάται ότι θα συμβάλει σημαντικά στη διευκόλυνση της κίνησης των αστικών λεωφορείων.

Η πρόταση του Συμβουλίου Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης είναι το δίκτυο των λεωφορειολωρίδων να επεκταθεί άμεσα στην Αγγελάκη, στο τμήμα της από την πλατεία της ΧΑΝΘ μέχρι και την πλατεία Συντριβανίου, στη Μοναστηρίου, από το ύψος του νέου σιδηροδρομικού σταθμού μέχρι τη λεωφόρο Δενδροποτάμου, στη λεωφόρο Στρατού, από την Παπαναστασίου μέχρι τον κόμβο της πλατείας ΧΑΝΘ και αντίστροφα, καθώς και στη Γ. Παπανδρέου, από τη λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι και τη Θεμιστοκλή Σοφούλη.





ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΥΠΕΧΩΔΕ

Στην αποκλειστική αρμοδιότητα του ΥΠΕΧΩΔΕ ανήκει η κατασκευή υπόγειων πάρκινγκ σε κοινόχρηστους χώρους εντός των διοικητικών ορίων του κεντρικού δήμου. "Δυστυχώς μέχρι σήμερα το ΥΠΕΧΩΔΕ κρατάει την αρμοδιότητα αυτή, χωρίς συγχρόνως να την ασκεί", επισημαίνει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τον κ. Παπαγεωργόπουλο, μεταξύ των άλλων, το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στη δημοπράτηση των πάρκινγκ που περιγράφονται στον Ν. 2947/2001, εδώ δηλαδή και επτά ολόκληρα χρόνια. Για τον δήμο Θεσσαλονίκης είχε προβλεφθεί η δημιουργία επτά πάρκινγκ: 1. Πάρκο Κρήτης, 2. Πλατεία Αριστοτέλους, 3. Πλατεία Ελευθερίας, 4. Γρηγορίου Λαμπράκη - Κλεάνθους - Παπαηλιάκη, 5. Εθνικό Καυταντζόγλειο Στάδιο, 6. Λαγκαδά - Αγίων Πάντων και 7. Μεγάλου Αλεξάνδρου - Κακαβού - Σουλιώτη - 28ης Οκτωβρίου.



ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΕΣ

Κρατικός φορέας και, συγκεκριμένα, η Διεύθυνση Ελέγχου Συντήρησης Έργων της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας έχει την ευθύνη για τη ρύθμιση των σηματοδοτών στους βασικούς οδικούς άξονες της πόλης. Ωστόσο το σύστημα ρύθμισης των σηματοδοτών, το οποίο προμηθεύτηκε πριν από χρόνια η ελληνική πολιτεία, σήμερα υπολειτουργεί και δεν αποδίδει τα αναμενόμενα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πρόσθετα κυκλοφοριακά προβλήματα.

Η αναβάθμιση του συστήματος φωτεινής σηματοδότησης αναμένεται πλέον με χρονικό ορίζοντα περίπου δύο ετών, μετά από σχετική εντολή που έδωσε ο γενικός γραμματέας της περιφέρειας Γιώργος Τσιότρας.

ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΕΥΡΩ

Σχέδια επί χάρτου παραμένουν επί σειρά ετών οι διανοίξεις κομβικών οδικών αξόνων της πόλης, όπως της Αγίου Δημητρίου, της Καζαντζάκη, της Μαραθώνος και της Βάκχου, καθώς κανένας φορέας δεν αναλαμβάνει το τεράστιο κόστος των έργων.

"Το ΥΠΕΧΩΔΕ θα πρέπει να αναλάβει άμεσα τη δαπάνη για τη διάνοιξη συγκεκριμένων δρόμων", επισημαίνει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, τονίζοντας ότι "είναι αδιανόητο να υπάρχει το Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυμοτομικών και Πολεοδομικών Σχεδίων και τα τελευταία τουλάχιστον δέκα χρόνια να μην έχει δοθεί στη Θεσσαλονίκη για διανοίξεις ούτε ένα ευρώ".

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΛΟΓΩ ΜΕΤΡΟ

Εμπόδια στην ομαλή μετακίνηση των Θεσσαλονικέων βάζουν και τα έργα κατασκευής του μετρό. Τα εργοτάξια που έχουν στηθεί σε κεντρικά σημεία της πόλης επιτείνουν το κυκλοφοριακό πρόβλημα και ταλαιπωρούν καθημερινά τους πολίτες. Οι κάτοικοι της πόλης πρέπει να κάνουν υπομονή, αλλά οι καθυστερήσεις των λεωφορείων του ΟΑΣΘ δεν αφήνουν πολλά περιθώρια ψυχραιμία.

Τα "αγκάθια" εντοπίζονται στο εργοτάξιο του μετρό στο Συντριβάνι, όπου τις ώρες αιχμής η κατάσταση είναι απελπιστική, και στο εργοτάξιο της Αγίας Σοφίας. Στο συγκεκριμένο σημείο η λωρίδα κυκλοφορίας της Εγνατίας με κατεύθυνση προς ανατολικά έχει περιφραχθεί και η λωρίδα κυκλοφορίας των οχημάτων προς δυτικά χρησιμοποιείται και για τις δύο κατευθύνσεις. Επίσης, δεν χρησιμοποιείται η λωρίδα ανόδου της Αγίας Σοφίας από την Κεραμοπούλου έως την Εγνατία, ενώ η λωρίδα καθόδου έχει γίνει διπλής κατεύθυνσης. Προβλήματα όμως δημιουργούνται και στο κεντρικό εργοτάξιο του μετρό στον Σιδηροδρομικό Σταθμό, καθώς τις ώρες αιχμής οι δρόμοι ασφυκτιούν από αυτοκίνητα.

Σημαντικό πρόβλημα εξάλλου είναι και η μετακίνηση πολλών κεντρικών στάσεων επί της οδού Εγνατία, η έλλειψη διαβάσεων πεζών και τα πολλά φανάρια ρύθμισης της κυκλοφορίας που παίζουν ρόλο... διακοσμητικό. Σύμφωνα με μαρτυρίες πολιτών, πολλά από τα δρομολόγια γραμμών των αστικών λεωφορείων που διέρχονται από την Εγνατία παρουσιάζουν καθυστερήσεις. Η κατάσταση γίνεται δυσκολότερη τις ώρες αιχμής στη διασταύρωση της οδού Βενιζέλου με την Εγνατία αλλά και στην πλατεία Βαρδαρίου. Επιπλέον, πολλοί είναι οι πολίτες που διαμαρτύρονται για τις μετακινήσεις των στάσεων στο κέντρο. Η στάση Αλκαζάρ έχει μετακινηθεί, όπως και η στάση Μητροπολίτου Γενναδίου. Οι καθυστερήσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες για τα απομακρυσμένα προάστια της Θεσσαλονίκης.

Υπάρχει βία στο ελληνικό σχολείο;



Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού ή bullying, όπως είναι γνωστός ο όρος στη διεθνή βιβλιογραφία, έχει αρχίσει να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις στη σχολική κοινότητα και να τρομάζει τους γονείς. Όλο και περισσότερος αριθμός παιδιών παραπονιούνται ότι έχουν κατά καιρούς πέσει θύματα κοροϊδίας άλλων παιδιών και εκφράζουν την απόγνωσή τους και τις δικές τους εμπειρίες ως θύματα εκφοβισμού από συμμαθητές, συνομηλίκους τους ή παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας.

Με τον όρο σχολικός εκφοβισμός εννοούμε το σύνολο φαινομένων λεκτικής βίας, απειλής, εκβιασμού και κοινωνικού αποκλεισμού καθώς και την κοροϊδία ή διάδοση φημών για ένα παιδί ή ακόμα και τη σεξουαλική παρενόχληση προς αυτό από άλλα σωματικά ή λεκτικά. Οι πιο συχνές μορφές του σχολικού εκφοβισμού που παρατηρούνται ανάμεσα σε παιδιά σχολικής ηλικίας είναι α. η σωματική επίθεση (σπρωξίματα, κλωτσιές, χαστούκια), β. η συναισθηματική επίθεση (εκβιασμός, απομόνωση του παιδιού-θύματος, καταστροφή των προσωπικών του αντικειμένων), γ. λεκτική επίθεση (σαρκασμός, βρίσιμο, ειρωνεία, ρατσιστικά σχόλια, χειρονομίες, απειλητικά συνθήματα σε τοίχους), δ. σεξουαλικός εκφοβισμός (ανεπιθύμητο άγγιγμα, προσβλητικά μηνύματα με πονηρό περιεχόμενο χωρίς τη θέληση του παιδιού) και δ. ηλεκτρονικός εκφοβισμός (ανεπιθύμητα σχόλια, εκβιασμός μέσω διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό, με τη χρήση κάμερας με σκοπό την ταπείνωση του παιδιού).



Στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν διεξαχθεί έρευνες για το συγκεκριμένο θέμα ήδη από το 1970, ενώ στη χώρα μας το φαινόμενο πήρε πιο ανησυχητικές διαστάσεις από το 2000 και μετά. Οι έρευνες όμως είναι περιορισμένες και γενικά δεν έχουν επαρκή στοιχεία σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης του φαινομένου, τη συσχέτισή του με παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, το οικογενειακό κλίμα, η εθνική και πολιτισμική προέλευση και το σχολικό περιβάλλον. Γενικότερα πάντως οι ειδικοί αναφέρουν ότι το παιδί-θύτης επιδεικνύει μία συμπεριφορά επικυριαρχίας, επιβολής και απειλής στο θύμα με στόχο τον εκφοβισμό του και την απόκτηση ενός είδους ελέγχου. Μάλιστα πολλά παιδιά θύματα τυχαίνει να προέρχονται από διαφορετική χώρα και να μιλούν διαφορετική γλώσσα από το θύτη, οπότε και γίνονται συχνά αντικείμενα χλευασμού και κοροϊδίας από άλλα με ελλιπείς επικοινωνιακές δεξιότητες και ικανότητα αποδοχής των ξένων που είναι συμμαθητές ή γείτονες.

Σε σχετική έρευνα που διενεργήθηκε από το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας κατά τα σχολικά έτη 2004-5 και 2005-6 πήραν μέρος 4000 παιδιά και έφηβοι, 2080 κορίτσια και 1920 αγόρια μαθητές της έκτης δημοτικού, της Γ’ Γυμνασίου και της Α’ Λυκείου καθώς και 200 εκπαιδευτικοί. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι αντιληπτό από τους μαθητές σε διάφορες μορφές και διαστάσεις. Οι μισοί από τους μαθητές και τις μαθήτριες αναγνωρίζουν τις μορφές της σχολικής βίας. Τα αγόρια είναι συχνότερα δράστες και θύματα του bullying. To 10-13% δήλωσαν ότι είχαν βιώσει ως θύματα το φαινόμενο κυρίως με τη λεκτική του μορφή σε χώρους στο σχολείο χωρίς επίβλεψη από τους εκπαιδευτικούς όπως είναι η αυλή, οι τουαλέτες, ο διάδρομος και η τάξη στο διάλειμμα). Από την έρευνα και τις απαντήσεις των συμμετεχόντων φάνηκε ότι ο δράστης είναι συνήθως συνομήλικος με το θύμα, ελληνικής καταγωγής, με χαμηλή επίδοση στα μαθήματα και γενικά άσχημη συμπεριφορά μέσα και έξω από την τάξη. Το θύμα από την άλλη είναι πιο συχνά αγόρι, ελληνικής ή ξένης καταγωγής, με καλές επιδόσεις στο σχολείο, με κάποιες διαφορές από το συνηθισμένο τύπο του αγοριού-μαθητή στην ανάπλαση ή στη συμπεριφορά. Γίνεται λοιπόν θύμα εκφοβισμού για τον οποίο θα μιλήσει μόνο σε φίλους και θα προσπαθήσει να αποφύγει το θύτη αγνοώντας τον.

Όταν ένα παιδί γίνεται θύμα σχολικού εκφοβισμού με οποιαδήποτε από τις μορφές που αναφέρθηκαν, νιώθει σε πρώτη φάση φόβο. Αισθάνεται ότι απειλείται, τρομάζει, αποφεύγει να περπατά μόνο του στο σχολείο, αλλάζει διαδρομή για το σχολείο ή ζητά επίμονα από τους γονείς να το συνοδεύουν εκείνοι στο σχολείο, φοβάται να χρησιμοποιήσει το κινητό ή του ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο, δε θέλει να πάει σχολείο, αρνείται να πάει, κάνει απουσίες/κοπάνες και μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα σχολικής φοβίας. Ακόμα σταματά να τρώει, γίνεται απότομο και επιθετικό, έχει νευρικότητα και τρομάζει εύκολα. Πολλά παιδιά που γίνονται θύματα σχολικού εκφοβισμού μπορεί να γίνουν τόσο επιθετικά ώστε και τα ίδια να θυματοποιούν άλλα παιδιά ή τα αδέρφια τους στο σπίτι. Άλλωστε είναι γνωστό ότι ‘’η βία γεννά τη βία’’.

Πολλά παιδιά-θύματα φοβούνται τόσο ώστε κλαίνε, δεν μπορούν το βράδυ να κοιμηθούν και έχουν εφιάλτες. Ακόμα μερικά αρχίζουν να τραυλίζουν, χάνουν τα πράγματά τους συχνά, τους λείπουν βιβλία και τετράδια ή πολλά από τα προσωπικά τους αντικείμενα είναι σκισμένα και κατεστραμμένα. Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις μάλιστα μπορεί να έχουν μελανιές και χτυπήματα ή σκισμένα ρούχα όταν επιστρέφουν από το σχολείο.



Τέτοιου είδους συμπτώματα θα πρέπει να κινήσουν τις υποψίες των γονιών ότι ίσως το παιδί τους να έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού. Αν πράγματι διαπιστώσουν κάτι τέτοιο, θα πρέπει να προσεγγίσουν το παιδί τους και έχοντας αναπτύξει μία φιλική και ζεστή σχέση μαζί του να συζητήσουν αν το θέλει και εκείνο τι ακριβώς του συμβαίνει. Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει το παιδί να νιώσει ότι φταίει ή ότι προκαλεί την κατάσταση αυτή. Σημαντικό είναι να παρατηρήσουν οι γονείς τη συμπεριφορά του παιδιού τους και να μην αμελήσουν να αντιδράσουν. Καλό θα είναι να επικοινωνήσουν με το σχολείο ενημερώνοντας τους εκπαιδευτικούς και τη Διεύθυνση για το περιστατικό. Σε δεύτερη φάση το σχολείο θα πρέπει να ενημερώσει το παιδί-εκφοβιστή αν είναι μαθητής του σχολείου καθώς και τους γονείς του. Σε περίπτωση που ο εκφοβισμός και οι απειλές συνεχίζονται, υπάρχει και η λύση να αλλάξει το παιδί σχολείο. Αν το παιδί-θύμα έχει τραυματιστεί, επιβάλλεται η ενημέρωση των αρμόδιων αρχών (Αστυνομία).



Ακόμα οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν σε συμβουλευτικούς σταθμούς, στην Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου που διαμένουν και γενικότερα σε φορείς και κέντρα στελεχωμένα με το κατάλληλο προσωπικό (ψυχολόγους, θεραπευτές, κοινωνικού λειτουργούς, ειδικούς παιδαγωγούς κτλ.) που θα μπορούν τους δώσουν τις κατάλληλες συμβουλές για τον τρόπο αντιμετώπισης της κατάστασης. Πιο πρακτικά τώρα οι γονείς θα πρέπει να διδάξουν στο παιδί τους να μη φοβάται και να έχει θάρρος της γνώμης, να μπορεί να κοιτάξει στα μάτια τον εκφοβιστή του και να μην του δίνει σημασία ή να απαιτεί να το αφήσει ήσυχο. Συμβουλέψτε τα παιδιά σας να μη δίνουν τον αριθμό του κινητού τους ή του τηλεφώνου του σπιτιού τους καθώς και την ηλεκτρονική τους διεύθυνση σε άτομα που δε γνωρίζουν καλά. Σε δεύτερη φάση παρακινείστε τα παιδιά σας να ασχοληθούν με αθλήματα, με το χορό ή τη μουσική καθώς και άλλες ομαδικές δραστηριότητες, ώστε να αποκτήσει νέες παρέες, να ξεφύγει από την απειλή του εκφοβιστή και κυρίως να νιώσει περισσότερη αυτοπεποίθηση.

Έχει επίσης μεγάλη σημασία να νιώσει το παιδί ότι δεν είναι μόνο του και έχει στήριγμα τους γονείς του και το σχολείο για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Είναι σημαντικό να διατηρεί την ψυχραιμία του και να μη χάσει την αυτοπεποίθησή του. Οι γονείς και οι ειδικοί συνήθως συμβουλεύουν ένα παιδί να μην απαντά στις κοροϊδίες και τις απειλές όσο ενοχλητικές και αν είναι, να μην μπαίνει σε διάλογο με τον εκφοβιστή του και να μπορεί να πει καθαρά και δυνατά ‘’ΣΤΑΜΑΤΑ’’, ‘’ΠΑΨΕ’’, ‘’ΑΣΕ ΜΕ ΗΣΥΧΟ’’ και να φύγει γρήγορα. Πολλά παιδιά φοβούνται να εκμυστηρευτούν αυτό που τους συμβαίνει. Αν φοβούνται να το πουν σε ενήλικα μπορούν να το πουν σε φίλο/φίλη τους και να ζητήσουν τη γνώμη τους. Αν ο εκφοβισμός έχει τη μορφή της απειλής μέσω ηλεκτρονικών μηνυμάτων ή μηνυμάτων στο κινητό, θα πρέπει να κρατηθούν αυτά τα στοιχεία…ίσως είναι χρήσιμα κάποια στιγμή ως αποδείξεις.

Ας δούμε τώρα και την περίπτωση που ως γονείς διαπιστώσετε ότι το δικό σας παιδί εκφοβίζει τα άλλα. Προσπαθήστε να το σταματήσετε αμέσως μόλις παρατηρήσετε την επιθετική του συμπεριφορά. Χρησιμοποιείστε το διάλογο και εξηγείστε του ότι η συμπεριφορά του αυτή είναι κακή και βλάπτει όχι μόνο τα άλλα παιδιά αλλά κυρίως το ίδιο. Μην το τιμωρήσετε αμέσως αλλά διδάξτε του τους σωστούς τρόπους συμπεριφοράς και συνύπαρξης με τους συμμαθητές του στο σχολείο. Η βία εξάλλου που θα δείξετε και εσείς θα εντείνει περισσότερο τη δική του επιθετική συμπεριφορά. Ενημερώστε φυσικά και το σχολείο του για να γνωρίζουν και εξηγείστε ότι χρειάζεται κοινή προσπάθεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Να είστε κοντά στο παιδί σας, να το εποπτεύετε χωρίς πίεση και υπερβολικό έλεγχο, αλλά με έπαινο και ενίσχυση κάθε φορά που επιδεικνύει μία θετική συμπεριφορά ή συνεργατικότητα με τους συμμαθητές του.

Το ελληνικό σχολείο πάντως δεν είναι σήμερα κατάλληλα εφοδιασμένο με προληπτική πολιτική του φαινομένου ούτε με μέτρα για την αντιμετώπισή του. Κρίνεται αναγκαία η δημιουργία εθνικής πολιτικής για την πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Με δεδομένο ότι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των μαθητών έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού, λεκτικού ή σωματικού, κρίνεται απαραίτητη η εκστρατεία ενημέρωσης παιδιών και γονέων για το φαινόμενο και τους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισής του. Η καλή συνεργασία όλων όσων έχουν την ευθύνη για την ανατροφή και τη μόρφωση των παιδιών είναι απαραίτητη όσο ποτέ. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ‘’η βία με οποιαδήποτε μορφή της δεν είναι μαγκιά’’ και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να λύσει τις διαφορές που ίσως τα παιδιά έχουν μεταξύ τους στο σχολικό και εξωσχολικό περιβάλλον.
Πηγή: Μαρίνα Κωνσταντινίδου (Ψυχολόγος, M.Sc στη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό)