"Ανάμεσα στις επιθυμίες και στις ηδονές, υπάρχουν κάποιες παράνομες.Σε μερικούς περιστέλλονται από τους νόμους και από άλλες καλύτερες επιθυμίες, με την επικουρία του λογικού.Έτσι, ή φεύγουν εντελώς ή όσες μένουν είναι λίγες και αδύνατες. Σε άλλους όμως είναι δυνατότερες και περισσότερες..."
Πλάτωνος Πολιτεία

Τετάρτη 25 Ιουλίου 2012

Γκάντι: Ευτυχία είναι όταν αυτά που σκέφτεσαι, λες και κάνεις, είναι σε αρμονία....


 1. Άλλαξε τον εαυτό σου .
 Πρέπει να είσαι η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο.Ως ανθρώπινα όντα, η μεγαλοσύνη μας βρίσκεται, όχι τόσο πολύ στην ικανότητά μας να αναμορφώσουμε τον κόσμο – αυτός είναι ένας μύθος της εποχής  μας- όσο στο να αναμορφώσουμε τους εαυτούς μας.
 2. Εσύ έχεις τον έλεγχο.
 Κανείς δεν με βλάπτει χωρίς την άδειά μου.Το τι νιώθεις και πώς αντιδράς σε κάτι, εξαρτάται πάντα από σένα. Μπορείς να επιλέξεις τις σκέψεις, τις αντιδράσεις και τα συναισθήματά σου σχεδόν στα πάντα. Κανείς εκτός από σένα δεν μπορεί να ελέγξει πως εσύ νιώθεις.
 3. Συγχώρησε.
 Ο αδύναμος δεν μπορεί να συγχωρήσει . Η συγχώρεση είναι ιδιότητα των δυνατών.Ο οφθαλμός αντί οφθαλμού, καταλήγει να κάνει όλο τον κόσμο τυφλό.Το να πολεμάς το κακό με κακό δεν βοηθά κανέναν. Αν δεν συγχωρείς, τότε αφήνεις το παρελθόν και κάποιον άλλον να ελέγχει πώς νιώθεις. Συγχωρώντας, απελευθερώνεσαι από αυτά τα δεσμά και τότε μπορείς να συγκεντρωθείς ολοκληρωτικά στον επόμενο στόχο σου.
 4. Χωρίς δράση δεν πας πουθενά.
 Ένα γραμμάριο πράξης αξίζει περισσότερο από τόνους διδασκαλίας.Χωρίς δράση λίγα μπορούν να γίνουν. Το διάβασμα και η μελέτη μπορεί να δώσει κυρίως γνώση. Πρέπει να δραστηριοποιηθείς για να μεταφράσεις τη γνώση σε αποτελέσματα και κατανόηση.
 5. Πρόσεχε τη στιγμή .
 Δεν θέλω να προβλέπω το μέλλον. Με απασχολεί να νοιάζομαι για το παρόν. Ο Θεός δεν μου έχει δώσει έλεγχο των στιγμών που θα έρθουν.Ο καλύτερος τρόπος να ξεπεράσεις την εσωτερική αντίσταση, που συχνά μας σταματάει από τη δράση, είναι να μένεις στο παρόν όσο το δυνατόν περισσότερο και να έχεις αποδοχή. Όταν είσαι στην παρούσα στιγμή, δεν ανησυχείς για την επόμενη την οποία δεν μπορείς να ελέγξεις ούτως ή άλλως. Έτσι, η αντίσταση για δράση από σένα –που προέρχεται από την προβολή αρνητικών μελλοντικών συνεπειών ή από αποτυχίες στο παρελθόν- χάνει τη δύναμή της, και γίνεται ευκολότερο και να δράσεις και να μένεις συγκεντρωμένος στη στιγμή, ώστε να αποδίδεις καλύτερα.
 6. Ο καθένας είναι άνθρωπος .
 Υποστηρίζω ότι είμαι ένα απλό άτομο υποκείμενος στα λάθη, όπως κάθε θνητός συνάνθρωπός μου. Ξέρω όμως, ότι έχω αρκετή ταπεινότητα να ομολογήσω τα λάθη μου και να παλινωδήσω.Δεν είναι σοφό να είσαι σίγουρος για τη σοφία κάποιου. Είναι υγιές να θυμάσαι ότι ο δυνατόν μπορεί να εξασθενίσει και ο σοφός να σφάλλει.
 7. Έχε επιμονή.
 Πρώτα σε αγνοούν, μετά γελάνε μαζί σου, ύστερα σε πολεμούν, έπειτα νικάς.Να είσαι επίμονος. Με το χρόνο η αντίσταση γύρω σου θα φθίνει και θα μικρύνει. Βρες τι αληθινά σου αρέσει να κάνεις. Τότε θα βρεις το εσωτερικό κίνητρο για να συνεχίζεις.
 8. Δες το καλό στους ανθρώπους και βοήθησέ τους.
Κοιτάζω μόνο τις καλές ποιότητες των ανθρώπων. Μιας και δεν είμαι αλάνθαστος ο ίδιος, δεν τολμώ να εξετάζω τα σφάλματα των άλλων .Υποθέτω ότι η αρχηγική ικανότητα είχε να κάνει κάποτε με τη μυική δύναμη, όμως σήμερα έχει να κάνει με την ικανότητα να τα πηγαίνεις καλά με τους άλλους.Υπάρχουν πάντα καλά στοιχεία στους ανθρώπους και υπάρχουν πράγματα που δεν είναι τόσο καλά. Όμως μπορείς να επιλέξεις σε τι να επικεντρωθείς . Αν θέλεις βελτίωση, τότε η επικέντρωση στα καλά των ανθρώπων είναι μία χρήσιμη επιλογή. Κάνει τη ζωή πιο εύκολη και οι σχέσεις γίνονται πιο ευχάριστες και θετικές.Έτσι, γίνεται ευκολότερο να παρακινείς τον εαυτό σου να βοηθάς τους συνανθρώπους σου και να τους δίνεις αξία, που κάνει όχι μόνο καλύτερη τη ζωή τους, αλλά σιγά-σιγά τείνεις να παίρνεις πίσω αυτό που δίνεις. Και τα άτομα που βοηθάς νιώθουν την τάση να βοηθούν άλλους ανθρώπους. Έτσι δημιουργείται μία ανοδική σπείρα θετικής αλλαγής μου μεγαλώνει και ισχυροποιείται.
 9. Να συνδέεσαι, να είσαι αυθεντικός να είσαι ο αληθινός εαυτός σου.
 Ευτυχία είναι όταν αυτά που σκέφτεσαι, λες και κάνεις, είναι σε αρμονία.Στους ανθρώπους φαίνεται να αρέσει να συνδέονται αυθεντικά. Και βρίσκεις μεγαλύτερη εσωτερική απόλαυση, όταν οι σκέψεις, οι λέξεις και οι πράξεις σου είναι ευθυγραμμισμένες. Νιώθεις δυνατός και καλά με τον εαυτό σου.
 10. Συνέχισε να μεγαλώνεις και να εξελίσσεσαι.
Η συνεχής ανάπτυξη είναι ο νόμος της ζωής και ο άνθρωπος που πάντα προσπαθεί να διατηρεί τις απόψεις του, ώστε να φαίνεται συνεπής, οδηγείται σε λάθος θέση.Μπορείς σχεδόν πάντα να βελτιώνεις τις ικανότητές σου, τις συμπεριφορές σου ή να επαναξιολογείς τις αποτιμήσεις σου. Μπορείς να αποκτήσεις μεγαλύτερη κατανόηση του εαυτού σου και του κόσμου. Το να επιλέξεις να μεγαλώσεις και να εξελιχθείς είναι ένα πιο ευχάριστο και πιο χρήσιμο μονοπάτι για να ακολουθήσεις.
 periplanitis.blogspot.gr

Κυριακή 15 Ιουλίου 2012

Εμμανουήλ Ροίδης, "O Aγιοπετρίτης"



   
       Αι ιδέαι ημών περί ευτυχίας φαίνονται μεταβαλλόμεναι μετά της ηλικίας. Ο άνθρωπος, τον οποίον κατήντησα κατά το γήρας μου να θεωρώ ως τον ευτυχέστατον των επί της γης θνητών, ουδενός μοι εφάνη άξιος εξαιρετικού μακαρισμού, ότε συνέβη νέος ων να τον συναντήσω. Ενεχαράχθη μεν η εικών αυτού εν τη μνήμη μου ανεξαλείπτως ως περιέργου τύπου του γένους των διπόδων, απτέρων και πλατωνύχων ζώων, ως ωνόμαζεν ο Πλάτων τους ανθρώπους, αλλά μετ' ουδενός συνεδέετο αισθήματος φθόνου της επιγείου τύχης του, την οποίαν δεν ηδυνάμην τότε να φαντασθώ πολύ διαφέρουσαν της των προβάτων και των αροτήρων βοών, ίνα μη είπω των οστρειδίων και των σπόγγων.
      Την άνοιξιν του έτους 1864 σπεύδων να φέρω εις πέρας ικανώς γνωστόν νεανικόν μου πόνημα, το οποίον δεν μοι είναι ευχάριστον να μνημονεύσω, έτυχε να λάβω ανάγκην μεσαιωνικών τινων τόμων, μη υπαρχόντων ούτε εν τη δημοσία ούτε εν ουδεμιά άλλη εν Αθήναις βιβλιοθήκη. Εσκέφθην να κομίσω αυτούς εξ Ευρώπης και ανεδίφησα τους τιμοκαταλόγους των παλαιοπωλών, αλλά τα βιβλία ταύτα ήσαν μάλλον ακριβά. Οικονομικώτερον λοιπόν και βεβαίως διασκεδαστικώτερον μοι εφάνη να εκπηδήσω προς αναζήτησιν αυτών εις την πλησιεστάτην ευρωπαϊκήν βιβλιοθήκην. Τοιαύτη ήτο η της Νεαπόλεως.
    Εκεί εύρον όσα εζήτουν πλην της απαραιτήτως εις εμέ αναγκαίας ιστορικής πραγματείας του Σπαγχάιμ, του διηγουμένου πράγματα εκπληκτικά και απίστευτα περί του Πάπα Ιωάννου του ογδόου. «Το σύγγραμμα τούτο δεν έχομεν ημείς, μοι απήντησεν ο βιβλιοφύλαξ, αλλά γνωρίζω ότι υπάρχει αντίτυπον αυτού εν τη ιδιαιτέρα βιβλιοθήκη του Σεμιναρίου του Αγ. Πέτρου. Πολύ όμως αμφιβάλλω αν θα σας επιτραπή να εξετάσητε αυτό». Αφού διέπλευσα πέλαγος προς αναζήτησιν της μονογραφίας ταύτης, άδικον θα ήτο να φεισθώ ωρών τινων σιδηροδρομικής πορείας.
     Την μεθεπιούσαν ευρισκόμην εις μίαν των αυλών του Αγ. Πέτρου αναζητών την είσοδον του Σεμιναρίου, φιλόφρων δέ τις ρασοφόρος ευηρεστήθη να με οδηγήση εις το κατάλυμα του θυρωρού της ιερατικής σχολής. Ούτος ήτο σεβάσμιος πρεσβύτης, φέρων στακτόχρουν εκ χονδρού υφάσματος επενδύτην σχήματος κάπως μεσαιωνικού, εξ ίσου αρχαϊκάς μαλλίνας περικνημίδας και πόρπας εκ χάλυβος εις τα υποδήματα στιλπνάς και μεγάλας, οίας εφόρουν των προπάππων του οι πατέρες. Αλλά πολύ μάλλον της ενδυμασίας είλκυσε την προσοχήν μου η έκφρασις του προσώπου του. Εν αυτή εικονίζετο ποσόν ηρέμου μακαριότητος, όσον παρ' ουδενί άλλω ανθρώπω έτυχέ ποτε να θαυμάσω.
     Παροιμιώδης κατήντησεν η έκφρασις υπερανθρώπου γαλήνης, ην κατώρθωνον οι αρχαίοι γλύπται να μεταδώσωσιν εις των θεών την φυσιογνωμίαν, αλλ' έτι πληρεστέρα μ' εφάνη του γέροντος εκείνου θυρωρού η αποξένωσις από πάσης δυναμένης να ταράξη την ηρεμίαν των θνητών συγκινήσεως. Εκ πρώτης όψεως ηδύνατό τις να μαντεύση, ότι ουδέποτε ο άνθρωπος εκείνος έτυχε να κλαύση ή να γελάση, ουδ' ηδύνατο να εννοήση πώς κατώρθωσεν ο χρόνος να σκάψη επί του μαρμαρίνου προσώπου του ρυτίδας.
     Ότε εισήλθον, εκράτει επί των γονάτων μικρόν ερίφιον, μετά του οποίου εφαίνετο φιλικώς συνδιαλεγόμενος, αφού δε επληροφορήθη ότι επεθύμουν να εισαχθώ εις το αρχείον του Σεμιναρίου, ηγέρθη βραδέως, απέθεσεν ηρέμα το εύμορφον ζώον επί του τάπητος, αφού ησπάσθη αυτό δις, και είτα δια βραδείας μελωδικής φωνής: «Αναβαίνω, είπε, να ίδω αν ο οσιώτατος αρχειοφύλαξ είναι επάνω. Περιμείνατε, παρακαλώ, ολίγα λεπτά». Το δωμάτιον όπου ευρισκόμην ωμοίαζε κελλίον ασκητού. Μόνον αυτού κόσμημα ήσαν αι επί του τοίχου λιθογραφίαι ενδόξων Παπών και ρήσεις των πατέρων της Εκκλησίας εντός πλαισίων εκ χρυσοχάρτου.
    Το κελλίον εκοινώνει δι' ανοικτής θύρας προς κήπον, εις τον οποίον μετέβην όπως αναμείνω του θυρωρού την επιστροφήν. Το περιβόλιον τούτο πολύ απείχε της κλασσικής λαμπρότητος των περιωνύμων βατικανείων κήπων και εφαίνετο από πολλού εγκαταλειφθέν υπό των κηπουρών εις μόνης της φύσεως την πρόνοιαν. Ούτε σκιάδας έβλεπέ τις εν αυτώ, ούτε πίδακας, ούτε άγαλμα κανέν, ουδ' άνθη διακρινόμενα δια την χροιάν ή την ευωδίαν, αλλά μόνον αγριάνθεμα, μολόχας, μαργαρίτας, παπαρούνας, φασκόμηλα χόρτον δύο πόδας υψηλόν και πολλάς πορτοκαλέας βριθούσας καρπών, μη αξιουμένων, ως φαίνεται, συλλογής, διότι έστιζε την περί τα δένδρα χλόην πλήθος ερυθροχρύσων σφαιρών.
    Οι ορίζοντες τον κήπον τοίχοι εκαλύπτοντο μέχρι της κορυφής υπό αιγοκλημάτων και εις γωνίαν τινά αυτού ανέβλυζεν ηρέμα βρύσις σιωπηλή ως η του Σιλωάμ περικυκλουμένη υπό καρδάμων και άλλων φιλύδρων φυτών. Πάντα ταύτα μετέδιδον εις το ακτένιστον εκείνο κηπάριον χροιάν αγροτικήν και ερημικήν εκπλήττουσαν κάπως τον θεατήν, μη αναμένοντα να εύρη γωνίαν Σκήτης ή Θηβαΐδος παρά το πολυθόρυβον ανάκτορον του πολυπράγμονος Πίου του ενάτου.
      Τους ρεμβασμούς τούτους διέκοψεν η επιστροφή του θυρωρού ακολουθουμένου υπό του αχωρίστου αυτού εριφίου, όστις χωρίς να βιάζεται μοι ανήγγειλε δια της αυτής φωνής ιεροψάλτου, ότι ο σεβασμιώτατος αρχειοφύλαξ εξυρίζετο και μόνον μετά ημίσειαν ώραν θα μετέβαινεν εις το αρχείον. «Δύναμαι, ηρώτησα, να περιμείνω εδώ;» ―«Μάλιστα, κύριε», και ταύτα λέγων μοι προσέφερε πορτοκάλιον ξινώτερον λεμονίου. Μη δυνάμενος να επαινέσω την ποιότητα του καρπού συνεχάρην αυτόν δια την ωραιότητα των δασυφύλλων πορτοκαλεών. ―«Τας εφύτευσα, μοι είπεν, εγώ προ πεντήκοντα τεσσάρων ετών, είμαι ο αρχαιότατος 'Αγιοπετρίτης'».

      Η λέξις αύτη είναι αμετάφραστος εις άλλην γλώσσαν. Sampietrini ονομάζονται εν Ρώμη ιδιαιτέρα τις τάξις ανθρώπων, μόνον έργον εχόντων να εξυπηρετώσι, να καθαρίζωσι και να στολίζωσι κατά τας εορτάς τον αχανή ναόν του Αγ. Πέτρου και τα απειράριθμα αυτού θυσιαστήρια. Ούτοι δύνανται να θεωρηθώσιν αποτελούντες ως και τα αγάλματα αναπόσπαστον μέρος του πολυδαιδάλου τούτου εκκλησιαστικού λαβυρίνθου. Πολλοί εξ αυτών έζησαν και απέθαναν χωρίς να εξέλθωσι του ιερού περιβόλου. Τοιούτος ήτο και ο μετ' εμού διαλεγόμενος μακάριος θυρωρός.
     ― Ο πατήρ μoυ, μοι είπεν, ήτο Αγιοπετρίτης, επιμελητής του μεγάλου πoλυελαίoυ, και η μήτηρ μου Αγιοπετρίτισσα σαρώτρια του τάφου του Πάπα Παύλου Βοργέζη. Ο Άγιος Πέτρος είναι ο πατρικός μου οίκος. ― Αλλ' υποθέτω ότι εξήλθες ενίοτε εξ αυτού; ― Ουδέποτε. Πού θέλετε να υπάγω; ― Πώς! Δεν γνωρίζεις την Ρώμην; ― Την βλέπω εκ της κορυφής του μεσαίου θόλου. Φαίνεται πολύ καλά, ως και τα περίχωρα της πόλεως. Διατί λοιπόν να μετακινηθώ, αφού έχω εδώ πάντα όσα δύναται η καρδία μου να επιθυμήση; Διάγω βίον Σεραφείμ. Ακούω κατά πάσαν πρωίαν την λειτουργίαν. Βλέπω εξερχομένας όλας τας λιτανείας· παρευρίσκομαι εις μεγαλοπρεπείς τελετάς και λαμπράς κατά την Μεγάλην Εβδομάδα φωτοχυσίας, ακούω περίφημον μουσικήν και παρίσταμαι συχνότατα εις την διάβασιν του Πάπα· ούτος γνωρίζει το όνομά μου, μοι δίδει πάντοτε την ευλογίαν του και ενίοτε δύο ή τρία τάληρα, τα οποία δεν ηξεύρω τί να κάμω, αφού με τρέφει εκ των περισσευμάτων της τραπέζης του και κατά τα Ιωβηλαία μοι δίδει ο άγιος άνθρωπος νέαν ενδυμασίαν.  
    ― Και δεν επιθυμείς, ηρώτησα, τίποτε άλλο; ― Επιθυμώ ως όλος ο κόσμος να υπάγω εις τον Παράδεισον και ελπίζω ότι θέλει εκπληρωθή ο πόθος μου, αφού ο παναγιώτατος Πάπας με υπεσχέθη να τελέση ο ίδιος λειτουργίαν υπέρ της ψυχής μου κατά την ημέραν του θανάτου μου. Και εις την ανάμνησιν της υποσχέσεως εκείνης υγραίνοντο εξ ευγνωμοσύνης οι οφθαλμοί του και έτι μεγαλητέρα εικονίζετο επί του προσώπου του μακαριότης, ως αν υπό το κράτος ουρανίας εκστάσεως έβλεπε την ψυχήν του πτερυγίζουσαν ήδη προς τας μακαρίους μονάς.
    Το κατ' εμέ ομολογώ ότι κάπως με συνεκίνησε και έτι μάλλον μ' εξέπληξεν η τελεία αύτη αποξένωσις από πάσης φιλοδοξίας και παντός επιγείου πόθου, εκδηλουμένη τόσον πλησίον της αυλής του Βατικανού, του τεραστίου τούτου λέβητος, όπου κοχλάζουσιν ακοιμήτως τα αγριώτατα ιερατικά πάθη, η ακόρεστος φιλαρχία, ο δόλος, η ραδιουργία και η άσβεστος δίψα προαγωγής, όπου και αυτοί οι κανδηλανάπται βλέπουσι καθ' ύπνους ουχί τον παράδεισον, αλλά μίτραν επισκόπου ή πορφύραν καρδιναλίου. Ολιγώτερον ίσως της ανακαλύψεως απλοϊκής πίστεως και ταπεινής μακαριότητος εν τω περιβόλω του Βατικανού θα με εξέπλησσεν η απροσδόκητος συνάντησις φοίνικος εν Σιβηρία ή χλοεράς εν Αττική κοιλάδος.
    Την συνέντευξιν διέκοψεν η προσέλευσις νεαρού και χαριεστάτου αββά εν ιοχρόω στολή καταβάντος, όπως μοι αναγγείλη ότι ηδυνάμην ήδη ν' ανέλθω εις το αρχείον. Αγνοώ διατί ονομάζεται αρχείον, ενώ πράγματι ουδέν άλλο είναι ή πλουσία αλλ' έρημος κατά την ώραν εκείνην βιβλιοθήκη. Οι δύο οσιώτατοι φύλακες με υπεδέχθησαν μετά του ρωμαϊκού εκείνου μειδιάματος, του οποίου απέβη παροιμιώδης απανταχού της γης η ευπροσηγορία και η γλυκύτης. Αλλ' ότε παρεκάλεσα να μοι επιτραπή να λάβω σημειώσεις εκ της διατριβής του Σπαγχάιμ, συνωφρυώθησαν, αντήλλαξαν ταχύ βλέμμα προς αλλήλους, ο δε νεώτερος, αφού υπεκρίθη ότι ερευνά τον κατάλογον, μοι απήντησε «μετά βαθυτάτης λύπης» ότι η διατριβή αύτη δεν ευρίσκεται ούτε εν τη Βιβλιοθήκη του Σεμιναρίου ούτε εν τη Βατικανείω.

     Καίτοι εγνώριζον ότι υπάρχει, απρεπές εθεώρησα να φανώ δυσπιστών εις τους λόγους των ευγενεστάτων εκείνων κληρικών, οίτινες άλλως ουδεμίαν είχον υποχρέωσιν να μοι ανακοινώσωσιν όσα δεν εθεώρουν συντελούντα προς αύξησιν της δόξης της Aγίας έδρας. Όπως μη φανώ δυσαρεστηθείς εκ της αρνήσεως, παρέμεινα παρ' αυτοίς επί ημίσειαν ακόμη ώραν, υποκρινόμενος ότι θαυμάζω τας επιδειχθείσας μοι εικόνας προραφαηλιτών ζωγράφων, τας πολύ ομοιαζούσας τας ημετέρας βυζαντινάς μαυρογραφίας.
     Καταβαίνων εκ του αρχείου επανεύρον τον θυρωρόν περιπατούντα βραδέως και μεγαλοπρεπώς εν τω κήπω του, μεθ' όσης ο Αδάμ προ του αμαρτήματος εν τω κήπω της Εδέμ μακαριότητος, συγχρόνως δε απήγγελλε στροφήν του γνωστού λατινοβαρβάρου καλογηρικού χαιρετισμού: Fac me vere tecum stere Iuxta crucem tecum stare. Fac ut portem Christi mortem Passionis fac consortem. Εκ διαλειμμάτων διέκοπτε τον περίπατον και την απαγγελίαν, όπως αποσπάση ξηρά τινα φύλλα στίζοντα δια κιτρίνης κηλίδος την κόμην των πορτοκαλεών.
     Την ασχολίαν ταύτην εθεώρησα πρέπον να διακόψω, όπως τον ευχαριστήσω και τον αποχαιρετίσω. Ούτος μοι απέδωκεν ευπροσηγόρως το φιλοφρόνημα, αλλ' ουδεμίαν έδειξε προθυμίαν να επαναλάβη την διακοπείσαν συνδιάλεξιν. Εφαίνετο ήδη λησμονήσας με, η δε αλήθεια είναι ότι η επίσκεψίς μου επροξένησεν εις αυτόν πολύ μικροτέραν εντύπωσιν ή κίτρινον στίγμα επί του χλοερού φυλλώματος πορτοκαλέας. Η φυσιογνωμία του αγαθού τούτου Αγιοπετρίτου παρέμεινεν, ως είπον, εν τη μνήμη μου ανεξάλειπτος, εφ' όσον δε γηράσκω, τοσούτον μάλλον κλίνω να πιστεύσω ότι ούτος είναι πράγματι ο ευτυχέστατος εξ όσων συνήντησα επί της γης ανθρώπων.
      Τούτον ουδεμία φαίνεται πληγώσασα εκ των ακανθών, δι' ων ο πανάγαθος Θεός εθεώρησε πρέπον (δεν ηξεύρω διατί) να στρώση την επίγειον ημών πορείαν. Ου μόνον ουδέποτε ησθάνθη ουδ' ήτο επιδεκτικός να αισθανθή οξείαν λύπην, αλλ' ουδέ δύναται η ευτυχία του να θεωρηθή εγκειμένη εις μόνην την απουσίαν πάσης οδύνης, αφού πιστεύει ακραδάντως ότι κατέχει πάντα όσα είναι επί της γης επιθυμητά, παν δε άλλο πλην τούτων ούτε ποθεί, ούτε γνωρίζει, ουδέ δύναται να φαντασθή. Άδικον δε θα ήτο να ομοιωθή προς τους πολύποδας και τους σπόγγους, αφού έχει πλήρη συνείδησιν της κατακλυζούσης πάσαν ώραν του βίου του ευδαιμονίας.
      Χάριν αυτού φαίνεται νομίζων ότι ανήγειρεν ο Μιχαήλ Άγγελος εις τετρακοσίων ποδών ύψος τον μεγαλοπρεπέστατον της οικουμένης θόλον, ότι εικόνισεν ο Ραφαήλ τας καλλίστας Παναγίας του και χάριν αυτού ετόνισαν τα γλυκύτατα αυτών μέλη ο Χένδελ και ο Παλεστρίνας. Τα τελειότατα των αριστουργημάτων δύναται να θεωρήση ως αποτελούντα αναπόσπαστον μέρος αυτού, αφού κατά το ιερόν λόγιον «Ταύτα εν αυτώ εισιν και αυτός εν αυτοίς εστιν». Αλλά πλην των υψίστων της τέχνης, ο μακάριος ούτος θυρωρός φαίνεται ικανώτατος να εκτιμήση και άλλας ταπεινοτέρας απολαύσεις, το θάλπος εν ώρα χειμώνος του ρωμαϊκού ηλίου, το κελάρυσμα της βρύσεως, την βλάστησιν των πορτοκαλεών, πιθανώτατα δε και τα καρυκεύματα του παπικού μαγειρείου, αφού μετά τόσον θερμής ευγνωμοσύνης εμνημόνευσεν, ότι ηυδόκει ο άγιος Ποντίφηξ να τρέφη αυτόν εκ των περισσευμάτων της ιδίας τραπέζης.
     Ουδέ πρέπει να πιστεύση τις ότι αρκεί μόνη η ευσέβεια και η τυφλή πίστις, όπως καταστήση πάντας τους θερμώς αγαπώντας τον Θεόν μακαρίους. Απ' εναντίας εκ των περισωθέντων απομνημονευμάτων των επισημοτάτων αγίων πληροφορούμεθα, ότι σπανίως έτυχεν ούτοι να γευθώσι, δεν λέγομεν αμιγούς ευδαιμονίας, αλλά τουλάχιστον ψυχικής γαλήνης. Την καρδίαν αυτών εσπάρασσεν ο διηνεκής φόβος μη δεν έπραξαν ικανά, όπως αξιωθώσι της ευνοίας ή τύχωσι της συγγνώμης του Θεού. Εθάμβωνε μεν ενίοτε την όρασιν αυτών η οπτασία του παραδείσου, αλλά και πολλάκις περιερρέοντο υπό ψυχρού ιδρώτος αναλογιζόμενοι ότι αιώνια και φοβερά ήσαν και της κολάσεως τα βασανιστήρια.
     Όσοι δε πλην του Θεού ηγάπων και τον πλησίον, οι φύσει ευαίσθητοι και φιλάνθρωποι, αδύνατον ήτο να αισθανθώσι χαράν αναλογιζόμενοι ότι πολλοί ήσαν περί αυτούς οι πεινώντες, ριγούντες, φθισιώντες, ανάπηροι και λεπροί. Αλλ' ο πράγματι μακάριος εκείνος άνθρωπος ουδέποτε εφαίνετο ταραχθείς υπό τοιούτων σκέψεων. Ενώ ηυφραίνετο εν τη απολαύσει πάντων όσα ενόμιζε κατά τον παρόντα βίον επιθυμητά, ητένιζε μετά θάρρους εις τα μέλλοντα, πιστεύων ότι διακρίνει ευκρινώς εν τω παραδείσω την φωταυγή θέσιν την προωρισμένην αυτώ προς μακαριότητα αιωνίαν. Αλλά και πώς ήτο δυνατόν ν' αμφιβάλλη περί της κατοχής αυτής, αφού αυτός ο επί της γης αντιπρόσωπος του Χριστού υπεσχέθη αυτώ να τελέση ο ίδιος κατά την ημέραν του θανάτου αυτού λειτουργίαν υπέρ της ψυχής του; Πας μετά τοιαύτην υπόσχεσιν δισταγμός θα ήτο εξ ίσου παράλογος, όσον και πάσα περί της πληρωμής ανησυχία κομιστού συναλλάγματος φέροντος του Ρόσχιλδ την υπογραφήν.
yannisstavrou.blogspot.gr

Κυριακή 8 Ιουλίου 2012

Πώς κερδίσαμε χρήματα και χάσαμε την ελευθερία μας...


       Πόσο κοστολογείς την ελευθερία σου; Στην Σιγκαπούρη παρόλο που η ερώτηση δεν διατυπώνεται ανοιχτά, υπάρχει μια άγραφη συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και των πολιτών: μην προκαλείς κανενός είδους αναταραχή και θα σου επιτραπεί να κερδίσεις όσα χρήματα επιθυμείς.

      Η Σιγκαπούρη αποτελεί ένα παράδειγμα χώρας στην οποία πληθυσμοί διαφόρων εθνικοτήτων Κινέζοι, Μαλαισιανοί, Ινδοί και Ευρωπαίοι συνυπάρχουν χωρίς να παρουσιάζεται κανένα από τα προβλήματα που εμφανίζονται σε άλλα πολυπολιτισμικά έθνη. Η αρμονία που κυριαρχεί όμως δεν επιτυγχάνεται άνευ κόστους. Οι πολίτες αποδέχονται ότι πρέπει να υπακούν στους “κανόνες”, με αντάλλαγμα την οικονομική ανάπτυξη. Όποιος προσπαθήσει να εκφράσει ανοιχτά διαφορετικές απόψεις από το καθεστώς κινδυνεύει να δικαστεί, να πτωχεύσει ή ακόμα και να φυλακιστεί.
       Η συμφωνία, όπως περιγράφεται από τον Kampfner στο βιβλίο του "ελευθερία προς πώληση", αφορά την προσφορά των ελευθεριών των ευφυών και ευκατάστατων πολιτών, με αντάλλαγμα την υπόσχεση ότι θα μπορέσουν να έχουν ευημερία και ασφάλεια. Δεν πρόκειται για απολυταρχικά καθεστώτα, όπου η διακυβέρνηση του φόβου είναι η κύρια μέθοδος για την διασφάλιση του ελέγχου από το καθεστώς, αλλά για χώρες όπου οι πολίτες απολαμβάνουν προσωπικές ελευθερίες, όπως ελεύθερη μετακίνηση, προσωπική περιουσία, και φυσικά την ελευθερία να κερδίσουν και να ξοδέψουν χρήματα. 
     Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και σε άλλες υπερκαταναλωτικές οάσεις—όπως στο Αμπού Ντάμπι, στην Ντόχα και ειδικότερα στο Ντουμπάι—όπου η διακυβέρνηση βασίζεται στην παρακάτω αρχή: μην ασχολείσαι με την πολιτική, μην παρεμβαίνεις σε θρησκευτικά ζητήματα και θα σου επιτραπεί να κερδίσεις όσα χρήματα επιθυμείς. Ακόμα και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι “ελεύθερα”, για παράδειγμα το Al-Jazeera, εφόσον δεν επικρίνουν την κυβέρνηση.
      Η συγκαλυμμένη αυτή συμφωνία έχει ως στόχο να κρατήσει τους πολίτες ευχαριστημένους. Οι οικονομικά πετυχημένοι, μπορούν να κρατήσουν τα χρήματά τους, ενώ η νέα γενιά έχει την προοπτική της ευημερίας. Το κόστος της, όταν κάποιος απολαμβάνει την χλιδή της ιδιωτικής του πισίνας, φαντάζει μικρό και ασήμαντο, και όσο ο καθένας παίζει καλά τον ρόλο του, όλα θα πάνε καλά. Εξάλλου, μια συνιστώσα του δικαιώματος της ελεύθερης επιλογής μπορεί να σημαίνει ότι κάποιος επιλέγει απλά να απέχει.
      Υπάρχει ακόμη ένας παράγοντας που συμπεριλαμβάνει ο Kampfner: ο φόβος, ιδιαίτερα ο φόβος ότι η κοινωνία της ευημερίας μπορεί να οδηγηθεί σε χάος με τον παραμικρό κραδασμό. Ο φόβος εύκολα μπορεί να γίνει προσωπικός· εξέφρασε κάποια “λάθος” άποψη και θα βρεθείς στα δικαστήρια, θα απομονωθείς ή θα φορολογηθείς μέχρι πτώχευσης. Σε χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, με μια μακρά ιστορία χάους, όπου τα πάντα μπορούν να χαθούν σε μια στιγμή επαναστατικής έξαρσης, ο φόβος γίνεται εύκολα εκμεταλλεύσιμος.

      Στην Ρωσία, ο Vladimir Putin, υποστηρίζει ανοιχτά ότι η οικονομική ανάπτυξη και η κοινωνική ασφάλεια είναι σημαντικότερα κοινωνικά αγαθά από την διαφάνεια και την πολυφωνία. Τόσο στην Ρωσία όσο και στην Κίνα μόνο λίγοι δημοσιογράφοι και ακτιβιστές ρισκάρουν την περιουσία τους, ή ακόμα και την ίδια τους τη ζωή, για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στον αυταρχικό κρατικό μοντέλο διακυβέρνησης, καθώς οι μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών αποδέχεται μια παρόμοια συμφωνία με αυτή που υπάρχει στην Σιγκαπούρη: σε έναν βαθμό η ελεύθερη κοινωνία θυσιάζεται στον βωμό της σταθερότητας και της ευημερίας.
      Το αποτέλεσμα είναι ένα είδος βιώσιμου απολυταρχισμού, συντηρούμενου από την πλουτοπαραγωγική αποδοτικότητα του καπιταλιστικού συστήματος. Επομένως και τα αυταρχικά καθεστώτα έχουν σχηματίσει την δική τους έκδοση της συμφωνίας: Πρόσφερε στους πολίτες αγαθά και άνετη ζωή και θα σταματήσουν να ενδιαφέρονται για αξίες όπως η ελευθερία, η ισότητα και η αλληλεγγύη, θα σταματήσουν να ενδιαφέρονται για το ποιος και πως κυβερνά. Έτσι καθώς η προσοχή των πολιτών απορροφάται από τον υπερκαταναλωτισμό, η άρχουσα τάξη διαχειρίζεται απρόσκοπτα το κράτος όπως επιθυμεί.
      Σύμφωνα με τον Kampfner, η πεποίθηση του δυτικού κόσμου ότι η εξάπλωση του καπιταλισμού θα οδηγούσε αυτόματα και στην εξάπλωση της δημοκρατίας δεν επαληθεύεται. Το τέλος του ψυχρού πολέμου υπήρξε μια νίκη του καπιταλισμού και όχι της δημοκρατίας. Πριν η δύση ανταγωνιζόταν ένα μνημειώδες δυσλειτουργικό οικονομικό σύστημα· τώρα όμως η δημοκρατία έχει να αντιμετωπίσει ένα δυσκολότερο αντίπαλο που αντικειμενικά αποδίδει ικανοποιητικά στον οικονομικό τομέα. Μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου υπήρξαν πανηγυρικές αναφορές ότι η δημοκρατία εξαπλώνεται σε συνδυασμό με τη εξάπλωση της ελεύθερης αγοράς, επειδή υπήρχε η πεποίθηση ότι καθώς οι πολίτες αποκτούσαν οικονομική ανεξαρτησία θα άρχιζαν να απαιτούν καλύτερη διακυβέρνηση και περισσότερες προσωπικές και κοινωνικές ελευθερίες.

      Αντίθετα όμως σε περιοχές όπως η Ρωσία, η Κίνα και η κεντρική Ασία, παρατηρείται το φαινόμενο ότι καθώς οι περισσότεροι πολίτες βελτιώνουν το βιοτικό τους επίπεδο, αρχίζουν να αδιαφορούν για την πολιτική κατάσταση της χώρας τους. Προφανώς ο υπερκαταναλωτισμός έχει αναδειχθεί ως το αποδοτικότερο αναισθητικό. Ο Kampfner ανησυχεί εξίσου και για συμβιβασμούς που έχουν παρατηρηθεί στον δημοκρατικό κόσμο με σκοπό την διαφύλαξης της τάξης και της κερδοφορίας. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου οι πολίτες των ΗΠΑ, ευχαρίστως, αντάλλαξαν κάποια από τα δικαιώματα τους σχετικά με την διαφύλαξη των προσωπικών δεδομένων, με την υπόσχεση ότι θα αποτραπούν μελλοντικές τρομοκρατικές επιθέσεις.
      Μόνο λίγοι διαμαρτυρήθηκαν ενάντια στην παρακολούθηση τηλεφωνικών συνομιλιών (χωρίς την έκδοση εισαγγελικής εντολής), την παρακολούθηση των ηλεκτρονικών μηνυμάτων (e-mails) και την δημιουργία εθνικών βάσεων δεδομένων για την παρακολούθηση ιδιωτών· η πλειοψηφία των πολιτών τα αποδέχτηκαν ως αυτονόητα, και θα ήταν έτοιμη να συμβιβαστεί και με την δημιουργία εθνικών ταυτοτήτων με τεχνολογία μικροεπεξεργαστών για την παρακολούθηση όλων των συναλλαγών σε περίπτωση ύπαρξης μια άλλης τρομοκρατικής επίθεσης.
      Παράλληλα, στην Μεγάλη Βρετανία η χρησιμοποίηση καμερών βιντεοσκόπησης σε δημόσιους χώρους έχει γενικευτεί, ως μέτρο ενάντια στην αυξανόμενη εγκληματικότητα και των τρομοκρατικών απειλών. Στην Ιταλία, η κυβέρνηση συνεχώς επεκτείνει την επιρροή της στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και η ανεξαρτησία του δικαστικού της συστήματος απειλείται. Οι παραπάνω συμβιβασμοί πραγματοποιήθηκαν ως μέτρα ενάντια σε μια διαφαινόμενη απειλή κατά της ασφάλειας και της ευημερίας.
      Αλλά σε τι αποφάσεις θα μας οδηγήσει αυτή η τάση, όταν η απειλή γίνει πραγματικότητα; Μήπως θα εμφανιστεί κάποιος που θα αρπάξει και τις τελευταίες μας ελευθερίες για να μας προσφέρει ένα σχέδιο διάσωσης; Ο συνειρμός της προκλητικής λογικής αλληλουχίας τους John Kampfer μας οδηγεί στο να αναρωτηθούμε αν τα χειρότερα έπονται, και αν η σημερινή κατάσταση είναι απλά μια προετοιμασία για τον τελικό ευνουχισμό της συνείδησής μας.
www.skepsou.gr

Παρασκευή 6 Ιουλίου 2012

Ποιος μπορεί να έχει το αλάθητο;

       Τύποι σαν τους σκεπτικιστές (Αρκεσίλαος, Καρνεάδης, Πύρρων, Τίμων, Κλειτόμαχος...)εμφανίζονται σε περιόδους μεγάλων ανακατατάξεων και διάλυσης.Είναι ενδεικτικό ότι η φιλοσοφία τους ανασύρθηκε εκ της τέφρας τον 16ο αιώνα, σε περίοδο «διανοητικής αναρχίας», όταν ο Λούθηρος εντόπισε σε αυτούς το οπλοστάσιο που χρειαζόταν για να αμφισβητήσει την παπική αυθεντία. Το ίδιο οπλοστάσιο χρησίμευσε ακολούθως και στους αντιπάλους του Λουθήρου και σε πολλούς ακόμη έκτοτε. Ποιος μπορεί να έχει το αλάθητο;
      H δυσπιστία και εντέλει η αδιαφορία για τις παραδοσιακές πεποιθήσεις ονομάζεται ακόμη σήμερα σκεπτικισμός. H λέξη ωστόσο έχει και αρνητική σημασία, καθώς παραπέμπει σε μια σχετική αδράνεια. Ιδρυτής της σχολής θεωρήθηκε από τους μεταγενέστερους ο Πύρρων ο Ηλείος, ο οποίος εκτιμάται ότι γεννήθηκε κάπου 100 χρόνια μετά τη γέννηση του Σωκράτη, όταν ο Πλάτων ήταν 60 ετών και ο Αριστοτέλης περίπου 20. Έζησε όμως και τον κατακερματισμό της φιλοσοφίας, που είχε ως αποτέλεσμα πολλές αντιμαχόμενες σχολές.
        Το καθοριστικό σημείο στη ζωή του φαίνεται πως ήταν η συμμετοχή του στην εκστρατεία του Αλέξανδρου και έφτασε ως την Ινδία, από όπου αποκόμισε καθοριστικές εντυπώσεις,
για να διαμορφώσει την κοσμοθεωρία του. Δεν είναι τυχαίο ότι στη μετά τον Αλέξανδρο εποχή το ζητούμενο των ελληνιστικών σχολών ήταν η ψυχική αταραξία - ένα είδος νιρβάνας, όπως θα λέγαμε σήμερα. Αυτή τη γαλήνη της ψυχής, την οποία πρέσβευαν και οι Στωικοί και οι Επικούρειοι, με ατέλειωτες όμως διαμάχες μεταξύ τους, ο Πύρρων την αναζήτησε στην «εν γνώσει άγνοια», η οποία δεν είναι ίδια με την άγνοια του παιδιού ή του σκύλου, αλλά είναι «το αντίθετο της απερίσκεπτης προκατάληψης, το θεμέλιο κάθε γνήσιας έρευνας».
       Οι διδασκαλίες του Πύρρωνα διείσδυσαν στην Ακαδημία, που είχε στο μεταξύ ορφανέψει, και νέοι εκπρόσωποι επανέφεραν τη σχολή στις ρίζες της, στον Σωκράτη και στον Πλάτωνα των πρώιμων διαλόγων, στο «έν οίδα ότι ουδέν οίδα». Ο ακαδημαϊκός σκεπτικισμός ξεκίνησε με τον Αρκεσίλαο και κορυφώθηκε με τον Καρνεάδη. Βασική τους αποστολή ήταν να συζητούν κριτικά τις απόψεις των άλλων. Σύντομα σχηματίστηκαν παρακλάδια της σχολής (η πρώτη Ακαδημία, η δεύτερη κτλ.) με επιγόνους, μαθητές και οπαδούς. Οι ίδιοι δεν έγραψαν κάποιο βιβλίο, όπως δεν είχε γράψει και ο Σωκράτης. Ευτυχώς ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της σχολής, ο διαπρεπής έλληνας γιατρός και φιλόσοφος του 2ου αιώνα μ.X. Σέξτος Εμπειρικός, έγραψε δέκα βιβλία περί του σκεπτικισμού και των εκφραστών του.
     Μια γεύση από αφηγήσεις συγκαιρινών: «Ο Πύρρων βρισκόταν πάντα στην ίδια ψυχική κατάσταση· τόσο που ακόμα κι αν τον παρατούσε ποτέ κανείς στη μέση της ομιλίας του, εκείνος θα ολοκλήρωνε αυτό που είχε να πει μιλώντας στον εαυτό του. Οι συμπατριώτες του τον εκτιμούσαν τόσο που τον έκαναν αρχιερέα· και χάρη σ' αυτόν αποφάσισαν να απαλλάξουν από τη φορολογία όλους τους φιλοσόφους». Ο Αρκεσίλαος «ήταν πιο πειστικός από οποιονδήποτε άλλον, πράγμα που τραβούσε πολλούς μαθητές στη σχολή, παρ' όλο που συγχρόνως ήταν απότομος και τους επέπληττε. Αλλά το ευχαριστιόντουσαν, γιατί ήταν πάρα πολύ καλός άνθρωπος και τους γέμιζε προσδοκίες.
      Ο Αντίγονος λέει πως του Τίμωνα του άρεσε το πιοτό και πως όταν δεν καταγινόταν με τη φιλοσοφία έγραφε ποιήματα, έπη, τραγωδίες, σατυρικά και κωμικά δράματα ». Ο Πραΰλους ο Τρωαδίτης, μαθητής του Διοσκουρίδη του Κύπριου, υπερέβαλε σε σωκρατικό πνεύμα όταν «έδειξε τόση καρτερικότητα υπομένοντας την άδικη τιμωρία του για προδοσία που δεν είχε κάνει, απαξιώντας να πει έστω και ένα λόγο στους συμπολίτες του».
     Ο Καρνεάδης είχε μαλλιά μακριά και νύχια άκοπα. «Τόσο δυνατός φιλόσοφος ήταν, που ακόμα και οι ρήτορες έδιωχναν του μαθητές τους και πήγαιναν να τον ακούσουν...». Ήταν μάλιστα ένας από τους τρεις φιλοσόφους που είχαν σταλεί από την Αθήνα με διπλωματική αποστολή στη Ρώμη το 156 π.X. Τον είδαν οι Ρωμαίοι, που εκείνον τον καιρό μαϊμούδιζαν τους ελληνικούς τρόπους και έτρεξαν να τον ακούσουν σε σειρά διαλέξεων. Ο Καρνεάδης κατάφερε τη μια ημέρα να υμνήσει στον υπέρτατο βαθμό τη δικαιοσύνη και την επομένη να την κλονίσει με τη μέθοδο της εις άτοπον απαγωγής!
     Ο Κάτων ο Πρεσβύτερος κλονίστηκε και πήγε κατευθείαν στη Σύγκλητο: «Εμέμφθη τους άρχοντες ότι η πρεσβεία χρονοτριβεί άπρακτη στην πόλη, χωρίς να δείχνει καμία βιασύνη, ενώ οι άνδρες που την απαρτίζουν, ευφυείς καθώς είναι, μπορούν εύκολα να πείσουν γι' αυτά που θέλουν» - απολαμβάνει το περιστατικό ο Μπέρτραντ Ράσελ στην Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας. Επείγον αίτημα του Κάτωνα: Να επιστρέψουν οι Έλληνες πρέσβεις στην πατρίδα τους! Θα πρέπει να θυμόμαστε, όπως υπογραμμίζει με τη σειρά του και ο Suber, ότι «η κριτική αμφισβήτηση είναι μια δύναμη στην ιστορία εξίσου ισχυρή με τη στρατιωτική δράση».
 Μαίρη Παπαγιαννίδου/ tovima.gr

Τρίτη 3 Ιουλίου 2012

Κώστας Αξελός: Η Μοίρα της Σύγχρονης Ελλάδας

      Πρόκειται για ένα δοκίμιο, 48 μικρών σελίδων, του Κώστα Αξελού,από τις εκδόσεις Νεφέλη, έργο του 1954, σε μετάφραση της Κατερίνας Δασκαλάκη.            
      «Ας συγκρίνουμε τους Έλληνες της διασποράς, λέει ο φιλόσοφος με τους Εβραίους. Τα τέκνα του Ισραήλ που εγκαταστάθηκαν σε ξένη γη ευδοκίμησαν οπωσδήποτε ως έμποροι, αλλά έδωσαν επίσης στον ευρύτερο κόσμο μερικές από τις μεγαλύτερες μορφές του. Οι Ελληνες δεν έκαναν το ίδιο κι η συγκεκριμένη διαφορά δεν είναι αμελητέα».                                  
        Και γιατί, ενώ οι Εβραίοι υπάκουσαν στη φωνή των προφητών τους, οι σύγχρονοι Ελληνες έκλεισαν τ' αυτιά τους στη φωνή των φιλοσόφων και των ποιητών τους; Γιατί δεν κατευθύνθηκαν κι αυτοί επίσης προς το άπειρο;».                
     Γιατί, απλούστατα λοιπόν, οι Εβραίοι δεν δέχθηκαν καμία απολύτως λοβοτομή στη θρησκεία και κοσμοθεωρία τους, ενώ οι Ελληνες υπέστησαν μακραίωνες λοβοτομές. Γιατί αποκόπηκαν βίαια από τον κορμό της φιλοσοφίας, της κοσμοθεωρίας, της λατρείας τους, της υπόστασης και της ταυτότητάς τους.          
      Οι Ελληνες, από το 600 μ.Χ. μέχρι σήμερα, δεν έχουν σχέση μαθητείας με τους φιλοσόφους και τους ποιητές τους. Δεν «έκλεισαν τ' αυτιά τους», τους απαγόρευσαν να τους ακούνε. Το δελφικό μαντείο δεν έπαψε τις απαντήσεις, το φίμωσαν. «...Οι θεοί δεν εγκατέλειψαν τις εστίες τους» μόνο στα βάθη του συλλογικού ασυνείδητου.                                
        Η μεταχριστιανική και σύγχρονη Ελλάδα είναι εντελώς διαφορετική απ' την αρχαία, οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί κι η διαφορά δεν είναι αποτέλεσμα φυσικής εξέλιξης, αλλά ανθρώπινης επέμβασης. Πρόκειται για  μια κοινωνία, έναν λαό, με αλλοιωμένη μνήμη,απότοκο βίαιης καταστολής που τελεί έκτοτε σε συνεχή καταστολή.  Ποιος υπόδουλος αλλοτριωμένος πολιτισμός παρήγαγε σκέψη, για να παράξει και η Ελλάδα;                          
       Ο ίδιος ο Αξελός βρέθηκε εκτός Ελλάδας, εξορισμένος, εξοστρακισμένος πρόσφυγας και μετανάστης, κι έτσι ελεύθερος μπόρεσε κι ανέπτυξε την «πλανητική σκέψη» του, και του είμαστε ευγνώμονες. Εκείνος όμως μπορούσε να εξερευνά τον Ηράκλειτο στο Παρίσι το 1954, στην Ελλάδα κάτι τέτοιο ήταν, τότε, πέραν του εκκεντρικού. Τα σωζόμενα των Προσωκρατικών, που τόσο αγάπησε και τόσο έξοχα ανέλυσε, εκδόθηκαν εδώ το 2002, όταν στην Ευρώπη, το 1964, η τρίτομη βασική έκδοση του 1903 μετρούσε 11 ανατυπώσεις. Ο προπομπός τους, το «Doxographi graeci», 1879, είναι ακόμα αμετάφραστο. Γι' αυτό «Η ευρωπαϊκή σκέψη διατηρεί έναν κατά πολύ ζωηρότερο διάλογο με την αρχαία σκέψη απ' ό,τι η νεοελληνική σκέψη».              
        Τι σκέψη, και τι είδους σκέψη, να αναπτύξει λοιπόν ένας πολιτισμός μεταμφιεσμένος διά της βίας; Ο ελληνισμός, όπως οι περισσότεροι προχριστιανικοί πολιτισμοί, είναι νεκρός , είναι πνευματικώς συκοφαντημένος και λοιδορημένος, είναι ηττημένος, κι οι ηττημένοι δεν παράγουν θεωρίες, τουλάχιστον τέτοιες που να υπερφαλαγγίζουν τις επιβληθείσες, γιατί εκεί είναι το θέμα'αν το πετύχαιναν, θα έπαυαν να είναι ηττημένοι.                     
        Οποιαδήποτε άλλη σκέψη θα νομιμοποιούσε την καθεστωτική αλλοτρίωση. Δεν εκλιπαρούν για αποδοχή οι πολιτισμοί, είναι ανάγκη, πόθος, αγώνας. Η ποιότητα, το έργο και ο αριθμός των προσωπικοτήτων και δημιουργών, που αναδείχθηκαν στα 200 ελεύθερα χρόνια, συναντώνται τελευταία φορά, στην ιστορία μας, στην ύστερη αρχαιότητα. Το ενδιάμεσο διάστημα χάσκει ζοφερό και πάντα απειλητικό.              
       Δεν είναι εύκολο να βγούμε από τη φυλακή, ούτε είναι βραχυχρόνιο εγχείρημα. Προσπαθούμε να υπάρξουμε ξανά, έστω παραλλαγμένοι, μπουσουλάμε, σηκωνόμαστε, πέφτουμε, ξανασηκωνόμαστε. Από δω προέρχονται η αναξιοπρέπεια κι η παροιμιώδης μισαυτία μας, που συχνά εμφανίζεται ως γελοία κομπορρημοσύνη. «Με τι ζει η σύγχρονη Ελλάδα;» Με το άχθος να ανακαλύψει τον εαυτό της και να ελευθερωθεί. Πόσος μόχθος απαιτείται, για να μάθει να ισορροπεί ένα έθνος υπόδουλο επί δύο χιλιετίες;                          
         «Η σύγχρονη εποχή εξαρτάται από τον χριστιανισμό -απείρως περισσότερο απ' όσο νομίζει.» .Η νέα περίοδος που ανοίγει με τον χριστιανισμό κόβει τις γέφυρες που τη συνδέουν με την προηγούμενη και μόνο πολύ αργότερα καταφέρνει να ξανασυνδεθεί εν μέρει  με την ελληνική σκέψη»  Επομένως, πώς να παράξει έργο και σκέψη αντίστοιχα των φιλοσόφων της η Ελλάδα, όταν ο ελληνικός πολιτισμός δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τον χριστιανισμό και τον αντιπάλεψε όσο μπορούσε. Και όμως η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι χριστιανική.Και δεν είναι οξύμωρο, είναι παρατεταμένος βιασμός που στομώνει την ψυχή και νεκρώνει τους εγεφαλικούς νευρώνες.           
       Παρατηρεί την εξάρτηση ο Αξελός: «Η σύγχρονη Ελλάδα έχει μια γενική σχέση κι έναν πολύ ιδιαίτερο δεσμό με τον ιουδαιοχριστιανισμό , αλλά προσπερνάει ακροποδητί το θεμελιωδέστερο αυτό ζήτημα, ενώ ο Καστοριάδης  το έθιξε ευθέως πολλές φορές, αντιμετωπίζοντας σωρεία αντιδράσεων κι ο Σαραμάγκου δήλωσε πως η κοινωνία θα ήταν καλύτερη, χωρίς την Αγία Γραφή.    
      Επίσης αναφέρεται στην «Αγία Αυτοκρατορία του Βυζαντίου» και θεωρεί το Βυζάντιο ως το δεύτερο ιστορικό στάδιο του ελληνισμού, κάτι που εξ ορισμού μάς περιδινεί σφοδρότερα στον ίλιγγο της χαμένης και συγκεχυμένης ταυτότητάς μας. Είμαστε Ελληνες ή Ρωμιοί; Όχι μόνο δεν έχουμε κατηγορηματικά απαντήσει, ώστε να κάνουμε το πρώτο βήμα για μια ουσιαστική ύπαρξη και εξέλιξη αλλά, σήμερα, ευπρεπείς άνθρωποι προτιμούν να χαρακτηριζόμαστε με το υποτιμητικό ρωμιοσύνη, απ' το όνομα των κατακτητών μας. Σαν να μας έλεγαν, δηλαδή, ναζί ύστερα από 2.000 χρόνια και να το προτιμούσαμε προτάσσοντας δοκησίσοφους βαρύλογους πομφόλυγες.                 
          Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας έχει γραφτεί -όχι οριστικά, τίποτε δεν είναι οριστικό στην ιστορία- λόγω της ήττας μας. Χάσαμε, με ευθύνη μας. Κι η ήττα όμως τμήμα της εξέλιξης είναι, κι η αποτυχία, κι όλα κι η πτώση συνιστά απόδειξη θνητότητας, άρα ο ηττημένος θριαμβεύει. Σύγχρονη απόδειξη της ήττας είναι κι ο εμφύλιος, που η ερμηνεία του είχε θέση στο δοκίμιο , μένει πάντως μετέωρο το άβολο ερώτημα: Γιατί όταν όλοι οι άλλοι γιόρταζαν τη νίκη και ανασυγκροτούνταν, εμείς φορούσαμε μαύρα ρούχα και περιβραχιόνια του πένθους; Επειδή επιλέξαμε να μην υπάρχουμε'αυτό σημαίνει εμφύλιος μετά τέτοια νίκη.
 enet.gr