Πρόλογος Αντιγόνης (στίχοι 1-99)

Πρόλογος (Στίχοι 1-99)           Στ.21-38  & 49-77
ΑΝΤ. ὦ κοινὸν αὐτάδελφον Ἰσμήνης κάρα,	Πολυαγαπημένη μου αδερφή Ισμήνη,
ἆρ᾽ οἶσθ᾽ ὅ τι τῶν ἀπ᾽ Οἰδίπου κακῶν	άραγε ξέρεις αν υπάρχει καμιά συμφορά που μας κληροδότησε ο Οιδίποδας
ὁποῖον Ζεὺς οὐχὶ τελεῖ νῷν ἔτι ζώσαιν;	και να μην την έστειλε ο Δίας σ’ εμάς όσο ακόμη ζούμε;
οὐδὲν γὰρ ἐσθ᾽οὔτ᾽ ἀλγεινὸν οὔτ᾽ ἄτης ἄτερ	Γιατί τίποτε δεν υπάρχει, ούτε λυπηρό, ούτε γεμάτο συμφορές
οὔτ᾽ αἰσχρὸν οὔτ᾽ ἄτιμόν, 5	ούτε που να φέρνει ντροπή, ούτε επονείδιστο,
ὁποῖον ἐγὼ οὐκ ὄπωπ᾽  τῶν σῶν τε κἀμῶν κακῶν.	που να μην έχω δει εγώ μέσα στα δικά σου και στα δικά μου βάσανα.
καὶ νῦν τί αὖ τοῦτ᾽ κήρυγμα φασι	Και τώρα τι είναι πάλι αυτή η διαταγή που λένε
θεῖναι τὸν στρατηγὸν ἀρτίως πανδήμῳ πόλει;	ότι διακήρυξε (έβγαλε) ο στρατηγός πριν από λίγο σ’ ολόκληρη την πόλη;
ἔχεις τι κεἰσήκουσας;	Ξέρεις τίποτα κι έχεις ακούσει;
ἤ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα	Ή μήπως σου ξεφεύγει ότι τους αγαπημένους απειλούν
κακά τῶν ἐχθρῶν; 10	κακά που ταιριάζουν στους εχθρούς;
ΙΣΜ. ἐμοὶ μὲν, Ἀντιγόνη, οὐδεὶς μῦθος φίλων ἵκετ᾽,	Σε μένα τουλάχιστον, Αντιγόνη, καμιά είδηση δεν έφτασε για τους αγαπημένους[μου]
οὔθ᾽ ἡδὺς οὔτ᾽ ἀλγεινὸς	ούτε ευχάριστη, ούτε δυσάρεστη,
ἐξ ὅτου δύο ἐστερήθημεν δυοῖν ἀδελφοῖν,	αφότου οι δυο μας στερηθήκαμε τα δυο μας αδέρφια,
θανόντοιν μιᾷ ἡμέρᾳ διπλῇ χερί·	που σκοτώθηκαν την ίδια μέρα με αμοιβαίο φόνο
ἐπεὶ δὲ στρατὸς Ἀργείων φροῦδός ἐστιν ἐν νυκτὶ τῇ νῦν, 15	κι από τότε που ο στρατός των Αργείων τράπηκε σε φυγή τη νύχτα αυτή
οἶδ᾽ οὐδὲν ὑπέρτερον,	δεν ξέρω τίποτε περισσότερο,
οὔτ᾽ εὐτυχοῦσα μᾶλλον οὔτ᾽ ἀτωμένη.	ούτε ότι είμαι πιο ευτυχισμένη ούτε πιο δυστυχισμένη.
ΑΝΤ. ᾔδη καλῶς,	Ήμουνα σίγουρη,
καί οὕνεκ᾽ τοῦδ᾽ ἐξέπεμπον  σ᾽ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν,	και γι’ αυτό ζήτησα να’ρθεις στις εξώπορτες του ανακτόρου,
ὡς μόνη κλύοις.	για να τ’ ακούσεις μόνη.
ΙΣΜ.τί δ᾽ ἔστι; δηλοῖς γάρ καλχαίνουσ᾽ τι ἔπος. 20	Τι  ‘ναι λοιπόν;Γιατί δείχνεις ότι κάποια είδηση σε βασανίζει.
ΑΝΤ . Κρέων γὰρ τὼ κασιγνήτω νῷν	Γιατί, ο Κρέοντας  από τα δυο μας αδέρφια,
οὐ τὸν μὲν προτίσας, τὸν δ᾽ ἀτιμάσας ἔχει τάφου;	δεν έκρινε τον ένα άξιο ταφής, ενώ τον άλλο ανάξιο να ταφεί;
Ἐτεοκλέα μέν, ὡς λέγουσι, χρησθείς σὺν δικαίᾳ δίκῃ	Τον Ετεοκλή, όπως λένε, αφού του φέρθηκε,με δίκαιη κρίση
καὶ νόμου	και σύμφωνα με το (θρησκευτικό) νόμο,
ἔκρυψε κατὰ χθονὸς	διέταξε να τον θάψουν κάτω από τη γη,
ἔντιμον τοῖς ἔνερθεν νεκροῖς· 25	ώστε να είναι τιμημένος μες στους νεκρούς στον κάτω κόσμο,
τὸν δ᾽ νέκυν Πολυνείκους ἀθλίως θανόντα	αλλά το κορμί του Πολυνείκη, που πέθανε με αξιολύπητο τρόπο,
φασιν ἐκκεκηρῦχθαι ἀστοῖσι	λένε πως έχει διακηρυχτεί στους πολίτες
τὸ μὴ καλύψαι τάφῳ μηδὲ κωκῦσαί τινα,	κανείς να μην το θάψει και να μην το κλάψει,
ἐᾶν δ᾽ ἄκλαυτον, ἄταφον,	αλλά να το αφήσουν άκλαυτο κι άθαφτο,
γλυκὺν θησαυρὸν οἰωνοῖς εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. 30	εύρημα ευχάριστο για τα όρνια που λαίμαργα ψάχνουν, για να βρουν την τροφή τους.
τοιαῦτά φασι	Τέτοια λένε
κηρύξαντ᾽ ἔχειν τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα,	ότι έχει κηρύξει δημόσια ο Κρέοντας «ο καλός»
σοὶ κἀμοί, λέγω γὰρ κἀμέ,	για σένα και για μένα —λέω και για μένα—,
καὶ δεῦρο νεῖσθαι	και [λένε] ότι έρχεται εδώ,
προκηρύξοντα ταῦτα σαφῆ τοῖσι μὴ εἰδόσιν,	για να τα διακηρύξει δημόσια, ώστε να είναι ξεκάθαρα σ’ αυτούς που δεν τα ξέρουν,
καὶ  οὐκ ἄγειν τὸ πρᾶγμα ὡς παρ᾽ οὐδέν,	και δε θεωρεί την υπόθεση κάτι ασήμαντο,
ἀλλ᾽ ὃς ἂν δρᾷ τι τούτων, 35	αλλά όποιον κάνει κάτι απ’ αυτά,
προκεῖσθαι φόνον δημόλευστον ἐν πόλει.	ότι (τον) περιμένει θάνατος με δημόσιο λιθοβολισμό μπροστά στην πόλη
οὕτως ἔχει σοι ταῦτα, καὶ δείξεις τάχα	Έτσι έχουν αυτά για σένα· και γρήγορα θα δείξεις
εἴτ᾽ πέφυκας εὐγενὴς	αν είσαι από ευγενική γενιά και γενναία στο ήθος
εἴτ᾽ κακή ἐσθλῶν.	ή τιποτένια από ευγενική γενιά.
ΙΣΜ. ὦ ταλαῖφρον, εἰ τάδ᾽ ἐν τούτοις,	Δύστυχη, αν έτσι έχουν τα πράγματα,
τί δ᾽, ἐγὼ ἂν προσθείμην πλέον λύουσ᾽εἲθ’ ἃπτουσα; 40	τι όφελος θα μπορούσα να φέρω εγώ ό,τι κι αν κάνω;
ΑΝΤ. Σκόπει εἰ ξυμπονήσεις καὶ ξυνεργάσει.	Σκέψου αν θα με βοηθήσεις και θα συνεργαστείς μαζί μου.
ΙΣΜ. ποῖόν τι κινδύνευμα;	Για ποια επικίνδυνη πράξη μιλάς;
ποῖ γνώμης ποτ᾽ εἰ;	Τι τάχα έχεις στο μυαλό σου;
ΑΝΤ. εἰ κουφιεῖς τὸν νεκρὸν ξὺν τῇδε χερί.	[Σκέψου] αν θα σηκώσεις το νεκρό μαζί μ’ αυτό μου εδώ το χέρι.
ΙΣΜ. ἢ γὰρ νοεῖς θάπτειν σφ᾽,	Αλήθεια, έχεις στο νου σου να θάψεις αυτόν,
ἀπόρρητον πόλει;	μολονότι απαγορεύεται ρητά στους πολίτες;
ΑΝΤ. τὸν γοῦν ἐμὸν καὶ τὸν σόν ἀδελφόν ,ἢν σὺ μὴ θέλῃς · 45	Το δικό μου, βέβαια,και το δικό σου αδερφό, αν εσύ δε θέλεις·
οὐ γὰρ δὴ ἁλώσομαι προδοῦσα.	γιατί κανείς δε θα με κατηγορήσει ότι τον πρόδωσα.
ΙΣΜ. ὦ σχετλία, Κρέοντος ἀντειρηκότος;	Παράτολμη,μολονότι το έχει απαγορέψει ο Κρέοντας;
ΑΝΤ. ἀλλ᾽ οὐδὲν μέτα αὐτῷ εἴργειν με τῶν ἐμῶν.	Μα δεν έχει κανένα δικαίωμα αυτός να μ’εμποδίσει από τους δικούς μου.
ΙΣΜ. Οἴμοι· φρόνησον, ὦ κασιγνήτη,	Αλίμονο· σκέψου,αδερφή μου,
ὡς ἀπεχθὴς δυσκλεής τε πατὴρ  ἀπώλετο νῷν, 50	πόσο μισητός και ντροπιασμένος μας χάθηκε ο πατέρας,
ἀράξας διπλᾶς ὄψεις αὐτὸς αὐτουργῷ χερί	αφού χτύπησε δυνατά ο ίδιος τα δυο του μάτια με το ίδιο του το χέρι
πρὸς ἀμπλακημάτων αὐτοφώρων ·	λόγω των αμαρτημάτων που μόνος του έφερε στο φως·
ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή, διπλοῦν ἔπος,	κι ύστερα η μάνα και η γυναίκα του,διπλό όνομα,
λωβᾶται βίον πλεκταῖσιν ἀρτάναισι ·	πεθαίνει ντροπιασμένη με μια πλεχτή θηλιά·
τρίτον δέ δύο ἀδελφὼ	τρίτο κακό, τα δυο μας αδέρφια,
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω κατειργάσαντο 55	που αλληλοσκοτώθηκαν οι δυστυχισμένοι
μίαν καθ᾽ ἡμέραν	μέσα στην ίδια μέρα,
κοινὸν μόρον ἐπαλλήλοιν χεροῖν.	βρήκαν αμοιβαίο θάνατο με χέρι που σήκωσε ο ένας πάνω στον άλλο.
Σκόπει νῦν δ᾽ αὖ ὅσῳ κάκιστ᾽ ὀλούμεθ᾽,	Και τώρα πάλι, σκέψου πόσο ατιμωτικά θα χαθούμε
νὼ μόνα δὴ λελειμμένα,	εμείς οι δυο, που έχουμε μείνει ολομόναχες,
εἰ παρέξιμεν ψῆφον ἢ κράτη τυράννων,	αν παραβούμε την απόφαση και τη βασιλική εξουσία,
νόμου βίᾳ. 60	παραβιάζοντας το νόμο.
ἀλλά τοῦτο μὲν χρὴ ἐννοεῖν	Αλλά πρέπει να σκεφτείς το εξής,
ὅτι ἔφυμεν γυναῖκε,	ότι δηλαδή από τη μια γεννηθήκαμε γυναίκες
ὡς οὐ μαχουμένα πρὸς ἄνδρας.	και από την άλλη δεν επιτρέπεται να τα βάζουμε με άντρες·
ἔπειτα δ᾽ οὕνεκ᾽ ἀρχόμεσθ᾽ ἐκ κρεισσόνων,	ύστερα,ότι κυβερνιόμαστε από ισχυρότερους,
ἀκούειν καὶ ταῦτ᾽κἄτι ἀλγίονα τῶνδε.	ώστε να υπακούμε και σ’ αυτά και σ΄ακόμη πιο οδυνηρά απ’ αυτά.
Ἐγὼ μὲν οὖν πείσομαι τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι · 65	Εγώ λοιπόν θα υποταχτώ στους άρχοντες
αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς ξύγγνοιαν ἴσχειν,	παρακαλώντας αυτούς που είναι στον κάτω κόσμο να με συγχωρήσουν,
ὡς βιάζομαι τάδε,	γιατί κάνω αυτά χωρίς τη θέληση μου·
τὸ γὰρ πράσσειν περισσὰ οὐκ ἔχει οὐδένα νοῦν.	γιατί το να κάνει κανείς πράγματα ανώτερα από τις δυνάμεις του είναι τελείως ανόητο.
66 ΑΝΤ. οὔτ᾽ ἂν κελεύσαιμ᾽ οὔτ᾽ ἄν δρῴης ,	Ούτε θα σε παρακαλούσα, ούτε θα δεχόμουν τη σύμπραξη σου,
γ᾽ ἂν ἡδέως  ἐμοῦ μέτα	με ευχαρίστηση, εγώ τουλάχιστον,
εἰ θέλοις ἔτι πράσσειν. 70	έστω κι αν τώρα πια ήθελες να με βοηθήσεις.
ἀλλ᾽ ἴσθ᾽ ὁποῖά σοι δοκεῖ,	Αλλά έχε όποια γνώμη θέλεις,
κεῖνον δ᾽ ἐγὼ θάψω·	εκείνον όμως εγώ θα θάψω·
καλόν μοι θανεῖν ποιούσῃ τοῦτο.	θα ‘ναι ωραίο για μένα να πεθάνω ,αφού θάψω τον αδερφό μου ·
κείσομαι μετ᾽ αὐτοῦ φίλη, μετά φίλου,	θα αναπαύομαι πλάι του αγαπημένη κοντά σ’ αγαπημένο,
ὅσια πανουργήσασ᾽.	αφού διαπράξω μια ιερή παρανομία.
ἐπεὶ πλείων χρόνος	γιατί είναι περισσότερος ο καιρός
ὃν δεῖ ἀρέσκειν με τοῖς κάτω	που πρέπει να αρέσω σ’ αυτούς που είναι στον κάτω κόσμο
τῶν ἐνθάδε. 75	παρά σ’ αυτούς που είναι δω πάνω.
ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι·	Γιατί αιώνια εκεί θα αναπαύομαι·
εἰ δέ δοκεῖ σοὶ,	μα εσύ, αν το κρίνεις σωστό,
ἀτιμάσασ᾽ ἔχε τὰ τῶν θεῶν ἔντιμα.	περιφρόνησε όσα είναι άξια τιμής για τους θεούς.
ΙΣΜ. ἐγὼ μὲν οὐκ ἄτιμα ποιοῦμαι,	Εγώ δεν τα περιφρονώ αυτά,
ἔφυν ἀμήχανος τὸ δὲ δρᾶν βίᾳ πολιτῶν.	από τη φύση μου όμως είμαι ανίκανη να ενεργώ αντίθετα με τη θέληση των πολιτών.
ΑΝΤ. σὺ μὲν τάδ᾽ ἂν προὔχοι᾽·	Εσύ αυτά μπορείς να τα προφασίζεσαι·
ἐγὼ δὲ δὴ τάφον χώσουσ᾽ 80	εγώ όμως θα πάω να σωρεύσω χώμα
ἀδελφῷ φιλτάτῳ πορεύσομαι.	και να σηκώσω τύμβο για τον πολυαγαπημένο αδερφό.
ΙΣΜ. οἴμοι ταλαίνης, ὡς ὑπερδέδοικά σου.	Αλίμονο, δυστυχισμένη, πόσο φοβάμαι για σένα!
ΑΝΤ. μὴ ᾽μοῦ προτάρβει· τὸν σὸν ἐξόρθου πότμον.	Για μένα μη φοβάσαι· φρόντιζε για τη δική σου μοίρα.
ΙΣΜ. ἀλλ᾽ οὖν προμηνύσῃς γε τοῦτο μηδενὶ τοὔργον,	Όμως τουλάχιστον μην αποκαλύψεις σε κανέναν αυτό το σχέδιο σου,
κρυφῇ δὲ κεῦθε, σὺν δ᾽ αὔτως ἐγώ. 85	κράτησε το μυστικό, το ίδιο θα κάνω κι εγώ.
ΑΝΤ. οἴμοι, καταύδα· πολλὸν ἐχθίων ἔσει σιγῶσ᾽,	Αλίμονο, διακήρυξε το σ’ όλους· πολύ πιο μισητή θα είσαι αν σωπάσεις,
ἐὰν μὴ πᾶσι κηρύξῃς τάδε.	αν σ’ όλους δε διαλαλήσεις αυτά εδώ.
ΙΣΜ. θερμὴν ἐπὶ ψυχροῖσι καρδίαν ἔχεις.	Έχεις ζεστή καρδιά για ψυχρά πράγματα.
ΑΝΤ. ἀλλ᾽ οἶδ᾽ ἀρέσκουσ᾽ οἷς μάλισθ᾽ ἁδεῖν με χρή.	Ξέρω όμως ότι είμαι αρεστή σ’ εκείνους που πρέπει περισσότερο ν’αρέσω.
ΙΣΜ. εἰ καὶ δυνήσει γ᾽· ἀλλ᾽ ἀμηχάνων ἐρᾷς. 90	Ναι, αν βέβαια θα έχεις και τη δύναμη· επιδιώκεις όμως ακατόρθωτα πράγματα.
ΑΝΤ. οὐκοῦν, ὅταν δὴ μὴ σθένω, πεπαύσομαι.	θα σταματήσω λοιπόν,όταν πια δε θα ‘χω δύναμη.
ΙΣΜ. ἀρχὴν δὲ θηρᾶν οὐ πρέπει τἀμήχανα.	Καθόλου όμως δεν πρέπει να κυνηγάει κανείς τα ακατόρθωτα
ΑΝΤ. εἰ ταῦτα λέξεις, ἐχθαρεῖ μὲν ἐξ ἐμοῦ,	Αν εξακολουθήσεις να λες αυτά, και από μένα θα μισηθείς
ἐχθρὰ δὲ τῷ θανόντι προσκείσει δίκῃ.	και δίκαια θα σε μισεί για πάντα ο νεκρός.
ἀλλ᾽ ἔα με καὶ τὴν ἐξ ἐμοῦ δυσβουλίαν	Αλλά άφησε εμένα και τη δική μου αφροσύνη
παθεῖν τὸ δεινὸν τοῦτο·95	να πάθω αυτό το κακό·
γὰρ οὐ πείσομαι τοσοῦτον οὐδὲν ὥστε μὴ οὐ θανεῖν καλῶς.	γιατί τίποτε τόσο φοβερό δε θα πάθω, ώστε να μην πεθάνω έντιμα.
ΙΣΜ. ἀλλ᾽ εἰ δοκεῖ σοι, στεῖχε· τοῦτο δ᾽ ἴσθ᾽	Προχώρα λοιπόν,αν έτσι κρίνεις·αυτό να ξέρεις μόνο,
ὅτι ἄνους μὲν ἔρχει, τοῖς φίλοις δ᾽ ὀρθῶς φίλη.	ότι βαδίζεις ασυλλόγιστη,όμως αληθινά αγαπημένη στους αγαπημένους σου.