Τα θετικά και τα αρνητικά του νομοσχεδίου για την απόκτηση ιθαγένεια των μεταναστών

14/02/2010
Του Niko Ago

Και από αυτές εδώ τις σελίδες είχαμε εκφράσει την αρχική, πολύ θετική αντίδραση των μεταναστών, σχεδόν στο σύνολό τους, για το σχέδιο νόμου που έθεσε η κυβέρνηση σε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση τον περασμένο Δεκέμβρη και αφορούσε τις βελτιώσεις στον κώδικα ιθαγένειας αλλά και την τακτοποίηση του ζητήματος της λεγόμενης «δεύτερης γενιάς των μεταναστών» όπως και την αναγνώριση δικαιώματος ψήφου σε μερίδα νόμιμων και μονίμως διαμενόντων στην Ελλάδα μεταναστών.

Από την ώρα που το νομοσχέδιο «ανέβηκε» στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου, δέχτηκε χιλιάδες επικριτικά αν όχι και υβριστικά σχόλια (πάρα πολλά από τα οποία όπως καταγγέλθηκε προέρχονταν από τους ίδιους υπολογιστές) που πολλές φορές, εκτός της αντίδρασής τους για τις επερχόμενες ρυθμίσεις, διανθίζονταν με ύβρεις και χυδαϊσμούς. Εντύπωση προκαλεί, πάντως, η αυτούσια δημοσίευσή τους, ακόμα και εκείνων των μηνυμάτων που διακινούν ανοιχτά το μίσος, τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία.Αυτό, όμως, είναι ένα θέμα που αφορά το αρμόδιο υπουργείο και φυσικά έχει να κάνει με τα όρια τα οποία είχε βάλει (αν είχαν μπει τέτοια) στη δυνατότητα του καθένα να καθυβρίζει δημόσια με χυδαίους χαρακτηρισμούς ακόμα και τον πρωθυπουργό της χώρας ή τον υπουργό των Εσωτερικών.

Ας θυμηθούμε ωστόσο, σήμερα, μερικά μόνο από τα σημαντικότερα στοιχεία του σχεδίου νόμου που, μετά την ηλεκτρονική διαβούλευση και τις τελικές παρεμβάσεις, είναι έτοιμο να πάει προς ψήφιση στη Βουλή.



-Δικαίωμα ψήφου στους μετανάστες

Ο τελικός αριθμός των 266.000 που αναφέρεται στο νέο νομοσχέδιο ότι θα λάβουν μέρος στις εκλογές περιλαμβάνει και τους 169.000 ομογενείς. Άρα ο αριθμός των μεταναστών στους οποίους δίνεται αυτή η δυνατότητα δεν ξεπερνά τις 97.000 άτομα! Δεν αλλάζει σε τίποτα η θέση στην οποία μπορεί να εκλεγεί ο μετανάστης και παραμένει η δυνατότητα μόνο δημοτικού συμβούλου. Η δυνατότητα να απορριφθεί, όμως, ο έχων το δικαίωμα μετανάστης να ψηφίσει, για λόγους «γνώσης της γλώσσας» την ώρα που θα πάει στην κάλπη, αν μη τι άλλο δείχνει μια συντηρητική αντίληψη που δύσκολα στέκει.

-Ιθαγένεια

Προστέθηκαν σε σχέση με το σχέδιο νόμου του Δεκεμβρίου όροι και προϋποθέσεις που δυσκολεύουν σε μέγιστο βαθμό την κτήση της από τον ενδιαφερόμενο. Μερικά από αυτά είναι και τα νομικά κωλύματα με κορυφαία αυτά της «αντίστασης κατά της αρχής» και της «συκοφαντικής δυσφήμησης». Οι μεταναστευτικές κοινότητες κρίνουν υπερβολικά και τα θεωρούν ανασταλτικούς παράγοντες το τεστ για τη «γνώση της γλώσσας και της ιστορίας» αλλά κυρίως την αόριστη διατύπωση περί απόρριψης της αίτησης «για λόγους δημόσιας ασφάλειας». Οι τρεις συστατικές επιστολές που απαιτούνται από Έλληνες πολίτες, μαζί με τους δυο Έλληνες που θα πρέπει να υπογράψουν την ημέρα της ορκωμοσίας του, είναι ένας ακόμη όρος που προστέθηκε και κρίνεται τουλάχιστον υπερβολικός από κάθε πλευρά.

Θα πρέπει να επισημανθεί εδώ πως ο χρονικός ορίζοντας των δύο ετών που μπαίνει για την απάντηση αλλά και την αιτιολόγηση της απόρριψης εφόσον υπάρξει τέτοια, είναι από τα πολύ θετικά σημεία. Μπαίνουν κανόνες επιτέλους σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Και οι κανόνες, καλοί η κακοί, δεν παύουν να είναι καλύτεροι από το χάος και την αναβλητικότητα.

-Ιθαγένεια στα παιδιά των μεταναστών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα

Ενώ στο προσχέδιο νόμου του Δεκεμβρίου προβλεπόταν η ύπαρξη ενός μόνο γονέα με νόμιμη διαμονή, τώρα προβλέπεται κάτι τέτοιο και για τους δύο. Αποκλείονται έτσι πάρα πολλά παιδιά τα οποία δεν φέρουν καμία ευθύνη για τη νομιμότητα των γονιών τους. Και λογικά μπαίνει το ερώτημα: τι θα γίνει με αυτά τα παιδιά, θα απελαύνονται ή θα παραμένουν ημιπαράνομα όπως είναι και σήμερα; Αν το ζήτημα, ένα από τα πιο ακανθώδη του μεταναστευτικού, δεν λυθεί ούτε αυτή τη φορά τελεσίδικα, θα πρόκειται, όπως με έμφαση σημειώνουν συνταγματολόγοι και νομικοί αλλά και τα ίδια τα παιδιά, για τεράστιο πλήγμα στο ίδιο το νομοσχέδιο αλλά και στο κύρος της κυβέρνησης στα μάτια αυτής της μερίδας της κοινωνίας.



-Παιδιά που ήρθαν σε μικρή ηλικία στην Ελλάδα

Αρχικά προβλεπόταν ως προϋπόθεση απόδοσης ιθαγένειας η τριετής συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Με τις νέες ρυθμίσεις φτάνει στα έξι χρόνια. Κάτι τέτοιο θα αποκλείσει από τη διαδικασία έναν μεγάλο αριθμό παιδιών που ήρθαν λόγου χάρη στην Ελλάδα και μπήκαν κατευθείαν στο Λύκειο ή στις τελευταίες τάξης του Γυμνασίου. Και αυτός ο αριθμός είναι αρκετά μεγάλος.

Με βάση τις εκτιμήσεις ειδικών στα δημογραφικά και νομικά ζητήματα αλλά και τις εκτιμήσεις των μεταναστευτικών οργανώσεων, ο τελικός αριθμός των παιδιών που θα ωφεληθούν από το νομοσχέδιο αυτό, δεν ξεπερνά τις 30.000. Τη στιγμή σήμερα στη χώρα, σύμφωνα με όλα τα στατιστικά στοιχεία, ζουν περίπου 250.000 παιδιά μεταναστών, όλων των ηλικιών και των διαβαθμίσεων στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Η μη ύπαρξη πρόβλεψης για τα ασυνόδευτα παιδιά και τα παιδιά των μονογονεϊκών οικογενειών, φαίνεται πως είναι στα μεγάλα μειονεκτήματα αυτού του νομοσχεδίου, αν έτσι διαμορφωθεί και ψηφιστεί τελικά.

-Μεταναστευτικό

Σε ό,τι αφορά το καθαυτό μεταναστευτικό ζήτημα, δηλαδή την προσπάθεια να μπει μια τάξη επιτέλους στο χαώδες θέμα των χιλιάδων μη νόμιμων μεταναστών ή ακόμα περισσότερο την επαναφορά στη νομιμότητα εκείνων των μεταναστών που για διάφορους γραφειοκρατικούς λόγους δεν μπόρεσαν να ανανεώσουν την άδειά τους, ενώ ζουν και εργάζονται χρόνια στην Ελλάδα (μερίδα των οποίων πληρούν τις προϋποθέσεις και για την απόκτηση της ιθαγένειας), το παρόν νομοσχέδιο δεν έχει καμία πρόβλεψη.

Η προπαγανδιστική και με όρους ξενοφοβικούς προσέγγιση του θέματος και η σκόπιμη σύνδεση της ιθαγένειας με το μεταναστευτικό από τη δεξιά συντήρηση και την ξενοφοβική ακροδεξιά, οι οποίες συνεπικουρούνται από μερίδα του κλήρου, απλώς επιβεβαιώνει τα αυτονόητα: Δίχως ρήξεις με το χθες και τολμηρές αποφάσεις, καμία κυβέρνηση, όσο ισχυρή και αν είναι, και η σημερινή κυβέρνηση είναι τέτοια, δεν μπορεί να προχωρήσει. Τα θετικά αυτού του νομοσχεδίου, αν δεν συμπληρωθούν με τα απαραίτητα βήματα στο μεταναστευτικό για την προσπάθεια ουσιαστικής ένταξης των μεταναστών στο κοινωνικό σύνολο, προσπάθεια διόλου εύκολη, προς όφελος και των δύο πλευρών, δυστυχώς θα ξεθωριάζουν γρήγορα.